EĞİTİMCİleri İÇİn eğİTİm rehberi

KONU: KIRIK,ÇIKIK VE BURKULMALARDA İLK YARDIM 
 
SÜRE: 120 dk 
 
AMAÇ: Kırık,çıkık ve burkulmalarda ilk yardım uygulama. 
 
ÖĞRENİM HEDEFLERİ 
 

 
Kırık tanımını söyleyebilme. 

 
Kırık çeşitlerini sayabilme. 

 
Kırık belirtilerini söyleyebilme. 

 
Kırığın yol açabileceği durumları söyleyebilme 

 
Kırıkta ilk yardım uygulamalarını sayabilme. 

 
Burkulmanın tanımını söyleyebilme. 

 
Burkulmanın belirtilerini sayabilme. 

 
Burkulmada ilk yardım uygulamalarını söyleyebilme. 

 
Çıkık tanımını yapabilme. 

 
Çıkık belirtilerini sayabilme.  

 
Çıkıkta ilk yardım uygulamalarını söyleyebilme. 

 
Kırık çıkık ve burkulmalarda tespit yapabilme. 
 
YÖNTEM 

 
Soru-cevap 

 
Anlatma 

 
Demonstrasyon 

 
Uygulama 

 
Koçluk 

 
Örnek vaka 
 
ARAÇ GEREÇ VE MATERYAL 
 

 
Tepegöz 

 
Flipchart 

 
Üçgen sargı 

 
Bandaj 

 
Tespit malzemeleri 

 
Öğrenim rehberi 

 
Manken 
 
ETKİNLİKLER 
 
Isınma: 
Kuru bir dal parçası sınıfa getirilir, kırılır. Katılımcılara ne olduğu sorularak tartışılır. 
 
Giriş: 

 
Dersin konusu ve amaçları açıklanır. 

 
Katılımcılara kırıklarla ilgili deneyimleri sorularak paylaşılır. 

İşleniş: 

 
Katılımcılara kırıkla ilgili yazılı örnek vaka verilir. Okuyarak sorularını cevaplamaları 
istenir. 5 dakika süre verilir. Süre sonunda sorulara verdikleri cevaplar alınarak 
tartıştırılır. Sonuçta kırığın tanımı, bulguları ve ilk yardım uygulamaları kısaca 
tekrarlanır. 

 
Katılımcılardan burkulmanın tanımını yapmaları istenir ve eğitimci tarafından 
tanımlanır 

 
Burkulmanın belirtileri hakkındaki bilgileri sorularak cevaplar flipcharta yazılır. Daha 
sonra gösterilerek açıklanır. 

 
Burkulmalarda ilk yardım ilkeleri eğitici tarafından slaytta önemi vurgulanarak 
belirtilir. 

 
Katılımcılardan çıkık tanımı yapmaları istenir ve eğitici tarafından tanımlanır.  

 
Katılımcılara çıkık belirtileri sorulup, eğitici tarafından saydamla gösterilerek açıklanır. 

 
Burkulma ve çıkıkta ilk yardım ilkeleri eğitici tarafından saydamla önemi vurgulanarak 
belirtilir. 

 
Kırık çıkık ve burkulmada tespit yapmanın önemi vurgulanır. Tespit malzemesi olarak 
kullanılabilecek malzemeler örneklerle açıklanır. 

 
Öğrenim rehberleri dağıtılarak tespit yöntemleri eğitici tarafından demonstre edilir. 

 
Katılımcılar ikili gruplara ayrılarak eğitimcilerin rehberliğinde tespit yöntemleri ile 
ilgili uygulama yapmaları sağlanır. Öğrenim rehberlerine göre değerlendirme ve 
katılımcılara geri bildirim yapılır. 

 
İşlem sırasında hasta / yaralıya hoşgörülü ve nazik davranmanın önemi vurgulanır.  
 
ÖZET 
Amaçlar doğrultusunda bazı önemli noktalar sorularak konu özetlenir. 
 
DEĞERLENDİRME 

 
Kırık, çıkık ve burkulmanın belirtileri nelerdir? 

 
Kırık çıkık ve burkulmalarda ilk yardım uygulamaları nelerdir? 

 
Kırık çıkık ve burkulmalarda tespit işlemi yaparken nelere dikkat edilmelidir? 
 
ÖRNEK VAKA ÇALIŞMASI 
 
  
Ahmet arkadaşları ile parkta bisikletle dolaşıyordu. Hava güzel,ortam yemyeşil ve 
çiçekliydi. Ahmet 4-5 arkadaşı ile neşeyle parktaki küçük köprüden tam düzlüğe inmişti ki 
karşına Küçük bir kedi yavrusu çıktı. Ahmet kediye çarpmamak için direksiyonu aniden 
kırınca yanındaki arkadaşı ile çarpıştılar ve ikisi birden yere yuvarlandı. 
Ahmet ‘in sol kolu gövdesinin altında kalacak şekilde düşmüştü. Etraftakilerin yardımı 
ile hemen ayağa kaldırıldılar. Ahmet sol kolunun dirseğinde korkunç bir ağrı hissediyordu.  
Kolu şişmişti, Ahmet çok acı çektiği için ağlıyordu. 
 
Tartışma soruları: 
 
1.
 
Ahmet’in sol kolunda ne olabilir? 
2.
 
Bu sonuca nasıl vardınız? 
3.
 
Başka hangi bulgular görülür? 
4.
 
İlk yardımda neler yapılmalıdır? 

EĞİTİCİ NOTLARI 
 
Kırık nedir? 
 
Kırık: Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar darbe sonucu yada kendiliğinden oluşur. 
 
Kaç çeşit kırık vardır? 
 

 
Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak deri sağlamdır. 

 
Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir. Beraberinde kanama 
ve enfeksiyon tehlikesi taşırlar. 
 
Kırık belirtileri nelerdir? 
 

 
Hareket ile artan ağrı 

 
Şekil bozukluğu, hareket kaybı 

 
Ödem ve kanama nedeniyle morarma. 
Ağrılı bölgelerin tespiti için elle muayene gereklidir. 
 
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar nelerdir? 
 

 
Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma.  

 
Bölgede nabız alınamaması, solukluk, solukluk sıkışma belirtisidir 

 
Parçalı kırıklarda kanamaya bağlı şok. 
 
Kırıklarda ilk yardım nasıl olmalıdır? 
 

 
Hayatı tehdit eden yaralanmalara öncelik verilmelidir. 

 
Hasta / yaralı hareket ettirilmemelidir. 

 
Kol etkilenmişse yüzük, saat, vb. eşyalar çıkarılmalıdır. 

 
Kırık şüphesi olan bölge ani hareketlerden kaçınarak  sopa, tahta, karton, vb. sert 
malzemelerle yakındaki eklemleri de içine alacak şekilde tespit edilmelidir. 

 
Açık kırık varsa tespitten önce yara üzeri kapatılmalıdır. 

 
Kırık bölgede sık aralıklarla nabız, derinin rengi ve ısısı kontrol edilmelidir. 

 
 Kol ve bacaklar yukarıda tutulur.  

 
Hasta sıcak tutulmalıdır. Tıbbi yardım sağlanmalıdır. 
 
Burkulma nedir? 
 
Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır. Zorlamalar sonucu oluşur. 
 
Burkulma belirtileri nelerdir? 
 

 
Burkulan bölgede ağrı. 

 
Kızarma şişlik ağrı. 

 
İşlev kaybı 
 
 

 
Burkulmada ilk yardım nasıl olmalıdır? 
 

 
Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem tespit edilir. 

 
Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır. 

 
Hareket ettirilmez. 

 
Tıbbi yardım sağlanır. 
 
Çıkık nedir? 
 
Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Kendiliğinden normal konumuna dönemez. 
 
Çıkık belirtileri nelerdir? 
 

 
Yoğun ağrı 

 
Şişlik ve kızarıklık 

 
İşlev kaybı 
 
Çıkıkta ilk yardım nasıl olmalıdır? 
 

 
Eklem aynen bulunduğu şekilde sabitlenir. 

 
Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz. 

 
Hasta / yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez. 

 
Bölgede nabız, deri rengi ve ısısı kontrol edilir. 

 
Tıbbi yardım sağlanır. 
 
 Kırık çıkık ve burkulmalarda tespit nasıl olmalıdır?  
  
Tespit için ilk yardımcı elde olan malzemeleri kullanır. Bunlar üçgen sargı, rulo sargı, 
battaniye, hırka, eşarp, kravat, vb. tahta, karton vb. malzemeler olabilir. 
 
