Energetika fakulteti

7. O‘ta yuklanishdan himoya. Ushbu himoya bitta fazada o‘rnatilgan
maksimal tok himoyasi ko‘rinishida bo‘lib o‘ta yuklanishlardan hosil bo‘luvchi 
o‘ta katta toklardan himoyalaydi. O‘ta yuklanishdan himoya paralel ishlab turgan
transformatorlarning biri o‘chishi natijasida yoki hosil bo‘ladigan yuklanishlardan 
himoyalash maqsadida quvvati 0,4 MVAli transformatorlardan boshlab
qo‘llaniladi. 


8. Transformatorning chulg‘amlaridagi yoki chiqishlaridagi bir fazali 

yerga qisqa tutashuvlardan himoya.
Differensial himoya, gazli himoya, maksimal tokli himoya shuningdek tokli 
kesim transformatorning asosiy himoyalari hisoblanib, ushbu himoyalar
transformatorning yuqori kuchlanish tarafidan hamda past kuchlanish tarafidan 
o‘zishga ta’sir etadi. O‘ta yuklanishdan himoya habar holatida ishlashi mumkin,
agarda hizmat ko‘rsatilmaydigan podstansiyalarda esa transformatorni o‘chirishga 
ishlashi mumkin.
4.1-rasmda 
differensial
himoyadan 
tashqari
yuqorida 
keltirilgan
himoyalarning tok relelarini cho‘lg‘amlari keltirilgan. SHuningdek shartli ravishda 

---

35

gazli himoya 3 va 10 kVli tarmoqda bir fazali yerga qisqa tutashuvning habar
zanjirlari ko‘rsatilgan. 4.1-rasmda ko‘rinib turgandek kuchlanishni pasaytiruvchi 
transformatorlarda bir birini to‘ldiruvchi va zahiralovchi bir necha xil himoyalar
o‘rnatiladi. Bunday zahiralash yaqindan zahiralash deb yuritiladi.

4.1-rasm. 10/04 kVli transformatorning himoyasining turlari: 2-sabr vaqtsiz tokli kesim, 3-gazli 

himoya, 4-maksimal tokli himoya, 5- nol ketma – ketli tokli himoya, 6-maxsus zahira maksimal

tokli himoya, 7-o‘ta yuklanishdan himoya, 8- transformatorning chulg‘amlaridagi yoki 
chiqishlaridagi bir fazali yerga qisqa tutashuvlardan himoya.