Ə. Q. Abbasov

4.3 Paylaşdırıcı qurluşların, güc transformatorlarının və 
elektrik maşınlarının quraşdırılması 
 
Paylaşdırıcı  qurluşların,  güc  transformatorlarının  və 
elektrik  maşınlarının  quraşdırılması,  elektrik  avadanlıqlarının 
ağır  hissələrinin  yerdəyişdirilməsi,  müəyyən  hündürlüyə 
qaldırılması  və  bəzi  çilingər  işlərinin  görülməsi  ilə  əlaqədar 
olduğundan  adamların  əzilməsi  və  yaralanması  halları 
mövcuddur. 
Çəkisi  20kq-dan  çox  olan  avadanlıq  və  konstruksiya 
hissələrini iki işçi qaldırmalıdır, 50kq-dan  yuxarı isə blokların 
və ya bucurqardların köməyilə qaldırılır. 
Ayrıcıları,  qısa  qapayıcıları  və  digər  kostruksiyalarının 

---

149 
 
yerini  dəyişdikdə  və  qaldırıldıqda,  onların  dəstəklərini 
“qoşulub” vəziyyətində olmalıdır. Bütün kəsicilər, avtomatlar, 
elektromaqnit  intiqalları  və  başqa  yayla  ilkin  vəziyyətə 
qaytarılan  aparatları  “açılıb”  vəziyyətində  yerini  dəyişdirilə 
bilər. 
Avtomatik  inteqala  malik  kəsicilərin,  ayrıcıların  
tənzimlənməsi zamanı təsadüfən inteqalların birləşdirilməsi və 
açılmasının  qarşısını  alan  tədbirlər  görülməlidir.  Bunun  üçün 
idarə dövrlərindən əriyən telli qoruyucular çıxarılır. 
Transformatorları 
dəmiryol 
platformalardan 
boşaldılarkən,  mütləq  mailliyi  10
0   
-dən  çox  olmayan  enişdən  
(qabaqcadan  hazırlanmış)  istifadə  olunmalıdır.  Enişdən  
istifadə  edib  iş  görən  zaman,  bucurqarddan  istifadə  etməklə 
əks istiqamətdə tormozlama momenti yaradılır. 
Nüvəni  transformatorun  bakından  (gövdəsindən) 
çıxartdıqda  və  ya  daxil  etdikdə,  nə  nüvədə,  nə  də  bakda 
müəyyən  işlər  görməyə  icazə  verilmir.  Bu  işləri    nüvəni 
bakdan  tam  xaric  etdikdən  və  möhkəm  oturacaqda 
yerləşdirdikdən  sonra aparıla bilər. 
Bəzən 
güc  transformatorunun  qapağı  yarımçıq 
qaldırılmış  vəziyyətdə  işlər  görmək  lazım  gəlir.  Qapağın 
gözlənilmədən  düşərək,  qəza  vəziyyətinin  yaratmasının 
qarşısını almaq üçün, qapaqla gövdə arasında etibarlı dayaqlar 
qoymaq tələb olunur.  
İri  elektrik  maşınlarının  və  fırlanan  çeviricilərinin 
quraşdırılmasında,  özül  və  oturacağın,  stator  və  rotoru  üçün 
yastıq  dayaqların  hazırlanması,  sürüşmə    yastıqlarının 
sazlanması,  yarımmuftalarının və şkivlərin valda oturdulması 
və firça mexanizmlərinin quraşdırlması tələb olunur. 

---

150 
 
Qeyd  olunan  işləri  yerinə  yetirdikdə  rotorun  stator 
hissəsindən  çıxarılması  və  yenidən  qoyulması,  muftaların, 
şkivlərin  və  s.  valda  oturtmaq  və  ya  çıxarmaq  üçün  xüsusi 
tərtibatlardan,  paza  malik  qaldırıcılardan  (domkratlar), 
pnevmatik  alətlərdən  istifadə  olunur.  Bütün  tərtibatlar,  alətlər 
və mexanizmlər tam işə yararlı vəziyyətdə olmalıdır. 
Elektrik  avadanlıqlarının  yük  qaldıran  maşınlarla 
qaldırılması,  bu  məqsədlə  nəzərdə  tutulmuş  hissələrdən 
(məsələn,  bolt,  kronşteyn  və  s.)  istifadə  etməklə  yerinə 
yetirilməlidir.  Əks  halda  yük  düşə  bilər,  adamlara  xəsarət 
yetirə bilər və nəhayət avadanlığın əzilməsinə gətirib çıxarar.