Dinshunoslikka
Dinshunoslikka kirish fanining obyekti va predmeti
Yüklə 4,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2. Dinshunoslikka kirish fanining obyekti va predmeti.
«Din shunoslikka kirish» fani dinni har tomonlama, xolislik va ilmiy lik asosida o‘rganuvchi fandir. Uning obyekti din bilan bog‘liq bar cha tushunchalarni qamrab oladi. DINNING TARKIBIY QISMLARI DINDOR MUQAD DAS MANBA URFODAT VA MA ROSIM LAR IBODAT XONA E’TIQOD Dinning tartibga soluvchilik vazifasi 12 Ular diniy manbalar, diniy ta’limotlar, diniy oqimlar, maz hablar, din bilan bog‘liq tushuncha, atama, hodisa, hissiyot ka bi sohalar ushbu fanning obyekti hisoblanadi. Bu fanning predmeti esa aynan dinni o‘rganishdagi turli yondashuvlar, o‘rganishdagi tad qiqot usullari, xolis ilmiylik va obyektivlik tamoyillaridan ibo rat. Masalan, «ibodatgoh» tushunchasi islom dinida «masjid», xristian likda «cherkov», yahudiylikda «sinagoga» so‘zlari bilan berilsada, ulardagi jamlovchi jihat – obyekt yagona, ya’ni «bino» bo‘lib, undan ko‘zda tutilgan asosiy maqsad ibodatdir. Shu ning uchun ham din shunoslikda asosan bu kabi ibodatgohlarning diniy ibodat, e’tiqod, qarashlar kabi umumlashtiruvchi jihatlari o‘rganiladi. Dinshunoslik obyekt sifatida diniy e’tiqod muqaddas manba, marosim, ibodatxona va dindor hissiyoti asosiy o‘rin tutadi Dinning ikki yirik tarkibiy qismi mavjud bo‘lib, ular: diniy e’tiqod va diniy marosimlardir. Bu ikki qism o‘z navbatida bir ne cha bo‘laklarni o‘z ichiga qamrab olgan bo‘lib, dinshunoslik fani ularni alohida obyekt sifatida o‘rganadi. Dunyoning yaralishi DINIY E’TIQOD SOHALARI Insonning kelib chiqishi G‘ayb olami Ilohiy mukofot va jazo Azaliylik va abadiylik Inson taqdiri 13 Inson tug‘ilishi Poklanish Ibodat Nikoh O‘lim Iltijo Shukronalik DINIY MAROSIMLAR Dinshunoslik fani diniy e’tiqod va marosimlarni o‘rganishda muayyan usullardan foydalanadi. Mazkur usullarsiz dinni tadqiq etish yo bir yoqlamalikka yoki noxolislik va noilmiylikka sabab bo‘lishi mumkin. Masalan, muayyan dinning muqaddas sanalgan manbasini o‘rganmay turib, undagi diniy qarashlar va marosimlar haqida to‘g‘ri xulosa chiqarib bo‘lmaydi. Faqatgina diniy manba ni o‘rganishning o‘zi ham doim yetarli emas. Chunki undagi qoi dalar ushbu dinning dunyo bo‘ylab qay darajada keng tarqalgani ga qarab turlicha talqin etilishi mumkin. Buning uchun ushbu dinga turli darajada e’tiqod qiluvchilar orasida so‘rov o‘tkazish usulidan foydalanish lozim bo‘ladi. Dinshunos mutaxassis muayyan dinni o‘rganishda uning ich ki qonuniyatlaridan boxabar bo‘lishi va unga ehtiyotkorlik bilan yondashishi talab etiladi. Aks holda mazkur dinda eng muqad das sanalgan narsalarga hurmatsizlik ko‘rsatib qo‘yishi va natija da ayrim muammolarning kelib chiqishiga sababchi bo‘lib qoli shi mumkin. Dinshunoslik fani diniy e’tiqod va marosimlarni o‘rganish ja rayonida ular bilan bog‘liq umumiy va xususiy jihatlar – qonuni yatlarni kashf etadi. Ularni tahlil (analiz) qiladi. Sintez metodi 14 yordamida ularni birlashtirib turgan konsepsiya, maqsad va va zifalarni aniqlaydi. Ushbu qonuniyatlar asosida din bilan bog‘liq yuzaga kelgan masalalarga yechim topadi. Yüklə 4,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|