Ekspertizasi dərsliK



Yüklə 3,31 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/34
tarix21.04.2017
ölçüsü3,31 Mb.
#14993
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34

 

Daxili  bazar  üçün  araq  0,75,  0,50;  0,25;  0,10;  0,05  dm

3

 

tutumlu şüşə butulkalara, vintli yivli qapaqla bağlanan 0,05-1,00 



dm

3

  tutumlu  şüşə,  billur,  çini  qablara  xüsusi  normativlə 



doldurulur.  

Doldurma “həcmə” və “səviyyə”yə görə aparılır. Butulkanın 

həcmi və doldurulma növündən asılı olaraq nominal tutumundan 

yol verilən kənara çıxmalar olur.  

“Həcmə”  görə  doldurmada  20±0,5

0

C  temperaturda  ayrı-ayrı 



butulkalarda  nominal  tutumdan  aşağıdakı  kənara  çıxmalara  yol 

verilir.  

±8,0 sm

3

 - tutumu 1,75 dm



3

 butulkalarda 

±5,0 sm

3

 - tutumu 0,75 dm



3

 butulkalarda 

±4,0 sm

3

 - tutumu 0,50 dm



3

 butulkalarda 

±2,5 sm

3

 - tutumu 0,25 dm



3

 butulkalarda 

±1,5 sm

3

 - tutumu 0,10 dm



3

 butulkalarda 

±1,0 sm

3

 - tutumu 0,05 dm



3

 butulkalarda. 

«Həcmə» görə doldurmada istehsalçı - hazırlayıcı müəssisədə 


397 

yoxlamada  20±0,5

0

C  temperaturda  20  butulka  üçün  kənara 



çıxmalar aşağıda göstərilən miqdardan çox olmamalıdır. 

±3,0 sm


3

 - tutumu 0,75 dm

3

 olan butulkalarda 



±2,0 sm

3

 - tutumu 0,50 dm



3

 olan butulkalarda 

±4,0 sm

3

 - tutumu 0,25 dm



3

 olan butulkalarda. 

Araq və xüsusi araq vintlə yivli boğazlı butulkaya «səviyyəyə 

görə»  doldurulmada  butulkanın  boğazının  yuxarı  hissəsindən 

boğazın yarısına və üçdə iki hissəsinə qədər doldurulur. 

Hazırlayıcı  -  istehsalçı  müəssisədə  «səviyyəyə  görə» 

20±0,5

0

C temperaturda 20 butulkada kənara çıxmalar orta hesabla 



aşağıdakı kimi olur.  

±6,0sm


3

 - tutumu 1,00 dm

3

 olan butulkalarda



 

±5,0sm


- tutumu 0,75-0,70 dm

3

 olan butulkalarda 



±4,0sm

- tutumu 0,50dm



3

-0,20 dm


3

 olan butulkalarda 

±1,5sm



- tutumu 0,10 dm



3

 olan butulkalarda

 

±1,0sm


- tutumu 0,05dm

3

 olan butulkalarda 



“Səviyyəyə  görə”  doldurmada  ayrı-ayrı  butulkalar  üçün 

20±0,5


0

C temperaturda nominal tutumdan kənara çıxmalar qəbul 

olunmuş təlimata uyğun qaydada təsdiq olunmuş sənədləşmələrə 

uyğun olmalıdır. 

Butulkalar tətbiqi Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən razılaşdırılmış 

müxtəlif  növ  materiallardan  hazırlanmış  qalpaq  yaxud  tıxacla 

bağlanır.  Butulkalar  və  qrafinlər  –  mantar,  polietilen,  şüşə,  çini 

tıxaclarla bağlanır. Bağlanma möhkəm və sıx olmaqla butulka və 

qrafin çevrildikdə axıtmamalıdır.  

Araq  və  xüsusi  araq  butulkaları  çoxdəfəlik  ağac,  plasmas 

qutular,  büzməli  kardon  qutulara  qablanır.  “Alka”  tipli  qalpaqda 

(aliminium  qalpaq  nazik  divarla)  hazırlayıcı  -  müəssisənin  adı, 

arağın adına uyğun ştambovka edilir.  

