181
9. Səthə funksional təbəqənin
lehimlənməsi texnikası və vasitələri
Səthə funksional təbəqənin lehimlənməsi zamanı
iki üsul fərqləndirilir:
-
suspenziya və;
-
vliz (toxumasız lifli) üsulları.
Şək. 9.1.- dən göründüyü kimi səthə lehimləmə
üsulu ilə daha da qalın
örtük təbəqəsi almaq
mümkündür.
Şəkil 9.1. Müxtəlif səthi emal texnologiyaları ilə səthdə alınacaq
təbəqənin qalınlığı.
Suspenziya üsulunda əsasən qalınlığı 0,05...0,5 mm
olan yeyilməyədavamlı suspenziya örtüklər batırma,
püskürtmə, təzyiqlə, fırça və ya şpaxtellə detalların
səthinə gətirilir (şək. 9.2.).
Suspenziyanın tərkibi narın
dənəcikli bərk
maddədən (məsələn, d ≈ 15 mkm ölçüdə volfram və
xrom karbidləri) toz
şəkilli lehim ərintisindən
Təbəqənin qalınlığı
Ö
rt
ük
çə
kmə
ü
su
lla
rı
Termiki püskürtmə
Üstə metaləritmə
Səthə lehimləmə: suspenziya və vliz
182
(məsələn, tərkibində fosfor olan nikel əsaslı NI 106 və
NI 107 maddələr), üzvi plastik birləşdiricilərdən
(polikristallitlər,
polibutanlar,
posistriollar)
və
həlledicilərdən (karbohidrogenlər,
qlikol efir, qlikol
mürəkkəb efir, spirtlər) ibarətdir.
Şəkil 9.2. Bəzi suspenziya üsulları.
Vliz üsulunda suspenziya
üsulundan fərqli olaraq,
materiallar ayrı-ayrı kompanent şəklində olurlar.
Vlizin tərkibi bərk material tozundan və lehim
ərintisindən ibarətdir. Belə təbəqəni əldə etmək üçün,
uyğun narın dənəcikli toz materialı
üzvi plastik
birləşdirici ilə qarışdırılaraq (bərk material və lehim
ardıcıllığı ilə), səthə preslənir (şək. 9.3.). Bu üsul rezin
kimi elastik tərkibin hesabına, hətta əyri səthlərdə belə
tətbiq oluna bilər. Əməliyyatın
növbəti isitmə
mərhələsində plastiki birləşdiricilər demək olar ki,
tamamilə buxarlanır.
Məlumdur ki,
az məsaməli tərkibində bərk
maddələr olan örtüklər yeyilməyə qarşı davamlılıq
baxımından səmərəli hesab olunur. Bu baxımdan
tərkibində 1% məsamə ilə 70% həcmdə bərk
183
maddədən ibarət olan vliz lehim örtükləri tribotexniki
baxımdan səmərəlidir
və belə bir təbəqəni digər
üsullarla almaq mümkün deyildir.
Dostları ilə paylaş: 