Tespit sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar. 
 

 
Tespit yapılırken yaralı bölge sabit tutulmalıdır. 

 
Yara varsa üzeri temiz bir bezle kapatılmalıdır. 

 
Tespit edilecek bölge önce yumuşak malzeme ile kaplanmalıdır. 

 
Yaralı bölge nasıl bulunduysa öyle tespit edilmelidir. Düzeltilmeye çalışılmamalıdır. 

 
Tespit kırık, çıkık ve burkulmanın üstündeki ve altında kalan eklemleri de içerecek 
şekilde yapılmalıdır. 

 
Tespit yöntemleri için bknz. Kaynak kitap sayfa 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Tespit yöntemleri nelerdir? 
 
Kol ve köprücük kemiği kırığı tespiti: 
 

 
Koltuk altına yumuşak malzeme yerleştirilir. 

 
Kol askısı yerleştirilir. 

 
Üçgen  bandaj  yaralının  gövdesinin  üzerinde,  Üçgenin  tepesi  dirsek  tarafına,  tabanı 
gövdeyle aynı hizada olacak şekilde yerleştirilir. 

 
El dirsek hizasında bükülü olarak göğsün alt kısmına yerleştirilir. Üçgen bandajın iki 
ucu  yaralının  boynuna  düğümlenir.  Tespit  edilen  elin  parmakları  görülebilir  şekilde 
olmalıdır. 

 
Kol askısı  desteği,  göğüs boşluğu ve yaralı kol  üzerine yerleştirilir. ( geniş dış bandajda 
yerleştirilebilir.)  Böylelikle,  vücuda  yapışık  bir  şekilde  yaralı  kol  ve  omuz  eklemi 
sabitlenmiş olur. 
 
Pazı kemiği kırığı tespiti: 
 

 
Sert tespit malzemesiyle yapılır. 

 
Kırık kemiği tespit edecek olan malzemeler yerleştirilmeden önce, kolun altına (koltuk 
boşluğundan yararlanılarak) iki şerit yerleştirilir. 

 
Malzemelerden kısa olanı koltuk altından itibaren dirseği içine alacak şekilde yerleştirilir. 
Uzun olanı omuzla dirseği içine alacak şekilde yerleştirilir. 

 
Daha önceden yerleştirilen şeritlerle bağlanarak tespit edilir. Şeritler çok kısa 
bağlanmamalıdır. 

 
Dirseği tesbit için kol askısı takılır. 

 
Omzu tespit için, göğüs ve yaralı kol üzerinden geniş kumaş şerit veya üçgen bandaj 
uygulanır. 
 
Dirsek kırığı tespiti: 
 

 
Kol gergin vaziyette bulunduysa, hastanın vücudu boyunca gergin ve deri ile arası 
yumuşak malzemeyle doldurulmuş bir tespit malzemeleri yardımıyla tespit edilir. 

 
Eğer bükülmüş vaziyette bulunduysa, bir kol askısı desteği yardımıyla tespit edilir. 
 
Ön kol, bilek ve el tespiti:  
 
Kol askısıyla: 

 
Kırık dirsek ve bilek ekleminin hareketini önlemek için yaralı ön kolun altına üçgen kol 
askısı yerleştirilir. Hasta / yaralının boynunun arkasına üçgenin iki ucu düğümlenir. 

 
Aşırı hareket etmesini engellemek için geniş bir bandaj yardımıyla, gövdeye bağlanır. 
 
 
 
 
 
 
 

Sert malzemelerle tespit: (Dirsek kemiği ve/veya ön kol kemiği kırığı) 

 
Ön kolun altına 2 şerit yerleştirilir. 

 
Yumuşak maddeyle desteklenmiş sert tespit malzemelerinden biri parmak diplerinden 
dirseğe kadar iç, diğeri elin dış yüzünden dirseğe gelecek şekilde konarak tespit edilir.  

 
Daha önceden yerleştirilen Şeritlerle bağlanır fazla sıkılmamalıdır. 

 
Dirsek eklemini tesit için kol askısı takılır. 

 
Bilek kemiklerinde veya el tarak kemiğinde, bölgeyi bir kol askısı ile tespit yeterlidir. 

