Ekspluatasiya instituti

Nazorat savollari: 
1.
Aloqa yo„llarining ijtimoiy ishlab chiqarish rivojlanishidagi ahamiyati haqida 
nima bilasiz? 
2.
Aloqa yo„llari nimalar bilan chambarchas bog‟liq? 
3.
Quldorlik jamiyatida qanaqa turdagi yo„llar mavjud edi?
4.
“Xorazmshohlar shoh yo„li” haqida nima bilasiz?
5.
Aloqa yo„llarining tasnifi xaqida nima bilasiz? 
6.
XX asr boshida necha kilometr aloqa yo„llari mavjud edi? 
7.
Bugungi kunda respublikada transport kommunikatsiyalarini rivojlantirish 
bo„yicha davlat texnik siyosatining ustivor vazifalari nimalardan iborat?
8.
Aloqa yo„llarini rivojlanitirshga aloqador qaysi qaror va farmoyishlarni bilasiz? 
9.
Evropa Ittifoqi TRASEKA dasturi haqida nima bilasiz? 
10.
Vazirlar Mahkamasining 1995 yil 11 yanvar 11-sonli qarori nima 
to„g‟risida chiqarilgan? 
2-MA‟RUZA: AVTOMOBIL YO„LLARI VA UNING IJTIMOIY - 
IQTISODIY HAYOTDAGI AHAMIYATI
Reja: 
1.
Avtomobil yo„llarining respublika iqtisodiy rivojlanishidagi o„rni. 
2.
O„zbekiston Respublikasi avtomobil yo„llari tarmog‟ining zamonaviy holati. 
3.
Zamonaviy avtomagistrallar. 
4.
O„zbek milliy avtomagistrallarini barpo etish. 
5.
Respublikada olib borilayotgan yo„l siyosati. 
Tayanch so„zlari: 
avtomobil, yo„l, yo„l tarmog‟i, avtomagistral, yo„l holati, 
yo„l tarmog‟ini rivojlantirish. 
1. Avtomobil yo„llarining respublika iqtisodiy rivojlanishidagi o„rni. 
O„zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 20 dekabrdagi PF-535 
farmoyishida keltirilgan “O„zbekiston Respublikasi umumiy foydalanishdagi 
avtomobil yo„llarini 2007 - 2010 yillarda va uzoq muddatli kelajakda rivojlantirish 
dasturi”da respublikaning iqtisodiy rivojlanish shartlarini ta‟minlaydigan xalqaro 
transport yo„laklarini barpo qilish, tranzit va viloyatlar oralig‟ida ishonchli 
transport aloqasini ta‟minlash, respublikaning tashqi integratsiyalashgan va ichki 
birikkan yagona transport muhitini shakllantirish, Buyuk Ipak Yo„lini qayta tiklash 
va jahon bozoriga chiqish kabi masalalar davlat yo„l siyosatining ustuvor vazifalari 
etib belgilangan. Ushbu vazifalarning amaliy echimi mavjud avtomobil yo„llari 

---

11
tarmog‟ining transport-foydalanish sifatlarini oshirish, yo„llarning texnik va 
foydalanuv holatlarini yo„ldan foydalanuvchilar talablariga muvofiqlashtirish, 
avtomobillar harakat sharoitining qulayligi va xavfsizligini ta‟minlash, yo„llarni 
saqlash ishlarini samarali tashkil qilishni talab qiladi. 
 
Respublikamizning iqtisodiy rivojlanishi va taraqqiy etishi, avvalo, transport 
kommunikatsiyalarining holatiga bog‟liqdir. Birinchi Prezidentimiz I. Karimov 
ta‟kidlaganlaridek “Endi biz mustaqil davlat ekanmizmi, avvalambor 
kommunikatsiyalarni joyiga qo„yishimiz darkor. Kommunikatsiya tarmoqlari 
rivojlanmasa, O„zbekistonning kelajagi bo„lmaydi”. 
Transport kommunikatsiyalarini rivojlantirish va ularning foydalanuv holatini 
yaxshilash Respublikamiz mustaqilligini mustahkamlashda hamda iqtisodiyotini 
rivojlantirishda eng dolzarb vazifalardan hisoblanadi. Respublika bo„yicha 
transportda tashilayotgan xalq xo„jaligi yuklarining 83 foizini avtomobil yo„llari 
hissasiga to„g‟ri kelishi, avtomobil yo„llari respublika iqtisodiyotining 
rivojlanishida asosiy omillardan biri ekanligini ko„rsatadi (2.1-rasm.) 
2.1-rasm. Yuk tashishning transport turlari bo„yicha taqsimlanishi 
Respublikaning geografik joylashuvi shuni taqozo etadiki, jahon bozoriga 
chiqishda va tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishda asosiy transport yo„laklari 
avtomobil va temir yo„llar hisoblanadi.
Respublikaning iqtisodiy rivojlanish shartlarini ta‟minlaydigan xalqaro 
transport yo„laklarini barpo qilish, tranzit va viloyatlar oralig‟ida ishonchli 
transport aloqasini ta‟minlash, respublikaning tashqi integratsiyalashgan va ichki 
birikkan yagona transport muhitini shakllantirish, qolaversa, Buyuk Ipak Yo„lini 
qayta tiklash va jahon bozoriga chiqish kabi masalalar davlat yo„l siyosatining 
ustuvor vazifalaridan hisoblanadi.