Əkrəm Əylisli Daş yuxular (roman-rekviyem)

Oğlu doktor Fərzaninin zəif yeriydi.

Və indi artistdən eşitdikləri həkimin bu zəif yerini, deyəsən, bərk tərpətmişdi. Tərpədib böyütmüşdü, böyüdüb, gücləndirb üzə çıxarmışdı. Bu saat həkim, təbiətinə yaraşmayan, bir qəribə mistik-melanxolik ovqat içindəydi. Və bu ovqatdan çıxmaq üçün var gücünü səfərbər etməyə çalışırdı:

-Bu elə anadangəlmə Don Kixotdu ki! – Ovqatındakı dəyişikliyi artistin də hiss etdiyini görən həkim əvvəlki xoş ovqatı qaytarmğa tələsdi. – O Don Kixot elə bunun malıdı ki, var. Sağalanda özünə də deyəcəyəm. – Həkim gülümsəməyə çalışdı. – Necə deyirsən, deyim, deməyim?

Artist heyrətli bir maraqla həkimin üzünə baxdı, çünki “Don Kixot” Saday Sadıqlının ən çox sevdiyi əsər idi və həkimin bu söhbəti salmağı artistdən ötrü tamamilə gözlənilməzdi.

-Deyin, niyə demirsiz? – Yenidən həyəcanlanmış artist əlini cibinə salıb yenə siqaret qutusunu əlləşdirməyə başladı. – Saday Sadıqlı o “Don Kixot”u, bəlkə, 10 dəfə oxuyub. O əsəri yazan Servantes bunun ən sevimli yazıçısıdı. Bizim yazıçılardan Mirzə Fətəli Axundovu hamıdan üstün tutur. Artistlərdən Abbas Mirzəni, Ülvi Rəcəbi, bir də kəttisi Kazım Ziyanı özünə müəllim sayır. Həyatda da, doktor, bircə kumiri var bunun: qayınatası doktor Abasəliyev, bir də kəndlərində bir erməni arvadı olub – Haykanuş adında. O arvaddan da həmişə böyük məhəbbətlə danışır. – Nüvariş Qarabağlı bunları birnəfəsə dedi və əlini cibindən çıxarıb, olduca məzlum bir görkəmdə həkimin üzünə baxdı.

Doktor Fərzani də “Don Kixot”u oxumuşdu. Mirzə Fətəli Axundovun adını eşitmişdi. Artistlərdən heç birinin heç adını da eşitməmişdi. O Haykanuşu da həkim, söz yox ki, tanıya bilməzdi. Ancaq doktor Abasəliyevi çox yaxşı tanıyırdı. Moskvada, Leninqradda, Praqada, Varşavada - müxtəlif tibbi simpioziumlarda bir vaxt onlar dönə-dönə görüşmüşdülər.

-Doktor Abasəliyevin qızı harda işləyir?

-Əvvəl leçkomissiyada işləyirdi, doktor. İndi Neftçilər prospektində bir təzə diş poliklinikası açılıb, iki aydı orda işləyir. – Artist saatına baxdı. – Ancaq indi işdə olmaz, doktor. Evdə olar.

-Axı deyirdin ki, bu günlər evdə olmur. Mərdəkana atasının yanına gedir.

-Gedir, bəli... – Artistin beyninin içinə sanki birdən-birə işıq doldu. – Bu gün bazardı da, hə, doktor?! Kül mənim gic başıma, bayaqdan canımı dərd alıb ki, gedib Azadə xanıma nə deyəcəyəm. Bu lap əla iş oldu. Qoy Azadə xanım hələlik heç nə bilməsin. Sabah, inşallah, halı bir az düzələr, huşu yerinə gələr, Azadə xanım üçün də bir o qədər ağır olmaz ərini görmək. Elə bir-birilərin də bunnar həddən ziyadə çox istəyir. Sonsuz olduqlarına görə bir-birlərin olmayan uşağın əvəzinə, hələ bir az da artıq istəyirlər. – Artist söhbətini bitirib gözucu stolun üstünə baxdı. –İcazə verin, yığışdırım buranı.

-Narahat olma, gəlib yığışdıracaqlar. – Həkim yarısınacan boşalmış qrafini götürüb soyuducuya qoydu. – Səndə Azadə xanımın telefonu var?

-İş yerininki yoxdu, ancaq evlərinin telefonu var məndə.

-Onu yaz, qoy bura. Yəqin doktor Abasəliyevin də bağda telefonu olmamış olmaz.

-Olmağına var, doktor. Ancaq mən o telefonun nömrəsini bilmirəm.

Doktor Fərzani əl tutub artistlə vidalaşdı:

-Sən get, yaxşı-yaxşı dincəl bu gecə. Hələ mənim işim çoxdu.

Nüvariş Qarabağlı:

-Doktor! – dedi və elə bir məzlum sifətdə həkimin üzünə baxdı ki, onun nə demək istədiyni həkim sözsüz də anlaya bildi.

-Palataya getməyəcəyik, - dedi. – Mənası yoxdur. Hər şey qaydasındadı, qorxma. Bir şey olsaydı, mənə deyərdilər. Xəstəni əla palataya yerləşdirmişəm, sonra gəlib görəcəksən. Telefonu, televizoru – palata deyil, xan sarayıdı. – Artistin yazıb stolun üstünə qoyduğu telefon nömrəsinə baxdı.- Ailəsiynən də əlaqə saxlayacağam, - dedi. – Sən qətiyyən narahat olma.