 
Parmak kemiği kırıkları ile çıkığı ayırt etmek zordur. Tespit için, bir tespit malzemesi ile, 
yaralı parmak, yanındaki sağlıklı parmakla bandaj yapılabilir. 
 
Pelvis kemiği kırığı tespiti: 
 

 
Her iki bacak arasına bir dolgu malzemesi konur. 

 
Sekiz şeklindeki bir bandajla bilekler tespitlenir. 

 
Doğal boşlukların altından (dizler ve bilekler) bandajları kaydırmak ve iki tanesi kalça ve 
dizler arasında diğer ikisi dizler ve bilekler arasında olacak şekilde düğümlenerek tespit 
edilir. Bütün düğümler aynı tarafta olmalıdır. 
 
Uyluk kemiği kırığının tespiti: 
 

 
Sert tespit malzemesi ve sağlam bacağı (ikinci bir tespit malzemesi gibi) kullanarak tespit 
etme: 

 
Bir el ayağın üst kısmına, diğeri bileğe konularak yaralı bacak tutulur ve sağlam 
bacakla bir hizaya getirmek için yavaşça çekilir. Aynı zamanda hafif bir döndürmede 
uygulanır. 

 
Her iki bacak arasına (dizler ve bilekler) bir dolgu malzemesi konur. 

 
Sekiz şeklinde bir bandajla bilekler sabitlenir. 

 
Yaralının vücudunun altından, kımıldatmaksızın doğal boşlukları kullanarak bel, diz 
ve bileklerin arkasına 7 kumaş şerit (veya benzeri) geçirilir. 

 
Yumuşak malzemeyle desteklenmiş sert tespit malzemesi, Koltuk altından ayağa kadar 
yerleştirilir. Ve ayaklardan yukarı doğru bağlanır. 

 
Düğümler tespit malzemesi üzerine atılırak bandajlar bağlanır. 

 
Bilek hizasındaki bandaj öncekinin üzerine sekiz şeklinde bağlanır. 

 
Sert tespit malzemesi bulunmaması halinde, sağlam bacağı tek destek olarak kullanarak, 
geniş bandajlarla tespit edilir. 
 
Diz kapağı kırığı tespiti: 
 

 
Geniş bandajlar yardımı ile iki bacağı birleştirerek dizkapağı tespit edilir. Dizin üst ve 
altında kalan bandajları sıkarken dikkatli olunmalıdır. 

 
Geniş ve sert tespit malzemesi (tabla) varsa, kalçadan ayağa kadar yaralı bacağın altına 
yerleştirilir ve bunu, iki tane kalça ve diz arasında, iki tanede diz ile bilek arasında olmak 
üzere geniş bandajlarla bağlanabilir. Bunun üzerine eklemi sabitlemek amacıyla, sekiz 
şeklinde bir bandaj sarılır. 
 
 
 
 

Kaval kemiğinin (Bacak) tespiti: 
 
Uyluk kemiği kırığı tespitindeki gibidir. 

 
Bacaklar tutulur ve yavaşça çekilir. 

 
Doğal boşluklar kullanılarak (dizler, bilekler) yaralı bacağın altından kumaş şeritler 
geçirilir. 

 
Uygun bir şekilde yumuşak dolgu malzemesiyle desteklenmiş tespit malzemelerinden biri 
iç tarafta kasıktan ayağa kadar, dış tarafta kalçadan ayağa kadar yerleştirilir.  

 
Ayaklardan başlanarak şeritler dış tespit malzemesi üzerinde düğümlenerek bağlanır. 
Bilek hizasındaki bandaj ayak tabanı üzerine sekiz şeklinde düğümlenir. 
 
Bileğin / ayağın tespiti: 
 

 
Yaralının ayakkabıları çıkarılmadan Bağları çözülür. 

 
Bilek seviyesinde sarılmış sekiz şeklinde bir bandajla her iki ayak birlikte tespit edilir ve 
yumuşak malzemelerle iyice kaplanmış (rulo yapılmış bir battaniye) bir yüzeye dayamak 
suretiyle bacakları yukarıda tutmak gerekir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

TESPİT SARGISI UYGULAMA BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ 
1. Geliştirilmesi gerekir: 
Basamağın  hiç  uygulanmaması,  yanlış  uygulanması  veya  sırasında 
uygulanmaması 
2. Yeterli: 
Basamağın  doğru  olarak  ve  sırasında    uygulanması,  fakat  eksikliklerin 
olması ve/veya eğiticinin yardımına gerek duyulması 
3. Ustalaşmış 
Basamağın  duraklamadan  ve  yardıma  gerek  kalmadan  doğru  olarak  ve 
sırasında uygulanması 
G/Y Gözlem Yapılamadı: 
Basamağın eğitici tarafından gözlenmemiş olması 
Katılımcının Adı- Soyadı: 
 
Tarih: 
 
Genel Prensipler 
UYGULAMA 
 
1 
2 
3 
4 
5 
1.
 
Bandajı bir elinde ve üstte tutarken serbest ucunu diğer 
elinde tutma 
 
 
 
 
 
2.
 
Bandajlamaya iki dairesel döngü ile başlama 
 
 
 
 
 
3.
 
Bandajlamayı iki dairesel döngü ile bitirme 
 
 
 
 
 
4.
 
Bandajlama 
işleminden 
sonra 
serbest 
ucunu 
sabitleştirme 
 
 
 
 
 
5.
 
Kan dolaşımını kontrol etme 
 
 
 
 
 
Parmak 
 
 
 
 
 
6.
 
Bileğin etrafında iki düz döngü oluşturma 
 
 
 
 
 
7.
 
Bandajı elin ve parmağın arkasına geçirme 
 
 
 
 
 
8.
 
Parmağın  etrafına  bir  kez  veya  iki  kez dolayıp  düz bir 
döngü ile kaplama 
 
 
 
 
 
9.
 
Parmak ve elin etrafında birkaç “8” şekli oluşturma 
 
 
 
 
 
10.
 
Bileğin etrafında iki düz döngü ile bitirme 
 
 
 
 
 
Dirsek 
 
 
 
 
 
1.
 
Dirseği vücuda doğru bükme 
 
 
 
 
 
2.
 
Dirseğin üç parmak üstünden iki düz döngü ile başlama   
 
 
 
 
3.
 
Dirsek  kıvrımında  çaprazlayan  ve  tedricen  dışa  doğru 
giden “8” şekilleri oluşturma 
 
 
 
 
 
4.
 
Bandajın üstünde iki düz döngü ile bitirme 
 
 
 
 
 

Diz  
 
 
 
 
 
1.
 
Dizi geriye doğru bükme 
 
 
 
 
 
2.
 
Diz 3-4. parmak üstünden iki düz döngü ile başlama 
 
 
 
 
 
3.
 
Diz kıvrımında çaprazlayan ve tedricen dışa doğru giden 
“8” şekilleri oluşturma 
 
 
 
 
 
4.
 
Bandajın üstünde iki düz döngü ile bitirme 
 
 
 
 
 
Ayak 
 
 
 
 
 
1.
 
Topuk  ve  ayağın  boynu  etrafında  iki  düz  döngü  ile 
başlama 
 
 
 
 
 
2.
 
Ayak  ve  ayak  bileği  etrafında  “8”  şekilleri  ile  devam 
etme 
 
 
 
 
 
3.
 
Ayak bileği etrafında iki düz döngü ile bitirme  
 
 
 
 
 
 
 
Katılımcı bu uygulamayı yapmaya: 

 Hazır   

 Hazır değil 
Eğitici Adı Soyadı:   
 
İmza:    
 
Tarih: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    BASİT YÖNTEMLERLE TESPİT UYGULAMA BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ 
1. Geliştirilmesi gerekir: 
Basamağın  hiç  uygulanmaması,  yanlış  uygulanması  veya  sırasında 
uygulanmaması 
2. Yeterli: 
Basamağın  doğru  olarak  ve  sırasında    uygulanması,  fakat  eksikliklerin 
olması ve/veya eğiticinin yardımına gerek duyulması 
3. Ustalaşmış 
Basamağın  duraklamadan  ve  yardıma  gerek  kalmadan  doğru  olarak  ve 
sırasında uygulanması 
G/Y Gözlem Yapılamadı: 
Basamağın eğitici tarafından gözlenmemiş olması 
Katılımcının Adı- Soyadı: 
 
Tarih: 
 
Genel Prensipler 
UYGULAMA 
 
1 
2 
3 
4 
5 
1.
 
Bilezik, yüzük gibi takıları çıkarma 
 
 
 
 
 
2.
 
Parmakları görünür bırakma 
 
 
 
 
 
3.
 
Düzenli  olarak  uçlarda  renk,  duyarlılık  ve  hareketi 
kontrol etme 
 
 
 
 
 
BASİT TESPİT YÖNTEMLERİ 
 
 
 
 
 
Kol 
 
 
 
 
 
1.
 
Ceketinin ucunu karşı yakasına iğneleme 
 
 
 
 
 
2.
 
Kravat ya da kemer ile boyna asma 
 
 
 
 
 
3.
 
Gazete, mukavva v.b. ile destek uygulama 
 
 
 
 
 
4.
 
Süveterini ön kol üzerine çekip diğer kolla destek verme   
 
 
 
 
Bacak  
 
 
 
 
 
1.
 
Sağlam bacağı tespit amacıyla kullanma 
 
 
 
 
 
2.
 
Silindir  şeklinde  katlanmış  battaniye  ile  beşik  tespiti 
uygulama 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katılımcı bu uygulamayı yapmaya: 

 
Hazır   

 
Hazır değil
 
Eğitici Adı Soyadı:   
 
İmza:    
 
Tarih:
 

 
KIRIK, ÇIKIK ve BURKULMALARDA TESPİT UYGULAMA BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ 
1. Geliştirilmesi gerekir: 
Basamağın 
hiç 
uygulanmaması, 
yanlış 
uygulanması veya sırasında uygulanmaması 
2. Yeterli: 
Basamağın 
doğru 
olarak 
ve 
sırasında  
uygulanması,  fakat  eksikliklerin  olması  ve/veya 
eğiticinin yardımına gerek duyulması 
3. Ustalaşmış 
Basamağın  duraklamadan  ve  yardıma  gerek 
kalmadan doğru olarak ve sırasında uygulanması 
G/Y Gözlem Yapılamadı: 
Basamağın eğitici tarafından gözlenmemiş olması 
Katılımcının Adı- Soyadı: 
 
Tarih: 
 
 
UYGULAMA 
 
1 
2 
3 
4 
5 
Genel Prensipler 
 
 
 
 
 
1.
 
Hasta/yaralının endişelerini giderme 
 
 
 
 
 
2.
 
Sert, dayanıklı materyal seçme 
 
 
 
 
 
3.
 
Yumuşak materyal ile takviye etme 
 
 
 
 
 
Kol ve Köprücük Kemiği Tespiti 
 
 
 
 
 
1.
 
Üçgen  bandajı,  tepesi  dirsek,  tabanı  gövde  ile 
aynı hizada yerleştirme 
 
 
 
 
 
2.
 
Kol  dirsek  hizasından  bükülü  olarak  göğsün  alt 
kısmına yerleştirme 
 
 
 
 
 
3.
 
Üçgen  bandajın  iki  ucunu  yaralının  boynuna    
düğümleme  
 
 
 
 
 
Parmakları görülebilir bir şekilde bırakma 
 
 
 
 
 
5.   Kol askısı  desteğini göğüs boşluğu ve  yaralı kol 
üzerine  yerleştirerek  iki  ucu  diğer  koltuk  altında 
birbirine bağlama 
 
 
 
 
 
Pazı Kemiği Kırığı Tespiti  
 
 
 
 
 
1.
 
Koltuk  altı  boşluğundan  yararlanılarak  iki  şerit 
yerleştirme 
 
 
 
 
 
 2.  Biri kısa diğeri dirseği içe alacak şekilde uzun, iki 
tespit malzemesini yumuşak madde ile kaplama  
 
 
 
 
 
3.  Kısa  olanı  koltuk  altından  dirseği  içe  alacak 
şekilde yerleştirme 
 
 
 
 
 
4.  Uzun  olanı  omuzla  dirseği  içine  alacak  şekilde 
yerleştirme 
 
 
 
 
 

5. Şeritlerle bağlama 
 
 
 
 
 
6.  Üçgen bandajla tespit etme (kol askısı) 
 
 
 
 
 
7.    Göğüs  ve  yaralı  kol  üzerinden üçgen yada geniş 
şeritle üstten tespit etme (kol askısı desteği) 
 
 
 
 
 
 8. Parmak uçlarından sık sık dolaşımı kontrol etme 
 
 
 
 
 
Dirsek Kırığı Tespiti 
 
 
 
 
 
Kol Gergin Vaziyette Bulunduysa; 
 
 
 
 
 
1.
 
Kolu düzgün ve gergin biçimde tutma 
 
 
 
 
 
2.
 
Yumuşak 
malzemeyle 
sarılı 
bir 
tespit 
malzemesini  koltuk  altından  avuç  içine  keder 
yerleştirme  
 
 
 
 
 
3.
 
Koltuk  altından  ve  bilekten  konan  iki  şeritle 
bağlama 
 
 
 
 
 
4.
 
Dirseğin  üstünden  ve  altından  konan  iki  büyük 
şeritle gövdeye tespit etme  
 
 
 
 
 
 Kol Bükülmüş Durumda Bulunduysa; 
 
 
 
 
 
5.
 
Bir kol askısı ve kol askısı desteği ile tespit etme    
 
 
 
 
Ön Kolun ve Bileğin Sert Malzeme İle Tespiti 
 
 
 
 
 
1.  Yumuşak  madde  ile  kaplanmış  iki  tespit 
malzemesi hazırlama 
 
 
 
 
 
2.  Birini  parmak  diplerinden  dirseğe  kadar  içten 
yerleştirme  
 
 
 
 
 
 3.  Diğerini  elin  üst  yüzünden  dirseğe  kadar  içten 
yerleştirme  
 
 
 
 
 
4.  Bilekten  ve  dirseğe  yakın  bir  bölgeden  iki  şeritle 
bağlama  
 
 
 
 
 
5. Kol askısı ile tespit etme 
 
 
 
 
 
Kalça Kırığının Tespiti 
 
 
 
 
 
1. Her iki bacak arasına dolgu malzemesi koymak 
 
 
 
 
 
 2. Bilekteki bandajla 8 şeklinde bilekleri tespit etme   
 
 
 
 
 3.  Doğal  boşluklardan  (dizler,  bilekler)  bandajları 
yerleştirme 
 
 
 
 
 
 4. Kalça ve dizler arasına 2, dizler ve bilekler arasına 
2 olacak şekilde bandajları bağlayarak tespit etme 
 
 
 
 
 

5. Bütün düğümleri aynı tarafta bağlama 
 
 
 
 
 
Uyluk Kemiği Kırığı Tespiti  
 
 
 
 
 
Sert Malzeme ve Sağlam Bacak İle; 
 
 
 
 
 
1. Yaralıyı sırt üstü yatırma 
 
 
 
 
 
2.  Bir  el  ile  ayağın  üst  kısmı  diğer  el  ile  bileğin 
altından yaralı bacağı tutma 
 
 
 
 
 
3.  Sağlam  bacakla  bir  hizaya  getirmek  için  yavaşça 
çekme ve hafifçe içe döndürme 
 
 
 
 
 
4.  Her  iki  bacak  arasına  bir  dolgu  malzemesi 
yerleştirme 
 
 
 
 
 
 5. 8 şekli verilerek bandajla bilekleri tespit etme 
 
 
 
 
 
 6.  Doğal  boşluklar  kullanılarak  bel,  diz  bileklerin 
arkasına yedi kumaş şerit geçirme 
 
 
 
 
 
7.  Yumuşak  malzemeyle  desteklenmiş  sert  tespit 
materyalini koltuk altından ayağa kadar yerleştirme 
 
 
 
 
 
8.  Yerleştirilen  şeritleri  tespit  malzemesi  üzerinde 
bağlama 
 
 
 
 
 
9.  Bilek  altındaki  bandajı  öncekinin  üzerine  8  şekli 
verilerek bağlama 
 
 
 
 
 
10.  Sert  tespit  malzemesi  yoksa  sağlam  bacağı  tek 
destek olarak kullanarak geniş bandajlarla tespit etme 
 
 
 
 
 
Diz Kapağı Tespiti 
 
 
 
 
 
 1. Geniş ve sert tespit malzemesinin (tabla) kalçadan 
ayağa kadar yaralı bacağın altına yerleştirme  
 
 
 
 
 
 2.  İki  tane  kalça  ve  diz  arasına,  iki  tane  de  diz  ile 
bilek arasına yerleştirilen bandajlarla bağlama 
 
