Eksperimental

Reja:

1. 
   Kuzatish tadqiqot metodi sifatida: Predmeti. SHaroiti. Vositalari. Usullari.
   
2. 
   Kuzatish turlari.
   
3. 
   Tizimsiz kuzatishning uziga xos jarayonlari.
   
4. 
   Tizimlashtirilgan bir biriga boglik bulmagan kuzatishning uziga xosligi.
   
5. 
   Kuzatish rejasini tuzish bosqichlari.
   
6. 
   Kuzatish natijalarini qayd etish xolatlari.
   

Tayanch tushunchalar: Psixologiyada kuzatish ,Kuzatish ob'ekti ,Tavsiflovchi Baholovchi ,Kuzatuvchanlik-,Kuzatish natijalarining fiksatsiyasi-,Ekspresiv harakatlar ,Kuzatish turlari, Kuzatishning tadqiqot bosqichlari, Kuzatuv moslamalari, Kuzatuvchining passivligi,Bilvosita Kuzatish
Psixologiyada kuzatish - bu o'rganilayotgan ob'ekt xatti-harakatlarini maqsadga muvofiq va uYushgan idrok etish va ro'yxatdan o'tkazishdan iborat bo'lgan tavsiflovchi psixologik tadqiqot usuli. Kuzatish o'rganilayotgan ob'ektni maqsadga muvofiq, uYushgan va qat'iy idrok etish deb ataladi. Kuzatishda hodisalar bevosita hayotda Yuzaga keladigan sharoitlarda o'rganiladi.
Introspektsiya bilan birgalikda kuzatish eng qadimgi psixologik usul hisoblanadi. Ilmiy kuzatish 19- asrning oxiridan boshlab, insonning xulq-atvor xususiyatlarini har xil sharoitlarda aniqlash alohida ahamiyatga ega bo'lgan sohalarda - klinik, ijtimoiy, tarbiyaviy psixologiyada, rivojlanish psixologiyasida va 20-asrning boshidan boshlab - mehnat psixologiyasida keng qo'llanila boshlandi. Kuzatish jarayonning tabiiy jarayoniga aralashish imkonsiz yoki mumkin bo'lmagan hollarda qo'llaniladi.
Kuzatish turlari
Tashki
Ichki
Anglangan
Anglamagan
Bevosita
Bilvosita
Kuzatish metodi xususiyatlari
Kuzatuv eksperimentatorning aralashuvi insonning atrof-muhit bilan o'zaro aloqasi jarayonini buzadigan joyda qo'llaniladi. Bu usul sodir bo'layotgan voqealar to'g'risida yaxlit tasavvurga ega bo'lish va shaxslarning xatti-harakatlarini to'liq aks ettirish zarur bo'lganda ajralmas hisoblanadi.
• Kuzatish usulining asosiy xususiyatlari:

• 
  kuzatuvchi va kuzatilayotgan ob'ekt o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri bog'liqlik;
  
• 
  kuzatishning xolisligi (emotsional rang berish);
  
• 
  takroriy kuzatuvning murakkabligi (ba'zan - mumkin emasligi)
  

Tabiiy fanlarda kuzatuvchi, qoida tariqasida, o'rganilayotgan jarayonga (hodisaga) ta'sir qilmaydi. Psixologiyada kuzatuvchi va kuzatuvchining o'zaro ta'siri muammosi mavjud. Agar mavzu uni kuzatayotganini bilsa, demak tadqiqotchining mavjudligi uning xatti-harakatlariga ta'sir qiladi. Kuzatish usulining cheklovlari empirik tadqiqotning boshqa "mukammal" usullarini keltirib chiqardi: tajriba va o'lchov.