Komvol Yun Parçaların Keyfiyyətinin ekspertizası . 22
azdözümlülüyə malik olduğundan, belə şərait, öz növbəsində, malın keyfiyyətinə
təsir göstərə bilir.
Xammalın seçilməsi və qarışığın hazırlanması. Bir qayda olaraq, xammalın
seçilməsi alınan ipliyin keyfiyyətinin formalaşdırılmasına həlledici təsir göstərir.
Beləki, həmişə uzun lif növlərindən daha dözümlü, hamar və nazik ipliklər almaq
mümkündür.
Məlumdur ki, bir neçə növ ipliklərin alınmasında eynicinsli xammaldan, lakin
müxtəlif sorta daxil olan, habelə müxtəlif lif tərkibinə malik olan, məsələn,
pambıq+lavsan, yun+nitron, yun+nitron+viskoz lifi qarışıqlarından da istifadə
edilir. Bu cür qarışıqlı ipliklər ona görə istehsal edilir ki, bunlar parçanın bir neçə
xassələrinə,
məsələn,
yumşaqlığına,
yüksək
davamlılığına,
elastikliyinə,
sürtünməyə qarşı əks dayanması kimi vacib xassələrinə müsbət təsir göstərir. Eyni
zamanda parçanın maya dəyərini aşağı salmağa şərait yaradır. Deməli, xammal
qarışığının keyfiyyəti ipliyin növünü, xassələrini və bütövlükdə isə parçanın
istehlak xassələrini müəyyənləşdirir. Buna görə də iplik və sapların
hazırlanmasında istifadə olunan lif tərkibi parçalara aid texniki şərtlərdə və
standartlarda öz əksini tapır. Xammal seçildikdən sonra onları bir-birlərilə
qarışdırırlar ki, eynicinsli material alına bilsin və bu da öz növbəsində ipliyin
quruluşuna və xassələrinə müsbət təsir göstərir. Liflərin qarışdırılmasını hətta iplik
istehsalının sonrakı əyrilməsi prosesində də həyata keçirmək olar.
Lif tərkibinin çırpılması və təmizlənməsi. Çırpılma prosesində lifli
materiallar bir növ didilmiş vəziyyətə düşür və hətta onda olan kobud kənar
qarışıqlar da təmizlənir. Bunun üçün xüsusi dişləri olan mexaniki dəzgahlardan
keçirməklə lif tərkibi didişdirilir və sonra isə dəzgahın vurucu çəkiclərinin iştirakı
ilə döyülür ki, kənar qarışıqlar lif tərkibindən təmizlənsin. Didişdirici maşınlarda
lif tərkibi qarışdırılan zaman liflər yağlı emulsiya ilə yağlanır. Çünki yağlanma
prosesi liflərin sürtünməsi zamanı elektrikləşməsinin qarşısını alır, lifin hərəkət
etməsini asanlaşdırır və sonrakı əməliyyatda gövdəsinin düzlənməsini təmin edir.