Etiketdə aşağıdakı məlumatlar göstərilməlidir: 

 

Hazırlayıcı – müəssisənin daxil olduğu təşkilatın adı; 



 

Arağın adı; 



 

Tündlüyü, %; 



 

Butulkanın tutumu, dm



3



398 

 



Məhsula uyğun standartın adı.  

Etiketin  əks  tərəfində  müəssisənin  daxil  olduğu  təşkilatın 

yerinə hazırlayıcı – müəssisənin indeksi göstərilir. İstehlakçı üçün 

məlumat  51074-97  saylı  QOST-a  uyğun  gəlməlidir.  Qabların 

markalanması da 14192 saylı QOST-a uyğun aparılır. 

Nəql olunma və saxlanma. Araq və xüsusi araqlar qutularda

konteynerlərdə,  paketlərdə  bütün  növ  nəqliyyat  vasitələrində 

mövcud  yük  daşınma  qaydalarına  uyğun  daşınır.  Daşınmada  və 

yüklənmə-boşalma  əməliyyatlarında  məhsul  çirklənmədən  və 

atmosfer təsirlərindən qorunmalıdır. 

Araq  və  xüsusi  araqlar  anbar  binalarında  -5+25

0

C  tempera-



turda, ixrac üçün olan araqlar isə -15+30

0

C temperaturda və 85%-



ə qədər havanın nisbi rütubətində saxlanır.  

Təminatlı saxlanma müddəti: araqda -12 ay, xüsusi araqda – 6 

ay, ixrac üçün doldurmadan sonra 5 ildir. Nəzərə almaq lazımdır 

ki, 40%-li araq üçün donma temperaturu -28,9

0

C, 56%-li üçün isə 



36

0

C təşkil edir. 



 

4.2.3

. Saxtalaşdırma 

 

 

Araq  daha  çox  saxtalaşdırılan  alkoqollu  içkilər  qrupuna 



aiddir.  Çünki  onun  hazırlanması  nisbətən  sadədir  və  içki  əhali 

arasında  populyardır.  Arağın  saxtalaşdırılmasının  ən  geniş 

yayılmış vasitə və üsullarına aiddir: 

İçilən  spirtin  bir  qədər  və  ya  tamamilə  ucuz  texniki  spirtlə 

əvəz  olunması,  texnologiyaya  cavab  verməyən  suyun  tətbiqi, 

durultma və ya su ilə spirti tamamilə əvəz etmək. 

Saxtalaşdırmanın  xüsusi  vasitə  və  üsullarına  lazım  olan 

maddələrin  əlavə  olunmaması,  yaxud  digərləri  ilə  əvəz  edilməsi 

aiddir. Buna misal olaraq reseptdə nəzərdə tutulan şəkər, mis və b. 

olmamasıdır. 

“Alka”  qalpağında  istehsalçı  zavodun  adından  başqa  arağın 


399 

adı  baş  hərflərlə  konkret  göstərilməlidir  (məsələn,  P  -  “pişeniç-

naya”, R - “russkaya”, MO -“moskovskaya osobaya” və s.).  

Yivli  vintlə  qalpaqlar  öz  oxu  ətrafında  fırlanmamalıdır. 

İstehsalçı zavodda belə butulkalar çıxdaş edilir. “Alka” aliminium 

“dilcikli  qalpaqlar”a  baxıldıqda  istehlakçı  aşağıdakılara  diqqət 

yetirməlidir: 

saxtalaşdırılmış  araqlarda  belə  qalpaqların 

qurtaracağı  sıx  olmadan  sürüşmüş  və  xırda  “dalğalarla”  olur. 

İstehsalat şəraitində bağlanan qalpaqda aşağı hissə hamar və başa 

qaçmış olur.  

Arağın həqiqiliyinin əlaməti kimi butulkanın dibində bilinən 

qara xalın olmasıdır ki, bu da butulkanın nəql etdirici lent üzərində 

hərəkəti nəticəsində əmələ gəlir. Bu isə yalnız istehsalat şəraitində 

məhsul buraxışında meydana gəlir.  

Etiketin əks tərəfinə baxmaq məqəsdəuyğundur: zavod etike-

tində  bir  neçə  bərabər  yapışqan  qatı,  yaxud  bərabər  səviyyədə 

bütöv örtük əmələ gətirmiş yapışqan olur. Qeyri-istehsal şəraitində 

etiketə  yapışqan  adətən  fırça  ilə  yaxıldığından,  yaxma  qeyri-

bərabər olacaqdır.  

Zavod etiketində rəqəmsal şifr 7-10 rəqəmlərdən ibarət olma-

lıdır. Butulka etiketində «vint altı» sonuncu iki rəqəm şəhərin adını 

ifadə edir (01 - Moskva, 02 - Sankt-Peterburq və s.). 

Bir  çox  müəssisələr  öz  məhsullarını  saxtalaşdırmadan 

qorumaq üçün qalpaq yaxud butulkaya  yazı və  ya rəqəmlə suda 

həll olmayan rənglə püskürdülməklə işarələr həkk edirlər. 

Ekspert saxtanı aksiz markasındakı məlumatla müəyyən edə 

bilir. 


Arağın kifayət qədər şəffaf olmaması araq istehsalında yum-

şaldılmamış  yaxud  pis  süzülmüş  sudan  istifadə  olunması,  kənar 

qarışıqlar düşməsi, qeyri-kafi filtrasiya, arağın şəkli dəyişdirilmiş 

nişasta,  yağsızlaşdırılmış  südlə  işlənmə  texnologiyasında  kənara 

çıxmalarla əlaqədardır. 

Lakin  sənaye  istehsalında  texnologiyanın  pozulması  ilə 

əlaqədar  olaraq  araqda  asılqan  hissəciklərin  olmasına  təsadüfi 

hallarda rast gəlinir.  



400 

Butulkanın  daxili  səthində  asılqan  hissəciklərin  «codluq 

həlqəsi»nin  olması  arağın  saxtalaşdırılmasına  sübutdur  və  qeyri 

istehsalat  şəraitində  arağın  isti  halda  hazırlanması  zamanı  adi 

sudan istifadə olunması ilə əlaqədardır. 

Arağa  uyğun  olmayan  ətir  və  dad,  kənar  kobud  ton  və  tam 

sortlaşmanın  fəal  kömürlə  keyfiyyətsiz  işlənməsi,  keyfiyyətsiz 

spirtdən və onun surroqatlarından istifadə olunması ilə əlaqələn-

dirilir. 

Bir  sıra  kənar  qarışıqların  olması  qeyri-yeyinti  spirtindən 

istifadə olunması ilə əlaqədardır: aseton iyi sintetik spirtin əlaməti 

sayılır. Texniki hidroliz spirtindən hazırlanmış araqda yüksək miq-

darda efirlər, kroton aldehidi, sulfitli birləşmələr müşahidə olunur. 

Bu  dadda  yandırıcı  ton,  kəskin  xoşagəlməz  iyin  varlığı  ilə 

meydana gəlir. 

Bütün  sayılan  eyniləşdirmə  və  ekspertiza  üsullarını  yalnız 

mütəxəssis  deyil,  adi  istehlakçı  da  bilməlidir.  Yeyinti  spirtinin 

texniki spirtlə yaxud su ilə xeyli dərəcədə əvəz olunması ilə arağın 

saxtalaşdırılmasını  orqanoleptik  yolla  təyin  etmək  olur.  Araqda 

sivuş  yağlarının  miqdarı  (həcmdə  payı)  0,1%-dən  artıq  olduqda 

onu ovucda sürtməklə xüsusi iy meydana gəlir. Təmiz arağın belə 

iyi olmur. Əhəmiyyətsiz miqdarda belə maddələrin olması zamanı 

həddindən yüksək peşəkarlıq tələb olunduğundan, etibarlı fiziki və 

kimyəvi sınaq metodlarına üstünlük verilir. 

Toksiki birləşmələrin, o cümlədən sivuş yağları və furfurolun 

keyfiyyət  tərkibinin  müəyyən  olunmasının  sadə  və  etibarlı 

ekspress-metodları vardır. 

Sivuş yağlarının mövcudluğunu Qotfur metodu ilə müəyyən 

etmək olar. Bu məqsədlə istiliyə davamlı boruya 10-15 sm

3

 araq 



tökülərək  üzərinə  2-3  damla  qatılaşdırılmış  sulfat  turşusu  və  o 

qədər də benzol əlavə olunur. Alınan kütlə qarışdırılaraq ehtiyatla 

qızdırılır və tədricən soyudulur. Sivuş yağlarının mövcudluğunda 

məhlul yaşılvari çalarlarla tünd-qonur rəng alır. 

