XXVI FƏSİL. ÇOXFORMALI EKSSUDATİV ERİTEMA Çoxformalı ekssudativ eritema (erythema exsudativum multhiforme) əsasən infek-
sion-allergik mənşəli (eritemanın idiopatik forması) kəskin polimorf dermatoz olub,
ətrafların dərisində, selikli qişalarda, bəzən isə cinsiyyət orqanları nahiyəsində göyüm-
tül-qırmızı rəngli səpgilərlə (əsasən yazda və ya payızda) təzahür edir və residivlərlə
müşayiət olunur. İnfeksion –allergik (idiopataik) eritema ilə xəstələrin böyük əksəriyyəti
əziyyət çəkirlər. Ekssudativ eritemanın toksik-allergik (simptomatik) forması üçün resi-
divlərin mövsümiliyi xarakterik deyildir.
Etiologiya və patogenez Eritemanın idiopatik formasının inkişafında əsas provokasiya amillərinə herpes, mi-
koplazma, stafilokokk, streptokokk və s. infeksiyalar aiddir. Xəstələrin 2/3-də üz-çənə
nahiyəsində fokal infeksiya ocaqlarının olması nəzərə çarpır. Belə xəstələrdə müxtə-
lif bakterial allergenlərə qarşı həssaslıq yüksəkdir, immunitetin humoral və T-hüceyrə
amillərinin, neytrofillərin funksiyasının azalması, periferik qanda B-limfositlərin art-
ması müşahidə olunur. Eritemanın toksik-allergik formasında müxtəlif dərman vasitələ-
rinə qarşı (sulfanilamidlər, kontraseptivlər, hərarəti salan, pirogen effektli preparatlar,
penisillinlər, allopurinol, tulyaremiya və vəbaya qarşı peyvəndlər) hiperhəssaslıq aşkar
edilir. Soyuqlama, hiperinsolyasiya və digər iqlim (meteo) amilləri xəstəliyin residivlə-
rini provokasiya edir. Xəstələrin bir qismində bəzi qida məhsullarının işlədilməsindən
sonra (alimentar amil) eritemanın yaranması və ya kəskinləşməsi baş verə bilər.
Klinik şəkil Lokalizasiya yerləri Ətrafların açıcı səthləri, ovuc və pəncə də daxil olmaqla, dirsək və diz oynaqları, sifət
və xarici cinsiyyət orqanları, ağzın selikli qişası, dodaqların qırmızı haşiyəsi, burun boş-
luğu, konyunktiva, anal kanalında lokalizasiya edir. Səpgilər məhdud, disseminasiyalı
və generalizə olunmuş xarakter daşıya bilər.