 
 
 
 
 3.  Diz  eklemini  sabitleme  için  geniş  bir  bandajla  8 
şeklinde sargı uygulama 
 
 
 
 
 
Sert  Tespit  Malzemesi  İle  Kaval  Kemiği  (Bacak) 
Tespiti 
 
 
 
 
 
 1. Bacakları  tutma ve yavaşça çekme  
 
 
 
 
 
 2.  Doğal  boşlukları  kullanarak  yaralı  bacağın 
altından kumaş şeritleri geçirme (5 adet) 
 
 
 
 
 
3. 
Yumuşak 
malzemeyle 
kaplanmış 
tespit 
malzemelerinden  birini  iç  tarafta  kasıktan  ayağa 
kadar yerleştirme  
 
 
 
 
 
4.  Diğerini  dış  tarafta  kalçadan  ayağa  kadar 
yerleştirme  
 
 
 
 
 

 5.  Bilek  hizasındaki  şeritle  ayak  tabanı  üzerine  8 
şekli verilerek bağlama 
 
 
 
 
 
6.  Sırasıyla  diğer  şeritleri  tespit  tahtası  üzerine 
gelecek şekilde bağlama  
 
 
 
 
 
Bilek ve Ayağın Tespiti 
 
 
 
 
 
 1. Ayakkabıları çıkarmadan bağcıklarını çözme 
 
 
 
 
 
 2.  Bir  bandajla  8  şekli  verilerek  her  iki  bacağı 
birlikte tespit etme 
 
 
 
 
 
3. Yumuşak malzeme ile desteklenmiş (rulo yapılmış 
battaniye) tespit materyaline dayama 
 
 
 
 
 
 4.  Yada  rulo  yapılmış  battaniye  ile  ayak  ve  bilek 
sarılacak şekilde yerleştirme 
 
 
 
 
 
 5.  Parmak  uçlarından,  bilek  ve  bilek  üstünden 
şeritlerle bağlama 
 
 
 
 
 
6. Bacakları yukarıda tutma 
 
 
 
 
 
Boyun Desteğinin Yerleştirilmesi  
 
 
 
 
 
1. Hasta/yaralıyı düz olarak yatırma  
 
 
 
 
 
2. Baş,boyun gövde ekseninin koruma  
 
 
 
 
 
 3. Sıkan giysileri genişletme  
 
 
 
 
 
 4. Bir gazeteyi 10 cm kalınlığında kıvırma  
 
 
 
 
 
5. Üçgen biçiminde bir beze sarma 
 
 
 
 
 
6.  Kendi  dizimizde  boyuna  göre  şekillendirip 
hazırlama 
 
 
 
 
 
7.  Hazırlanan  boyunluğun  ortasını  önde  hastanın 
çenesinin altına yerleştirme 
 
 
 
 
 
 8.  Boyuna  dolayıp 
hastanın  nefes  almasını 
engellemeyecek şekilde önden tutturmak. 
 
 
 
 
 
Omurga Tespiti 
 
 
 
 
 
 1. Esnemeyecek kalınlıkta 1,8 ve 2 metre arasında 
uzunlukta ve en az 70 cm genişliğinde sert materyal 
seçme (tahta,kapı veya merdiven) 
 
 
 
 
 
 2. Tahtayı katlanmış bir battaniye ile kaplama 
 
 
 
 
 

 3.  Boyunun,  belin  ve  dizlerin  arkasını  yumuşak 
materyal ile destekleme 
 
 
 
 
 
 4. Başı desteklemek için baş altına bir kumaş halkası 
yerleştirme  
 
 
 
 
 
 5. Başı bir bandajla tahtaya bağlama 
 
 
 
 
 
 6.  Vücudu  yanlardan  rulo  haline  getirilmiş 
battaniyelerle destekleme 
 
 
 
 
 
7. Ayak bileğinde, bacaklarda, uylukta, kalça kemiği 
seviyesinde şeritlerle tahtaya bağlama 
 
 
 
 
 
8.  Göğüs  seviyesinde  çapraz  şeritlerle  tahtayla 
bağlama 
 
 
 
 
 
 
Katılımcı bu uygulamayı yapmaya: 

 Hazır   

 Hazır değil 
Eğitici Adı Soyadı:   
 
İmza:    
 
Tarih: