Dərs vəsaiti təşkilati davranış kursunun qısa icmalını əhatə

 
Şəkil 8.1. Qrupların yaranma səbəbləri 
Məkan və coğrafi
yaxınlıq 
Yaxınlıq nəzəriyyəsi 
Məqsəd və dəyərlərin 
birliyi 
Tarazlıq nəzəriyyəsi 
Şərik olan hisslərə 
emosional yaxınlıq 
Qrupların formalaş-
dırılması nəzəriyyəsi 
Əməkdaşlıqdan 
iqtisadi mənfəətin 
əldə edilməsi
Mübadilə nəzəriyyəsi 
Qrup 
məqsədlərinin 
cazibəsi 
Qrupda
şəxsi məqsədlərə 
nail olmaq 
imkanı 
Tələbatların 
ödənilməsi: 

təhlükəsizlikdə; 

mənsubiyyət və 
ünsiyyətdə; 

hörmət və özünəhör-
mətdə; 

hakimiyyət və 
müəyyən statusun 
əldə edilməsində. 
 
Qrupla-
rın 
yaranm
ası 
səbəblə
ri 

---

69 
Qrupun xarakteristikaları 
Qrupun əsas və situasiyalı xarakteristikaları 
 
 
Şəkil 8.2.
Qrupun xarakteristikaları 
Əsas xarakteristikalar bir qrupda işləyən əməkdaşların qar-
şılıqlı münasibət və əlaqələrinin xarakteri ilə müəyyənləşdirilir. 
Onlar qrupun inkişafı prosesində formalaşır. 
Situasiyalı xarakteristikalar təşkilat tərəfindən müəyyən-
ləşdirilən qrupların iş şəraitindən asılıdır. Onlar qrupun işinə əhə-
miyyətli dərəcədə təsir göstərir və onun təkmilləşməsinə, qrup və 
qruplararası əməkdaşlığa kömək edir, yaxud bu prosesləri 
ləngidirlər. Təşkilatda formal qruplarla yanaşı qeyri-formal 
qruplar da yaranır və fəaliyyət göstərir. Onlar təşkilatın öz üzv-
ləri tərəfindən yaradılır. 
Formal və qeyri-formal qrupların əsas fərqləri 8.1 №-li 
cədvəldə göstərilmişdir (cədvəl 8.1). 
İnsanlar onların qeyri-formal qrupuna daxil olan şəxsləri 
yaxşı tanıyırlar. Adətən, qeyri-formal qrupların yazılmamış dav-
ranış qayda və normaları mövcuddur. Bu qaydalara əsasən
Əsas
xarakteristikalar 

Struktur 

Status 

Rollar 

Normalar 

Liderlik 

Qrup prosesi 

Həmrəylik 

Mübahisəli 
Situasiyalı 
xarakteristikalar 

Ölçü 

İşçilərin məkan yerləş-
məsi

Qrupun həll etdiyi mə-
sələlər 

Mükafatlandırma 
sistemi 
Qrup

---

70