19.Tənqid xidməti fəaliyyətin əsası kimi.Tənqiddə etik tələblər.
Müasir dövrdə etikanın rolu böyükdür.Bu cəmiyyətin mənəvi vəziyyətini təhlil etməli,bu vəziyyətə səbəb olan amilləri göstərməli,qərarlar təklif etməli və cəmiyyətin mənəvi oriyentlərini yeniləşdirməyə kömək edən istiqamətləri əks etdirməlidir.Cəmiyyət bütün dövrlərdə xeyir və şər müəyyən əxlaq qaydaları olan anlayışları,məfhumları seçib ayırd edir.Bu məfhunun anlayışı inkişaf tarixinin dürüst müəyyən edilməsilə etika elmi məşğuldur.Onun əsasının mənəviyyat,hiss,ağıl,hərəkətin səbəbi,ədəb qaydaları sistemi və s təşkil edir.Bu sistemdə konkret olaraq daxildir:etik normalar,standartlar,qaydalar,tələblər və bunlar öz növbəsində cəmiyyətin tarixi inkişafı mərhələlərindən asılıdır.
Müasir dövrdə elmi kimi etikanın rolu hiss olunur.O cəmiyyətdə ədəb qaydalarının vəziyyətini analiz etməlidir.Etika ümuminsana xas olan və peşə ilə bağlı olan etikaya ayrılır.Peşə ilə əlaqədar olan etika fəaliyyətin bəzi növü üçün xarakterik olan tələbləri,normaları təklif edir.Peşə etikası davranış qanunudur.O,bu və ya digər peşə sahəsində xidməti öhdəlikləri icra edən işçiləri münasibətlərini müəyyən edir.Hər hansı bir peşə də əlaqədar olan ünsiyyət müvafiq ixtisaslaşmış etik norma və standartlardan keçməlidir.Hansı ki,onun mənimsənilməsi bir sıra prosseslərdən asılıdır.Onu 2 qrupa bölmək olar:
1)etik anlayış,məlumat kompleksi,fikirlər,hansını ki,şəxsiyyət anadan olandan mənimsəyir,xeyrin,şərin və s nə olduğunu anlayır.
2)təşkilatın daxili nizamintizam qaydaları,firmaların etik kodeksləri,rəhbərliyini şifahi göstərişləri,peşə ilə əlaqədar etik indekslər,normalar,standartlar aiddir.İşgüzar əlaqqələrdən etikanı təmsil edən norma və prinsiplərlərə aiddir:
1)özünə qarşı münasibərdən arxayın etmədiyini davranışın tabeliyində olanlara rəhbərliyə imkan verməmək.
2)xidməti fəaliyyətində lazım olmayan əməkdaşlar arasında ədalətli paylanması.
3)Kimin və nə vaxt etdiyindən asılı olmayarq etikanın pozulmaların aradan qalxması.
4)Əməkdaşın xidməti davranışı və fəaliyyəti o zaman etik kimi tanınır ki,mənəviyyat nöqteyi nəzərindən təşkilatın fəaliyyətin təşkilatın inkişafına səbəb olur.
5)Əməkdaş və təşkilatın fəaliyyəti bir-birində o zaman etik kimi qəbul olunur ki,etik normaların pozmasın.
6)Təşkilatda çalışan əməkdaşların digər təşkilatlarda region və ölkələrdə yeri olan mənəvi əsaslara adətlərə dözümlü münasibəti etik sayılır.
7)Fərdi xüsusiyyətlər və etik xüsusiyyətlər ümumbəşər etika tələbləri ilə uyğunlaşması məsləhət görülür.
8)İşgüzar münasibətlərdə aparılan işlənməsi və qəbul edilməsi zamanı fərdi və kollektiv fikir əsas kimi götürülür.
9)Hər hansı xidməti məsələlərdə şəxsi fikir söyləməkdən qaçmaq olmaz.
10)Müxtəlif formalarda ifadə olunan zorakılığa yol verməmək.
11)Etik standartlar təşkilatın həyatına əmrlə yox mütəmadi göstərilən səylər nəticəsində tətbiq olunmalıdır.
12)Təsir edəndə mümkün olan qarşıdurmanın gücünü hiss etmək vacibdir.
13)Əməkdaşın məsuliyyəti,onun səriştəsi,borcunun yerinə yetirməsi qiymətidir.
14)Münaqişə-etik pozulmaların yaranması üçün devrilişi şəraitdir.
15)Digərlərinin sərbəstliyinə məhdudiyyət qoyulmalı
16)Əməkdaş özü etik davrandığı kimi digərlərinin də etik davranmasınaçalışmalıdır.
17)Rəqibini tənqid etmə!
İşgüzar münasibətlər etikasının prinsipləri hər bir əməkdaşa şəxsi etik sisteminin işlənməsi üçün əsas olmalıdır.Şəxsi etik normalar mövcud ictimai inkişaf səviyyəsinə məxsus etmək prinsiplərinə əsaslanmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |