Fan va innovatsiyalar vazirligi materialshunoslik universiteti

1.4. Simob (I) kationining reaksiyalari

Simob (I) tuzlari suv bilan ta'sirlashib gidrolizlanadi, shundan uning eritmalarini tayyorlashda ularga tegishli kislotalar qo'shiladi.

Analitik kimyoda asosan Hg₂(NO₃)₂ ishlatiladi, uning eritmasiga 1:1 HNO₃ eritmasi qo'shiladi.
1. O'yuvchi ishqorlar — NaOH va KOH eritmalaridan bir necha tomchisi 2-3 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga tomizilsa, qora rangli Hg₂O cho'kma hosil bo'ladi:
Hg₂(NO₃)₂+ 2KOH=Hg₂O↓+ H₂O + 2KNO₃
Hg₂²⁺ + 2OH^-=Hg₂O↓+ H₂O
2. Ammiak eritmasi simob (I) ioni bilan qora rangli cho'kma hosil qiladi:
Hg₂Cl₂ + 2NH₄OH=Hg↓+ NH₂HgCl↓ + NH₄⁺ + H₂O + Cl^-
2Hg₂(NO₃)₂+ 4NH₄OH=[OHg₂NH₂]NO₃↓+ 2Hg + 3NO₃^- + 3NH₄⁺ + 3H₂O
3. Natriy yoki kaliy karbonat ta'siridan simob (I) ioni karbonat cho'kma hosil qiladi. Simob (I) karbonat tezda parchalanadi:
Hg₂CO₃= HgO↓+ Hg↓+ CO₂
4. Xlorid kislotaning 3-4 tomchi eritmasi 3-4 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga qo'shilsa, oq rangli Hg₂Cl₂ cho'kma hosil bo'ladi:
Hg₂(NO₃)₂ + 2HC1=Hg₂Cl₂↓ + 2HNO₃
5. Vodorod sulfidning 3-5 tomchi eritmasi 2-3 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga aralashtirilganda, qora rangli Hg₂S cho'kma tushadi:
Hg₂²⁺ + H₂S=HgS↓+Hg↓+2H⁺
6. Qalay (II) xlorid Hg₂(NO₃)₂ tuzining 2 tomchi eritmasiga 2-3 tomchi qo'shilsa, Hg₂²⁺ioni qora cho'kma Hg₂Cl₂ yoki qora cho'kma tarzida Hg metali hosil qilib cho'kadi:
Hg₂(NO₃)₂ + SnCl₂=Hg₂Cl₂↓+ Sn(NO₃)₂
Hg₂Cl₂ + SnCl₂=2Hg+ SnCl₄