Furfurolun olmasını aşağıdakı kimi müəyyən edirlər: qədəhə 

20 sm


3

 araq tökülür, üzərinə 3 damla qatılaşdırılmış xlorid turşusu 



401 

əlavə edilir, qarışdırılır, 10 damla rəngsiz anilin də əlavə olunur. 

Əgər furfurol varsa, onda nümunə moruq şərbətinə bənzər parlaq 

qırmızı  rəngə  çevrilir.  Arağın  duruldulmasını  aşkar  etmək  üçün 

onun  tündlüyünü  20

0

C-də  spirtometrlə  ölçürlər.  Ev  şəraitində 



məişət spirtomerindən istifadə olunur. 

 

4.2.4. 



Dünyada

 

araq istehsalı

 

 

4.2.4.1. Az



ərbaycanda araq istehsalı

 

 

Ölkəmizin qabaqcıl müəssisələrində araq hazırlanmasının qısa 

texnoloji ardıcıllığı belədir: 

 



Araq  -  spirt,  yumşaldılmış  su,  dad  və  digər  əlavələrdən 

istifadə olunmaqla hazırlanır. Fəallaşdırılmış kömürdən süzülür.  

 

Su əks osmosla hazırlanır.  



 

Dəmirin  artıqlığını  kənar  etmək  üçün  kvars  filtrdən,  duz 



tərkibini  balanslaşdırmaq  üçün  iondəyişdirici  metoddan  istifadə 

olunur. 


 

Optimal  turşu-qələvi  balanslı  su  almaq  üçün  avtomat 



rejimdə  membran  filtrasiya  aparılır.  Sonra  su  avtomat  rejimdə 

sortlaşdırmaya daxil edilir. 

 

Alınan  su-spirt  sortlaşması  öz  axını  ilə  kvars  filtrdən 



keçirilərək  mümkün  mikroqarışıqlardan  təmizlənir  və  sonra 

kömür  kalonkaya  verilir.  Daha  yaxşı  orqanoleptik  göstəricilərə 

nail olmaq üçün filtrasiyanın sabit sürətinə və temperatur rejiminə 

riayət edilməlidir.  

Müəssisələrdə  kömür  kalonkalarda  üçqat  fasiləsiz  filtrasiya 

yerinə yetirilir və bu zaman əsasən platin filtrdən istifadə olunur. 

Gün ərzində filtrasiya sürəti və temperatur rejiminə daim nəzarət 

olunur.  

 

Alınan  su-spirt  məhlulu  kömür  kalonkadan  keçdikdən 



sonra kupaj tutumuna daxil edilir, burada ona reseptə uyğun olaraq 

402 

dad, ətir yaradan əlavələr və s. vurulur.  

 

Yetişdirildikdən  sonra  «blesk»  filtrasiya  sistemindən 



keçirilən araq bir növ «cilalanır» (mümkün mikroqarışıq qalıqla-

rından təmizlənir ki, bu da mayeyə xüsusi parlaqlıq və şüşəvarilik 

verir) və sonra təzyiq çəninə verilir. 

 



Məhsul  doldurmadan  əvvəl  dequstasiya  komissiyası  tərə-

findən qiymətləndirilir. «lüks» spirtindən alınanlar- 9,5, «ekstra» 

spirtindən alınanlar- azı 9,2 bal alarsa hazır məhsul doldurulmaya 

verilir.  Aşağı  qiymət  alan  kupaj  çıxdaş  edilir  və  bu  fövqəladə 

vəziyyət (FV) sayılaraq dərhal tədbir görülür.  

 



Doldurma bütün mərhələlər (butulkaya doldurma, ağzının 

bağlanması, çıxdaş, etiket vurma, qablama) üzrə avtomat xətlərdə 

yerinə yetirilir.  

Ölkəmizdə bir sıra milli araqlar da buraxılır. Onların hazırlan-

masının əsas mərhələləri aşağıdakı kimidir. 

Tut arağı. Tutun əzilərək qıcqırdılması və alınan kütlənin des-

tilləsi yolu ilə alınır. Alınan içki sarı-qızılı çalarlarla səciyyəvi ətrə 

malik olur. Zoğal arağı Azərbaycana məxsus milli araq olub, zoğal 

meyvəsindən  alınan  kütlənin  qıcqırdılması  və  destilləsi  yolu  ilə 

alınır. 


Araq istehsalı prosesinə aşağıdakı ardıcıllıqla nəzarət edilir: 

-

 



Təhlillər  məhsulun  3  əsas  komponentinə:  spirt,  su  və  dad 

əlavələrinə görə aparılır. Buraya ilkin xammalın və hazır məhsu-

lun da təhlilləri daxildir.  

-

 



Orqanoleptik təhlil dequstasiya yolu ilə aparılır. 

-

 



Tərkibin əsas göstəricilərinin təhlili qaz xromatoqrafiyası ilə 

yerinə  yetirilir.  Qaz  xromatoqrafiyasının  köməyi  ilə  metanol, 

asetaldehid  və  ali  spirtlərin  cüzi miqdarını  təyin  etmək mümkün 

olur.  


-

 

Əks osmosla hazırlanan su orqanoleptik testdən və 20-yə qə-



dər kimyəvi və mikrobioloji təhlillərdən keçməlidir. Suda həll olan 

mineral  maddələr  suyun  və  ondan  alınan  arağın  dadına  təsir 

göstərir.  


403 

-

 



Dad, ətir və digər əlavələr araq hazırlanmasının son mərhə-

ləsində  reseptə  uyğun  qaydada  əlavə  edilir.  Əlavələr  xüsusi  ətir 

verir,  dadı  yumşaldır,  həmçinin  intoksikasiyanı  (paxmel  sindro-

munu) aradan qaldırır. 

İstehsalın  bütün  mərhələlərində  sutkalıq  nəzarət  (avtomat 

qaydada  və  laboratoriya  əməkdaşları  tərəfindən)  yerinə  yetirilir. 

Bunlara ilk növbədə texnoloji rejimə nəzarət (mayenin sabit opti-

mal  axın  sürəti  və  onun  temperaturu,  qabda  mayenin  miqdarı, 

təzyiqi və s.) aiddir. 

Qaz  xromatoqrafiya  və  orqanoleptik  üsullarla  su-spirt 

məhluluna aşağıdakı mərhələlər üzrə nəzarət olunur: araq istehsalı 

üçün  alınan  əsas  üzərində;  doldurmadan  əvvəl  hazır  kupaj 

üzərində;  doldurma  xəttinə  verilən  hazır  məhsula  və  daxil  olan 

köməkçi materiallara (butulka, etiket, tıxac və s.). 

Əlavə olaraq ayda azı bir dəfə mərkəzi dequstasiya komissi-

yası  tərəfindən  qapalı  dequstasiya  keçirilir  və  burada  qiymət-

ləndirmə müqayisəli şəkildə yerinə yetirilir. 

Azərbaycan  zavodlarında  istehsal  olunan  araq  çeşidləri 

durmadan artmaqdadır (şəkil 4.6).  

 

 



 

 

 



 

 


404 

 

 



 

Şə

kil 4.6. Az

ərbaycanda (müxtə

lif qablamalarda) 

buraxılan

 

araq nümunə

l

ə

ri  

4.2.4.2. Xarici 

ölkə

l

ə

rin 

araqları

 

 

Rusiya  araqları.  Rusiyanın  iri  likor-araq  müəssisələrinə 

«Kristal»  Moskva  zavodu,  «Rodnik»  Samara  spirt  və  likor-araq 


405 

sənayesi  kombinatı,  «Kedr»  İrkutsk  istehsalat  birliyi,  Yekate-

rinburq, Marin, Barnaul likor-araq zavodlarını göstərmək olar. 

İstehsal olunan bir sıra ənənəvi araqların səciyyəsini veririk. 

Moskovskaya. «Extra» spirtindən natrium bikarbonat və sirkə 

turşusu əlavə edilməklə hazırlanır. Tündlüyü 40 h.%-dir.  

Posolskaya. «Extra» spirtindən və sudan hazırlanır. Sortlaşma 

yağsızlaşdırılmış  quru  südlə  işlənir.  Koaqulyasiya  və  çökmədən 

sonra filtr-presdə ayrılır. Tündlüyü 40 h.% olur. 

Pişeniçnaya.  «Extra»  spirtindən  və  yumşaldılmış  sudan  fəal 

kömürlə əlavə işlənmə keçməklə hazırlanır. Tündlüyü 40 h.%-dir. 

Sibirskaya.  «Extra»  spirti  ilə  yumşaldılmış  suyun  45  h.% 

tündlüyə qədər qarışdırılması ilə alınır. 

Stoliçnaya. «Extra» spirti ilə yumşaldılmış sudan şəkər əlavə 

olunmaqla hazırlanır. Tündlüyü 40 h.%-dir. 

Extra.  Əla  təmizlikdə  spirt,  tənzimlənmiş  sudan  şəkər  və 

kalium  permanqanat  əlavə  olunmaqla  hazırlanır.  Tündlüyü  40 

h.%-dir. 



Xüsusi araqlar. Viru-Valqe. Əla təmizlikdə spirtlə yumşal-

dılmış sudan şəkər əlavə olunmaqla hazırlanır. Tündlüyü 45 h.%-

dir. 

Kristal  dztdrays.  Əla  təmizlikdə  spirt  əsasında  tmin  və  acı 



badam  yağı,  qliserin  və  şəkər  əlavə  olunmaqla  hazırlanır.  Tünd-

lüyü 40 h.%-dir. 

Novaya.  Əla  təmizlikdə  spirt  və  tənzimlənmiş  sudan  ətirli 

spirt, tmin və şəkər əlavə olunmaqla hazırlanır. Tündlüyü 40 h.%-

dir. 

Ukrainskaya qorilka. Əla təmizlikdə spirt əsasında bal əlavə 



edilməklə 45 h.% tündlükdə hazırlanır.  

Dünya  ölkələrində  buraxılan  bir  sıra  milli  araq  nümunələri 

verilir (cədvəl 4.17). 

Polşa araqları. İstehsal olunan araqların çeşidinə və həcminə 

görə  Polşa  lider  ölkədir.  1973-cü  ildən  ölkədə  araq  istehsalı 

«Polmos»  dövlət  təşkilatı  çərçivəsində  mərkəzləşdirilmişdir  ki, 

buraya da 25 araq zavodu daxildir. 



406 

Cədvəl 4.17 

Dünyada istehsal olunan milli araq növləri 

Ölkə 


Arağın adı 

Spirt alınması üçün 

əsas xammal 

Azərbaycan 

Tut arağı, limon 

arağı, zoğal arağı 

Tut limon zoğal 

Gürcüstan 

Çaça (üzümü) 

Üzüm 


Macarıstan, Sloveniya, 

Ruminiya, Yuqoslaviya 

Banbuze 

(bambuk) 

Bambuk dəni 

İndoneziya 

Slivavitsa 

(gavalı) 

Bambuk dəni 

Çin 


Mayotay (düyü) 

Düyü, düyü 

səmənisi, əzilmiş 

dən 


Meksika 

Tekilla (kaktus) 

Pulke (kaktus) 

Kaktuslar 

Türkiyə 

Araki (finik) 

Finik 

Yaponiya 



Sake (düyü) 

Düyü, düyü səmənisi 

 

İstehsal olunan arağın ümumi miqdarı 100% spirtə çevrilməklə 



150 mln litr təşkil edir ki, bu da 160 addan çox çeşidi əhatə edir. 

Polşada araqlar ənənəvi olaraq təmiz və yüksək sortlu olmaqla 

təsnifata  bölünür.  Təmiz  araqlar  tərkibinə  görə  rus  araqlarına 

yaxın  olsalar  da,  onlar  ifadə  olunan  ətir  və  dada  malik  olmur; 

yüksək  sortlu  araqlar  isə  özlərini  müxtəlif  yönlü  ətirləşdirilmiş 

içkilər kimi göstərir – nalivkadan likora qədər. 

Viborova  (Wyborowа).  Daxili  və  xarici bazarda  ən  populyar 

olub, onun payı ölkədə istehlak olunan arağın 25%-nə bərabərdir. 

Əla  təmizlikdə  çovdar  spirtindən  yumşaldılaraq  bir  qədər 

şirinləşdirilmiş dadla minerallaşdırılmış sudan emal olunur. 

