Ə. Q. Abbasov

4.1 Hava xətlərinin quraşdırılması 
 
Hava xətlərinin quraşdırılması (çəkiliş), materialların və 
işçilərin  hündürlüyə  qaldırılması  ilə  əlaqədar  olduğundan, 
adamların düşməsi, əzilməsi və yaralanması təhlükəsi yaranır. 
Hava  xətlərinin  quraşdırlmasında  məlum  olduğu  kimi 
dayaqların  qaldırılması  və  aşağı  salınması,  mexanizmlərin  
köməyilə  yerinə  yetirilir.  Dayağın  aşağı  hissəsini  çala 
istiqamətində  endirərkən,  çalada  heç  kəs  olmamalıdır.  Tam 
doldurulmuş  çalanı  (yəni  yarımçıq  qalmış)  nə  fasilədən 
sonraya,  nə  də  növbəti  iş  gününə  saxlamaq  olmaz.  Hava 
xətlərini  yaşayış  sahələrində  quraşdırdıqda,  iş  rəhbəri 
quraşdırılan  obyektin  mühafizəsini  təmin  etməli,  iş  görülən 
sahədə kənar şəxslər olmamalıdır. 
Dayaqların  və  xətlərin  quraşdırılması  işlərində  tətbiq 
edilən  mexanizmlərə  xidmət,  xüsusi  olaraq  hazırlıq  kursları 
keçmiş işçilərə icazə verilir. 
Quraşdırma  işçiləri,  iş  zamanı  istifadə  edilən  siqnal 
işarələri  (yükün  qaldırılması  və  aşağı  salması  zamanı) 
bilməlidir. 
Ağac  dayaqlara  çıxmaq  üçün  xüsusi  olaraq  hazırlanmış 
iti  uclu  caynaqlardan,  dəmir-beton  dayaqlara  isə  xüsusi 
qırmaqlardan  istifadə  edilir.  Mürəkkəb  polad  və  dəmir-beton 
konstruksiyalara  çıxmaq üçün adətən  teleskopik qüllədən və 
ya onu əvəz etmək üçün xüsusi nərdivanlardan istifadə olunur 
(dayanıqlı və etibarlı). 
Yüksəklikdə  işləyən  quraşdırıcının  lazımi  alətləri,  onun 
əyninə geymiş montyor qurşağının ciblərində yerləşdirilir. 
Yuxarıdan düşən alətlərin və ya materialların təsirindən 

---

146 
 
zədələrin  alınmaması  üçün  iş  görülən  dayağın  və  ya  qüllənin 
altında dayanmaq qadağan edilir. 
Dayaqlara  ağır  əşyaları  (armatur,  kabel  muftaları, 
ayrıcılar və s.) qaldırmaq üçün blokdan aşırılmış xüsusi ipdən 
istifadə  edilir,  ağır  yüklərin  qaldırılması  dayaqdan  kənarda 
yerdə dayanmış fəhlələr tərəfindən görülür. 
Naqillərin açıb-bağlanması zamanı əlləri zədələnməkdən 
qorumaq üçün brezent əlcəklərdən istifadə olunur.  
Hava  xətlərinin  quraşdırılması  və  ya  sökülməsi 
əməliyyatında  uzunluğu  3-5km  olan  sahələrdə  iş  görülərkən, 
həmin  sahədə  naqilləri  torpaqlamaq  və  ya  bir-birilə  qısa 
qapamaq    lazımdır  (yaxınlıqda  gərginlik  altında  olan  xətlərin 
və ya ildırım buludlarının təsirindən qorumaq üçün).