görə varlığın əsasları müxtəlif mövqelərdən həll edilırdi.
Pifaqorçular
bütün
mövcudatın əsasına sayları qoyurdular.
Pifaqor
(e.ə. 584-582-500) Anaksimandr və Anaksimenin müasiri olmuşdur.
“Tərbiyə haqqqında”, “İcmanın işləri haqqında”, “Təbiət haqqında” əsərləri ilə
məşhurdur. Pifaqorçular birinci növbədə riyaziyyat
və həndəsə ilə məşğul
olmuşlar. Elə buradan da onların ədədlər haqqındakı fəlsəti təlimi meydana
gəlmişdir.
Pifaqorçular deyirdilər ki,
bütün mövcudatın mahiyyətini mücərrəd
təfəkkürün məhsulu olan ədədlərdə axtarmaq lazımdır
.
Onlar ədədləri
şeylərdən ayırır, fövqəltəbii, mistik mahiyyətə çevirir və ilahiləşdirirdilər.
Pifaqorun dəqiq ifadə
olunan idealizmi onun siyasi, etik və dini baxışlarında da
aydın görünürdü. O,
dini və əxlaqı cəmiyyəti qaydaya salmaq üçün əsas amillər
hesab edirdi. Ruhun ölməzliyi haqqında onun təl
imi insanların
tamamilə
allahlara tabe edilməsi prinsipi əsasında qurulmuşdur.
Pifaqorçuluq antik fəlsəfədə birinci idealist məktəb olmuşdur.
O, Milet
məktəbinin və Heraklitin dialektikasının
əleyhinə idi. Pifaqor tə"limində
idealizm fəlsəfəsi metafizik təfəkkürlə birləşmişdi.
Sokrata qədərki fəlsəfənin görkəmli nümayəndəbrindən biri də Empedokl və
Anaksaqor olmuşlar. Onların hər ikisi kortəbii
materializm mövqelərindən çıxış
edirdilər.
Empedokl Akraqantlı
(e.ə. 490-430) Siciliyada yaşamış, "Təmizlənmə" və
"Təbiət haqqında" mənzum əsərlər yazmışdır. Yunan fəlsəfi fikir tarixində
Empodokldan
başqa filosof, şair, təbiətşünas alim, həkim,
siyasi xadim və din
təbliğatçisı kimi tanınmış ikinci bir şəxsiyyət tapmaq çətindir. Onun fəlsəfi
təliminin əsasında
Dostları ilə paylaş: