E. M. MƏMMƏdov

2.2.Cərəyan sistemləri və elektrik qurğuların nominal parametrləri 

 

 

Elektrik stansiyalarında tezliyi 50 Hz olan 3.15; 6.3; 10.5; 15.75 və 21kV-luq 

dəyişən  cərəyan  istehsal  olunur.  Bu  elektrik  enerjisinin  bir  hissəsi  generator 

gərginliyində  elektrik  veriliş  xətləri  (EVX)    vasitəsilə  işlədicilərə  ötürülür.  Əgər 

elektrik  enerjisi  işlədiciləri  uzaq  məsafələrdə  yerləşirsə,  istehsal  olunan  elektrik 

enerjisi  elektrik  stansiyanın  yaxınlığında  quraşdırılan  yüksəldici  transformator 

yarımstansiyasında  standart  nominal  gərginliklərə  qədər  yüksəldilərək  EVX-ri 

vasitəsilə tələb olunan məsafələrə ötürülür. Adətən gərginliyi 1kV olan enerjisini 1km 

məsafəyə  ötürmək  daha  səmərilidir.  Bu  enerji  itkilərinin  azaldılması  məqsədi  ilə 

ötürülməni təmin edir. 

---

~ 27 ~ 

 

380/220V gərginlikli 3-fazalı şəbəkələr adətən işıqlandırma və kiçik güclü elektrik 

mühəriklərinin  qidalanması  üçün  istifadə  olunur.  Və  4-naqilli  (3-faza,  1-sıfır) 

torpaqlanmış  neytrallı  hazırlanır  ki,  bu  da  torpağa  qapanma  zamanı  zədələnmiş 

fazanın  avtomatik  açılmasını  və  eləcədə  şəbəkənin  təhlükəsiz  xidmətini  təmin  edir. 

Elektrik qurğularının nominal parametrləri aşağıdakılardır: 

1)  Nominal güc. 

2)  Nominal cərəyan. 

3)  Nominal gərginlik. 

Bu  parametrlər  xüsusi  kataloqlarda,  sorğu  kitablarında  və  avadnlıqların  üzərində 

qeyd  olunur.  Elektrik  qurğularının  izolyasiyasının  səviyyəsini  təyin  edən  əsas 

parametrlərdən biri nominal gərginlikdir. 

 

Standart nominal gərginliklər (kV-la). 0.22 kV; 0.38 kV; 0.66 kV; 3 kV; 6 kV;   

10  kV;  20  kV;  35  kV; 110  kV; 220  kV; 330  kV; 500  kV;  750  kV;  1150kV. 

Metropolitendə 825V sabit və 27.5kV dəyişən cərəyan sistemi istifadə olunur. 

 

Elektrik  sistemlərində  nominal  cərəyanlar.  1A;  1.6A;  2.5A;  4A;  6.3A  və 

onların 10 dəfələrlə misli qədər qəbul edilmişdir. 

Elektrik sitemlərində 2-cərəyan sistemi qəbul edilmişdir. 

1)  Sabit cərəyan 

2)  Dəyişən cərəyan 

 

Sabit cərəyanda nominal güc belə hesablanır.  

    (kVt) 

Dəyişən cərəyanda bir fazalı nominal güc belə hesablanır. 

   (kVA) 

Üç fazalı nominal güc belə hesablanır. 

    (kVA)