Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

60-rasm. Boyitish uskunasi
M ayd alan gan b u g'd oy y o rm a sin in g fizik -k iin yoviy va
aerod in a m ik x u su siyati
Y orm alarni s o v u rish e lash ( s ito v e y k a ) u s k u n a la r id a boyitish 
jarayoni u n in g tuzilishi (zichligi), a e r o d i n a m i k v a k im y o v iy tarkibi 
kabi x u s u s iy a tla rig a as o sla n g a n . M a i u m k i , k r a x m a l n in g zichligi 
1,4... 1,5 g / s m 3, o q siln ik i 1,1...1,2...1,3, y o g i a r n i k i e s a I g / s m 3.
B u n d a n k o ‘rinib tu rib d ik i, z a r r a c h a la r d o n n i n g m a rk a z i v a
p e riferik (sirtqi) q i s m id a n o lin g a n d a , y o r m a m iq d o ri d o n n in g
m a r k a z i g a y a q i n l a s h g a n sari k o ’p ay ib borsa, oqsil m iq d o ri e s a
k a m a y a d i. D o n n in g q o b i g 'i e s a g ‘o v a k s i m o n k o 'r i n i s h d a b o i i b ,
u n i n g zichligi e n d o s p e r m z ic h lig id a n pastdir. A g a r m a h s u lo tla rd a g i 
z a rra c h a la r bir xil k a tta - k ic h ik lik d a b o i i b . zichligi bilan fa rqlansa, 
ular so v u rilg a n d a , zichligi y u q o ri b o i g a n z a r r a c h a l a r pastki 
q a tla m g a . zichligi pastlari e s a y u q o r i g a ch iqadi. U n ishlab c h iq a rish
149

---

s a n o a tid a bu h o d is a d a n d o n n i m a > d a la s h d a hosil b o i g a n y o r m a l a r n i
sa ra la s h j a r a y o n i d a f o y d a la n ila d i. S o f e n d o s p e r m z a rra c h a s i n in g
zichligi uning qo b iq m o d d a s i bilan b irg alik d ag i z i c h lig ig a n is b a ta n
y u q o r i b o 'la d i . S h u n in g u c h u n h a m u lar pastki q a t l a m g a tu s h ib
ketadi.
M a h s u lo tla r e l a n g a n d a , en g a v v a lo . s o f k ra x m a l e n d o s p e r m , 
u n d a n s o 'n g r a a le y ro n q a tla m . d o n q o b i q l a r i g a e g a b o i g a n z a r r a ­
c h a la r o 't a bosh lay d i.
Y orm alarni z ich lig i b o 'y i c h a s a r a la s h bilan birga, ular aslligi. 
a e r o d in a m i k t a r k ib i g a a s o s la n ib h a m tu r k u m l a n a d i. Y o rm a la rn i asllik 
sifati b o 'y i c h a sa m a r a li sa r a la s h d a e l a s h d a n k o 'r a ularga q o 's h i m c h a
h a v o bilan t a ’sir o 't k a z i s h afzaldir. B u n d a h a v o o q im i m a h s u lo t la r
q a tla m in in g ichiga o 't i b , m a h s u lo t o q im in i n g y u m s h a s h i n atijasid a 
z a rra c h a la r n i vertik a l ra v is h d a va m a h s u lo tla rn i zichligi b o 'y i c h a
q a tla m la rg a ajra tish te zla sh ad i.
S h u a s o s d a s o v u ris h - e lash u s k u n a s id a n unum li fo y d a la n ib , 
u n d a v o n n a l a m i aslligi b o 'y i c h a sa ra la sh ja r a y o n i a m a l g a o shiriladi.