21-Ek  Selend  Vodka  (21-Excellent  Vodka)  hazırlanmasında 

«Lüks» çovdar spirtindən və quyu suyundan istifadə olunur. İlkin 

komponentlərin yüksək dərəcədə təmizliyi son məhsulda yüksək 

dad keyfiyyətləri təmin edir. Tündlüyü 40 h.%-dir. 

Baltik.  Kartofdan  alınan  spirtdən  40  h.%  tündlükdə  emal 


407 

olunur. Əlavə variasiyası Spesial Baltik olub, çovdar spirti əlavə 

edilməklə və palıd çəlləklərdə iki illik yetişdirilməklə hazırlanır. 

Viktorı.  Seçilmiş  çovdar  spirti  və  minerallaşdırılmış  su 

əsasında emal olunur. Tündlüyü 39 h.% olur. 

Viborna Ziytnia. Dən və kartof spirtlərinin qarışığından hazır-

lanır ki, bu da arağa özünəməxsus tam verir. Tündlüyü 40 h.%-dir. 

İdeal. Lüks çovdar spirti əsasında 38, 40 və 45 h.% tündlükdə 

hazırlanır. 

İsveç arağı. Ən məşhuru «Absolyut» (Absolut Rent Branvin - 

başqa sözlə, mütləq təmiz spirtli içki) arağıdır. Arağın resept və 

texnologiyası  1879-cu  ildə  Lars  Olsson  Smit  tərəfindən  işlənil-

mişdir. Arağın istehsalı əsasən İsveçin cənubunda Axuse zavodun-

da mərkəzləşmiş və burada klassik sortlar (tündlüyü 40 və 45 h.%), 

ətirləşdirilmiş  variantlar  40  h.%  tündlükdə  –  Absolyut  sitron, 

Absolyut pepe, Absolyut kyurant buraxılır. 

Finlandiya arağı. 1952-ci ildən Koskenkorva adlı milli marka 

emal  olunmaqdadır.  Tündlüyü  40  və  60  h.%,  həmçinin  müxtəlif 

ətirləşdiricilər əlavə olunmaqla aşağı tündlükdə, yəni 21-25 h.% 

olmaqla emal olunur.  

1970-ci  ildən  Finlandiya  adlı  yeni  marka  istehsal  olunur. 

Tündlüyü  40  və  50  h.%  olan  bu  araqlar  ətirləşdiricilər  əlavə 

edilməklə hazırlanır. 

Danimarka  araqları.  Dənlilərdən  Danzka  adlı  40  h.% 

(qırmızı etiket) və 50 h.% (mavi), ətirləşdirilmiş variantlar – limon 

və qara qarağatdan 40 h.% tündlükdə istehsal olunur. Aliminium 

tutumlara doldurulur. 

Almaniya  araqları.  Yüksək  keyfiyyətli  araqlar  hazırlanması 

üzrə SPS şirkəti lider olub, burada buraxılan «Romanov», «İmpe-

rial», «Troyka», «Kutuzov», «Faberje» nüfuz qazanmışlar. 

1921-ci ildən Berlində rus emiqrantı Qorboçov tərəfindən əsası 

qoyulmuş  zavodda  «Qorboçov»  markalı  araq  buraxılır.  Alman 

bazarının 40%-i bu arağın payına düşür. Tündlüyü 37,5; 40; 50 və 

60 h.% olan araqlar istehsal olunur. 

1738-ci  ildə  yaradılan  Dettefsin  şirkəti  Rasputin  adlı  məşhur 



408 

araq markasını (klassik və ətirləşdirilmiş sortlar), həmçinin Medjik 

– 37,5 h.% tündlükdə, Prestij – 40 və 70 h.% tündlükdə istehsal 

edir. 


Almaniyada  bütövlükdə  60-a  yaxın  markada,  o  cümlədən 

Moskviç,  Nikolay,  Prezident,  Knyaz  İqor,  Petrov,  Stolipin, 

Tolstoy, Rossiya, Puşkin və s. buraxılır. 

Alman  milli  arağı  Şnaps  (brantveyn)  olub,  kartof  və 

çuğundurdan hazırlanan aşağı tündlükdə spirtdən hazırlanır. 


Yüklə 3,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin