Falsafa asoslari


Argument (asos)larga taalluqli xatolar



Yüklə 0,94 Mb.
səhifə121/187
tarix07.01.2024
ölçüsü0,94 Mb.
#204217
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   187
Falsafa asoslari-hozir.org

Argument (asos)larga taalluqli xatolar:


l. Asoslarning xatoligi. Tezis isbotlanganda yoki rad etilganda xato argumentlarga chin ueb asoslanish natijasida ataylab yoki bilmasdan mantiqiy xatoga yo‘l qo‘yiladi. M; salan, qadimgi grek faylasufi Fales o‘z ta’limotini hamma narsa suvdan paydo bo'lgan, degan fikrga asoslanib yaratgan.


251







  1. Asoslarni avvaldan taxminlash shaklidagi xato. Tezis is- botlanmagan argumentlarga asoslansa, bunday argumentlar te- zisning chinligini isbotlamaydi, balki tezisning chinligi taxmin- lanadi, xolos.



  2. «Aylanma isbot etish» deb nomlanuvchi xato. Tezisning chin- ligi argumentlar orqali, argumentlarning chinligi tezis orqali isbot- lansa mantiqiy xatoga yo‘l qo‘yiladi. Masalan, «So‘zning qudrati fikr bilan o‘lchanadi», degan tezisni «Fikrning qudrati so‘z bilan o‘lchanadi», deb isbotlasak, yuqorida aytilgan xatoga yo‘l qo‘yiladi.



  1. Isbotlash usuli (demonstratsiya) bilan bogiiq xatolar.



  1. «Yolg‘on (soxta) isbotlash». Agar tezis uni isbotlash uchun keltirilgan argumentlardan bevosita kelib chiqmasa, mantiqiy xa- toga yo‘1 qo‘yiladi. Bunda tezisga aloqador boimagan argument- larga asoslaniladi. Masalan, «A shaxs yomon odam», degan tezis «Tunda yomon odamlargina ko‘chada yuradi», «A shaxs ko‘chada tunda yuribdi» degan argumentlar bilan asoslansa, fikr yuzaki (soxta) isbotlangan boiadi.



  2. Shartlangan fikrdan shartlanmagan fikrga o‘tish. Muayyan vaqt, munosabat doirasida chin boigan (shartlangan) fikrni, do- imiy, o‘zgarmas chin fikr deb qabul qilish natijasida mantiqiy xatoga yo‘1 qo‘yiladi.



  3. Xulosa chiqarish qoidalarining buzilishi bilan bogiiq boigan xatolar.



2. Argumentlashning strategiyasi va taktikasi. Fikrni asoslash- da uchraydigan xatolar.


Yüklə 0,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   187




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin