Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 05. 07. 2010-cu il tarixli



Yüklə 0,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/6
tarix22.04.2017
ölçüsü0,5 Mb.
#15301
1   2   3   4   5   6

abidə də adlandırırlar. 

Heykəl-abidə  möhkəm  və  ağır  materiallardan  — 

mərmər, qranit və xüsusi metal qarışığı olan tuncdan hazırlanır.

Heykəl adətən pyedestal, yəni hündür

Abidə, portret, parklar üçün dekorativ heykəl monumental heykəltəraş-

lıq  əsərlərinə  aiddir. 

Pyedestal

Heykəl

Pyedestalın 



bəzəyi 

Yadda saxla

Heykələ hər tərəfdən 

baxmaq lazımdır, hətta 

o, balaca olsa belə.



Pyedestal — fransız

 üzərində hey-

kəl, sütün dikəldilən 

altlıq və ya özül.  

 

sözüdür,


Monumental —  t

  la ın sö-

züdür,  əzəmətli,  möhtə-

şəm deməkdir.  

Dahi Azərbaycan şairi 

Nizami Gəncəvinin abidəsi.

Bu 


n müəllifi 

 

heykəli



Azərbaycanın Xalq rəssamı,

heykəltəraş 

Fuad Əbdürrəhmanovdur.

Abidə — 

 

ərəb sözüdür, 

tarixi şəxsə xatirə olaraq   

ucaldılan heykəl.

Pyedestal nümunələrinə bax. Onlardan birini düzəlt.

Sənətkar məsləhəti

Çap üçün deyil


59

58

Park heykəltəraşlığı isə tamamilə başqa aləmdir. Bu heykəllərin hazırlan-

masında müxtəlif materiallardan istifadə olunur. Məsələn, ağacdan. Onu 

əhatə edən parkın yaşıllığı bu materiala olduqca yaxındır. 

Metaldan hazırlanmış heykəllər isə parıldayaraq parkın yaşıllığını özündə 

əks etdirir. 

· 

Heykəltəraşlıq qrafika və rəngkarlıqdan nə ilə fərqlənir?



 Küçədəki və parkdakı heykəllərin fərqi nədədir? 

·

İstədiyin heykəli düzəlt və pyedestalın üzərində yerləşdir.



Plastilin və ya gil

26

KÜÇƏ VƏ PARKDAKI HEYKƏLLƏR

İnsan  və  heyvanların  ağacdan,  gildən,  gipsdən,  daşdan,  metaldan  olan 

həcmli təsviri heykəl adlanır. 

 və 

bəzədilmiş özül üzərində dayanır. Şəklin çərçivəsi kimi, pyedestal heykəli 



ətrafdan seçdirir. Tarixi şəxsiyyətlərə və hadisələrə həsr olunan heykəlləri 

abidə də adlandırırlar. 

Heykəl-abidə  möhkəm  və  ağır  materiallardan  — 

mərmər, qranit və xüsusi metal qarışığı olan tuncdan hazırlanır.

Heykəl adətən pyedestal, yəni hündür

Abidə, portret, parklar üçün dekorativ heykəl monumental heykəltəraş-

lıq  əsərlərinə  aiddir. 

Pyedestal

Heykəl

Pyedestalın 



bəzəyi 

Yadda saxla

Heykələ hər tərəfdən 

baxmaq lazımdır, hətta 

o, balaca olsa belə.



Pyedestal — fransız

 üzərində hey-

kəl, sütün dikəldilən 

altlıq və ya özül.  

 

sözüdür,


Monumental —  t

  la ın sö-

züdür,  əzəmətli,  möhtə-

şəm deməkdir.  

Dahi Azərbaycan şairi 

Nizami Gəncəvinin abidəsi.

Bu 


n müəllifi 

 

heykəli



Azərbaycanın Xalq rəssamı,

heykəltəraş 

Fuad Əbdürrəhmanovdur.

Abidə — 

 

ərəb sözüdür, 

tarixi şəxsə xatirə olaraq   

ucaldılan heykəl.

Pyedestal nümunələrinə bax. Onlardan birini düzəlt.

Sənətkar məsləhəti

Çap üçün deyil


PARK, BAĞ, BULVAR

27

Şəhəri park, bağ və bulvarsız təsəvvür etmək mümkün deyil. Onlar şəhərdə 

yaşıl adalara bənzəyir. B

 

parkda 



 yamyaşıl otlar bitir, 

ağaclar boy atır, quşlar oxuyur. 

Lakin  bura  təbiətdən  fərqlidir. 

ulvar və 

meşədəki kimi,

Parkda  qızılı  qum  səpilmiş  cığırlar,  qollu-

budaqlı ağaclar, yaşıl ot və əlvan çiçəklərlə naxışlanmış qazon və ləklər var. 

Orada şar, piramida və qeyri-adi görünən digər formalarda qayçılanmış deko-

rativ kollar, fəvvarə və heykəllər görə bilərsən. 

İnsan burada təbiəti öz məqsədinə uyğun dəyişdirir, onu istədiyi formaya salır.   

Hər hansı bir park yaradılanda ilk növbədə ondan necə istifadə olunacağı haq-

qında düşünülür. 

Şəhərimizin ən böyük parkı olan Dənizkənarı bulvarı seyr et. Burada insanlar 

dincəlir, uşaqların əylənməsi üçün müxtəlif attraksionlar fəaliyyət göstərir.

Şagird rəsmləri. Əyləncə parkı (quaş)

 



Park, bağ və bulvarın əhəmiyyəti nədir?

Nə üçün qazonları biçirlər?

• 

Dənizkənarı bulvar (fraqment)



60

61

Fəvvarələr bağı (fraqment)

Dekorativ formada qayçılanmış kol və ağaclar

Təsəvvür etdiyin parkın rəsmini çək. Bu, nağıl qəhrəmanlarının parkı, zoopark 

və ya uşaqlar üçün şən, əyləncəli park da ola bilər.   Rəsmin daha da maraqlı 

olması üçün park elementlərini çəkməyi də unutma.  

Quaş, pastel tabaşirlər

Uşaqlar üçün yaradılan park isə tamamilə başqadır. Orada həmişə sevinc 

və şənlik əhvali-ruhiyyəsi var. Dostlarının çəkdiyi təsvirlərə baxarkən sən 

onu duyacaqsan.



Çap üçün deyil

PARK, BAĞ, BULVAR

27

Şəhəri park, bağ və bulvarsız təsəvvür etmək mümkün deyil. Onlar şəhərdə 

yaşıl adalara bənzəyir. B

 

parkda 



 yamyaşıl otlar bitir, 

ağaclar boy atır, quşlar oxuyur. 

Lakin  bura  təbiətdən  fərqlidir. 

ulvar və 

meşədəki kimi,

Parkda  qızılı  qum  səpilmiş  cığırlar,  qollu-

budaqlı ağaclar, yaşıl ot və əlvan çiçəklərlə naxışlanmış qazon və ləklər var. 

Orada şar, piramida və qeyri-adi görünən digər formalarda qayçılanmış deko-

rativ kollar, fəvvarə və heykəllər görə bilərsən. 

İnsan burada təbiəti öz məqsədinə uyğun dəyişdirir, onu istədiyi formaya salır.   

Hər hansı bir park yaradılanda ilk növbədə ondan necə istifadə olunacağı haq-

qında düşünülür. 

Şəhərimizin ən böyük parkı olan Dənizkənarı bulvarı seyr et. Burada insanlar 

dincəlir, uşaqların əylənməsi üçün müxtəlif attraksionlar fəaliyyət göstərir.

Şagird rəsmləri. Əyləncə parkı (quaş)

 



Park, bağ və bulvarın əhəmiyyəti nədir?

Nə üçün qazonları biçirlər?

• 

Dənizkənarı bulvar (fraqment)



60

61

Fəvvarələr bağı (fraqment)

Dekorativ formada qayçılanmış kol və ağaclar

Təsəvvür etdiyin parkın rəsmini çək. Bu, nağıl qəhrəmanlarının parkı, zoopark 

və ya uşaqlar üçün şən, əyləncəli park da ola bilər.   Rəsmin daha da maraqlı 

olması üçün park elementlərini çəkməyi də unutma.  

Quaş, pastel tabaşirlər

Uşaqlar üçün yaradılan park isə tamamilə başqadır. Orada həmişə sevinc 

və şənlik əhvali-ruhiyyəsi var. Dostlarının çəkdiyi təsvirlərə baxarkən sən 

onu duyacaqsan.



Çap üçün deyil

63

62

Bütün dövrlərdə sənətkarlar nadir incəsənət əsərləri yaratmışlar. Bu əsər-

lərin  ən  yaxşıları  muzeydə  saxlanılır.  Muzeylər  müxtəlif  olur.  Ölkəmizdə 

sayca  ən  çox  olan  diyarşünaslıq  muzeyləridir.  Orada  bizim  dövrə  qədər 

insanların necə yaşadığını görə və öyrənə bilərsən. 

Digər muzeylər də var: oyuncaq muzeyi, qab-qacaq muzeyi, kəlağayı mu-

zeyi, hətta fənər muzeyi.

Ölkəmizin  məşhur  muzeylərindən  biri 

Azərbaycan  Dövlət  İncəsənət  Muze-

yidir. Burada sənət əsərləri — xalça, zər-

gərlik və keramika məmulatları, xalq tik-

mələri, milli geyimlər və başqa ekspo-



natlar saxlanılır. 

Muzeyə daxil olarkən sanki möcüzələr 

aləminə düşürsən. Orada ölkəmizin və 

dünyanın tanınmış rəssam və heykəltə-

raşlarının yaradıcılığı ilə tanış olursan.  

28

MUZEYLƏR


Muzeylərdə sənət əsərləri nümayiş olunur, öyrənilir, bərpa edilir və 

.

Muzey zallarında müxtəlif ekspozisiyaların tərtibatı ilə rəssamlar məşğul 



olurlar.  Zallarda hər zaman sakitlik hökm sürür. 

qorunur


Divarlarda  asılan,  qızılı  naxışlarla  işlənmiş  çərçivələrdəki  irili-xırdalı  rəsm 

əsərlərinin hər birində rəssam yaratdığı təkrarsız obrazlarla öz düşüncələrini 

ifadə edir.

Zaldan zala keçərkən insanlar çox astadan danışır, öz təəssüratlarını bölü-

şürlər. Seyr etdikləri əsərlərdə sənətkarların yaradıcılığına münasibət bil-

dirir, kompozisiyanı,  koloriti, onun əhvali-ruhiyyəsini də müzakirə edirlər. 

 Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi

Yadda saxla



 



Muzey — yunan dilində “muza”, incəsənət və elm ilahəsi deməkdir. 

Tarixi, maddi və mənəvi dəyərlərin saxlandığı, qorunduğu, öyrənildiyi yerdir.



Eksponat — muzeydə nümayiş etdirilən məmulat. 

Ekspozisiya — eksponatları nümayiş etdirmək üçün onların müəyyən qaydada dü-

zülüşünə deyilir. 

• 



 



Ekspozisiya (fraqment)

Muzeyi ziyarət edənlər insanın yaratdığı ən gözəl nümunələri seyr edir, yeni 

və maraqlı məlumatlarla tanış olur,  daxilən zənginləşirlər.

Buraya gələn hər bir insan incəsənət dünyası ilə tanışlıqdan məmnun halda, 

xoş təəssüratlarla ayrılır.

Sənin də, yəqin ki, evdə balaca muzeyin var — açıqcalar, balaca maşınlar, 

gəlinciklər, əsgərlər və oyuncaq heyvanlar. Əgər onlara xüsusi guşə, ya  rəf 

ayırsan  və  rahat  seyr  etmək  üçün  cərgə  ilə  düzərək  dostlarına  göstərə 

bilsən, balaca muzey alınar. 

• 

• 



Hansı Azərbaycan və dünya muzeylərini tanıyırsan? 

Muzey necə yaranır? Muzeyin yaradılmasında məqsəd nədir?

Muzeylər haqqında əlavə məlumat topla. 

Muzey zalları (fraqmentlər)



Çap üçün deyil

63

62

Bütün dövrlərdə sənətkarlar nadir incəsənət əsərləri yaratmışlar. Bu əsər-

lərin  ən  yaxşıları  muzeydə  saxlanılır.  Muzeylər  müxtəlif  olur.  Ölkəmizdə 

sayca  ən  çox  olan  diyarşünaslıq  muzeyləridir.  Orada  bizim  dövrə  qədər 

insanların necə yaşadığını görə və öyrənə bilərsən. 

Digər muzeylər də var: oyuncaq muzeyi, qab-qacaq muzeyi, kəlağayı mu-

zeyi, hətta fənər muzeyi.

Ölkəmizin  məşhur  muzeylərindən  biri 

Azərbaycan  Dövlət  İncəsənət  Muze-

yidir. Burada sənət əsərləri — xalça, zər-

gərlik və keramika məmulatları, xalq tik-

mələri, milli geyimlər və başqa ekspo-



natlar saxlanılır. 

Muzeyə daxil olarkən sanki möcüzələr 

aləminə düşürsən. Orada ölkəmizin və 

dünyanın tanınmış rəssam və heykəltə-

raşlarının yaradıcılığı ilə tanış olursan.  

28

MUZEYLƏR


Muzeylərdə sənət əsərləri nümayiş olunur, öyrənilir, bərpa edilir və 

.

Muzey zallarında müxtəlif ekspozisiyaların tərtibatı ilə rəssamlar məşğul 



olurlar.  Zallarda hər zaman sakitlik hökm sürür. 

qorunur


Divarlarda  asılan,  qızılı  naxışlarla  işlənmiş  çərçivələrdəki  irili-xırdalı  rəsm 

əsərlərinin hər birində rəssam yaratdığı təkrarsız obrazlarla öz düşüncələrini 

ifadə edir.

Zaldan zala keçərkən insanlar çox astadan danışır, öz təəssüratlarını bölü-

şürlər. Seyr etdikləri əsərlərdə sənətkarların yaradıcılığına münasibət bil-

dirir, kompozisiyanı,  koloriti, onun əhvali-ruhiyyəsini də müzakirə edirlər. 

 Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi

Yadda saxla



 



Muzey — yunan dilində “muza”, incəsənət və elm ilahəsi deməkdir. 

Tarixi, maddi və mənəvi dəyərlərin saxlandığı, qorunduğu, öyrənildiyi yerdir.



Eksponat — muzeydə nümayiş etdirilən məmulat. 

Ekspozisiya — eksponatları nümayiş etdirmək üçün onların müəyyən qaydada dü-

zülüşünə deyilir. 

• 



 



Ekspozisiya (fraqment)

Muzeyi ziyarət edənlər insanın yaratdığı ən gözəl nümunələri seyr edir, yeni 

və maraqlı məlumatlarla tanış olur,  daxilən zənginləşirlər.

Buraya gələn hər bir insan incəsənət dünyası ilə tanışlıqdan məmnun halda, 

xoş təəssüratlarla ayrılır.

Sənin də, yəqin ki, evdə balaca muzeyin var — açıqcalar, balaca maşınlar, 

gəlinciklər, əsgərlər və oyuncaq heyvanlar. Əgər onlara xüsusi guşə, ya  rəf 

ayırsan  və  rahat  seyr  etmək  üçün  cərgə  ilə  düzərək  dostlarına  göstərə 

bilsən, balaca muzey alınar. 

• 

• 



Hansı Azərbaycan və dünya muzeylərini tanıyırsan? 

Muzey necə yaranır? Muzeyin yaradılmasında məqsəd nədir?

Muzeylər haqqında əlavə məlumat topla. 

Muzey zalları (fraqmentlər)



Çap üçün deyil

64

ÖZÜNÜ YOXLA

1. Memarlıq incilərinin adını söylə. Onlar haqqında bildiklərini danış.

2. Fənərlərin forması haqqında danış.

3. Monumental heykəltəraşlıq nümunələri haqqında bildiklərini şərh et. 

4. Park, bağ və bulvar arasında fərq nədir?

5. Eksponat və ekspozisiyanın fərqini izah et. 

Heykəl  


Abidə  

Dekorativ heykəl



Çap üçün deyil

Yüklə 0,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin