Fanidan O’quv-uslubiy majmua

-"Мехнатга хақ тўлаш бўйича ходимлар билан хисоблашишлар" хисобварағи бўйича журнал-ордер

т/р	Сана	Операцияларнинг мазмуни	Хисобварақлар кредитидан 6710-хисобварақ дебетига				Дебет бўйича жами	6710-хисобварақ кредитидан хисобварақлар дебетига			Кредит бўйича жами		Қол-диқ
			4210	5010	6411	6521		2010	9420
Ноябрь
18	06.11.17	Октябрь ойи учун иш хақи берилди		222500			222500
29	30.11.17	Асосий ишлаб чиқариш ходимларига иш хақи хисобланди					0	400000				400000
29	30.11.17	МБХга иш хақи хисобланди					0		100000			100000
31	30.11.17	Даромад солиғи хисобланди			65000		65000					0
33	30.11.17	Ноябрь ойи учун бўнак хисобга олинди	200000				200000					0
34	30.11.17	2,5% ажратмалар ушлаб қолинди				12500	12500					0
		Жами	200000	222500	65000	12500	500000	400000	100000			500000	222500
Декабрь
40	06.1217	Ноябрь ойи учун иш хақи берилди		222500			222500
46	31.12.17	Асосий ишлаб чиқариш ходимларига иш хақи хисобланди					0	400000				400000
46	31.12.17	МБХга иш хақи хисобланди					0		100000			100000
48	31.12.17	Даромад солиғи хисобланди			65000		65000					0
50	31.12.17	Декабрь ойи учун бўнак хисобга олинди	200000				200000					0
51	31.12.17	2,5% ажратмалар ушлаб қолинди				12500	12500					0
		Жами	200000	222500	65000	12500	500000	400000	100000			500000	222500

«Keys-stadi» ko‘rinishidagi masala
Mexaniqa tsexiga xizmat qiluvchi sozlovchi ustaning oylik maoshi 60000 so‘m. Tsexning oylik ishlab chiqarish rejasi 1000 dona mahsulot, haqiqatda ishlab chiqargan mahsuloti 1200 dona.
Talab qilinadi:

1. 
   Joriy oyda sozlovchi ustaning mehnat haqi hisoblab chiqilsin.
   
2. 
   Ushbu summa tegishli schyotlarda qayd qilinsin.
   

Nazorat savollari:

• 
  Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda mehnat va unga xaq to‘lashning ahamiyati va hisobining vazifalari nimalardan iborat?
  
• 
  Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning xodimlarini turkumlashtirish va ularning shaxsiy tarkibini yoriting?
  

• 
  Ish vaqtidan foydalanishni hujjatlashtirish va hisobga olish nimalardan iborat?
  
• 
  Mehnat va unga haq to‘lashni tashkil qilish, mehnatga haq to‘lashning shakllari va tizimini yoriting?
  

Shuningdek «Buxgalteriya hisobi » fanining amaliyot mashgulotlarida kompyuter dasturlaridan (, Audit IT,1S: Prof. Buxgalteriya, Buxgalteriya (VS), Balans, Micrasoft Excel, Micrasoft PowerPoint, Web Trust, SYS Trust), slaydlardan, multimediata’lim vositalaridan, INTERNET sahifalari va tizimlaridan foydalanish tavsiya etiladi.

Talabalarga ushbu fanni o‘zlashtirishda mavjud o‘quv adabiyotlaridan, elektron darslik, testlar majmuasi va boshqa manbalardan foydalanish tavsiya etiladi.
Xarajatlar hisobi
1-amaliy mashg‘ulot
Xarajatlar tasnifi
Hisobot davrida «Dildora» ishlab chiqarish firmasida quyidagi xarajat moddalari bo‘yicha xarajatlar sodir bo‘lgan

№	Xarajat moddalari	summa
1	Ishlab chiqarishga sarflangan xom ashyo	200000
2	Ishlab chiqarish faoliyatiga tegishli asosiy vositalar ijarasi	50000
3	Mehnatni texnika xavfsizligini ta’minlash xarajatlari	130000
4	Reklama xarajatlari	90000
5	Engil xizmat mashinalarini saqlash xarajatlari	170000
6	Yuqori organlarni asrash xarajatlari	50000
7	Auditorlik xizmati xarajatlari	150000
8	Xom ashyoning tabiiy kamayish normasi doirasidagi xarajatlar	10000
9	Ishchilarga hisoblangan ish haqi	250000
10	Tovarlarni saralash va joylash xarajatlari	60000
11	Ishchilarning ish haqidan ijtimoiy sug‘urtaga ajratma	100000
12	Asosiy ishlab chiqarishdagi elektroenergiya xarajati	60000
13	Mulk solig‘i – tsex binolari bo‘yicha	40000
14	Mashina va asbob-uskunalar amortizatsiyasi	80000
15	Mashinalarni moylash materiallari	60000
16	Omborxona qoravullari ish haqi	50000
17	Direktor kotibiga hisoblangan ish haqi	30000
18	Ma’muriy hodimlarga hisoblangan ish haqi	100000
19	Ishchilarga sarflangan mahsus kiyimlar	50000
20	Buxgalteriyada foydalanilayotgan kompyuterlarni tuzatish sarfi	10000
Jami harajatlar
21	Mahsulot sotishdan tushgan pul	2340000

Vazifa:
1. Yuqorida keltirilgan xarajat moddalarini quyidagi tasnif turlari bo‘yicha yig‘ing:

1. 
   Bevosita ishlab chiqarishga o‘tkazilgan xarajatlar
   
2. 
   Ishlab chiqarishga bilvosita (egri) o‘tkaziladigan xarajatlar
   
3. 
   Davr xarajatlari: a) ma’muriy xarajatlar b) tijorat xarajatlari
   

v) umumxo‘jalik xarajatlari

4. 
   Mahsulot tannarxiga kiritilgan xarajatlar
   
5. 
   O‘zgaruvchan xarajatlar
   
6. 
   Doimiy xarajatlar
   

2. Yuqorida keltirilgan xarajatlar tasnifiga asosan quyidagi shaklda moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot tuzilsin

№	Moddlar	Daromad	Xarajat
1	Mahsulot sotishdan tushgan sof tushum
2	Sotilgan mahsulotning xaqiqiy tannarxi
3	Mahsulot sotishdan olingan yalpi daromad
4	Tijorat xarajatlari
5	Ma’muriy xarajatlar
6	Umumxo‘jalik xarajatlari
7	Soliqqa tortilganga qadar daromad (foyda)
8	Foydadan ajratma solig‘i 25%
9	Sof foyda