Фирузя мяммядли

Seçilmiş əsərləri X 
249 
da var. Bir qismi məzmunsuz tərtib olunur. «İmodium» haq-
qında reklama on dəfə baxsan da, bir şey başa düşməzsən.
Diktor və aparıcıların nitqində, bəzi müstəsnalara baxma-
yaraq, şivə xüsusiyyətləri az görünür. Kobud sözlər, söyüş söz-
ləri, vulqarizmlər daha çox şou qonaqlarının nitqində müşahidə 
olunur. Bəzi aparıcıların bu cür halları süni gülüş naminə uğur-
lu saymaları yersizdir. Ən yaxşı söz mənalı sözdür, ibratamiz 
sözdür. Hər bir çıxış edənin nitqindən tamaşaçı müsbət bir şey 
öyrənməlidir. Və ya hər şey mədəni və həqiqətə uyğun olma-
lıdır.
Televiziya dublyajları pis təsir bağışlamır. Tərcümələr 
əsasən normaldır. Lakin aktyor ifasında qüsurlar çoxdur. Bəzən 
bir neçə obrazın nitqini eyni aktyor ifa edir. Bəzən obraz üçün 
düzgün səs seçilmir. Bəzən aktyor tələsir, «Mən bunu bilərək-
dən eləmədim» əvəzinə, «Mən bunu bilmədən eləmədim» kimi 
əks mənalı ifadələr işlədir. Səslər qarışır. Ton dəyişmir. Dialoq 
süni gedir, filmdəki aktyorun mimikasına uyğun gəlmir, bəzən 
geçikir. Səs tonunda emosionallıq süni təsir bağışlayır. Filmin 
orijinalının səsi aradan qaldırılmadan Azərbaycan dilində səs-
ləndirilir. Bu, texniki iş hesab olunur, lakin filmin məzmununu 
başa düşməyə mane olur, əsəbilik yaradır. «Qureyş qartalı» fil-
mində ərəbcə və azərbaycanca danışıq az qala eyni dərəcədə 
eşidilir. Amma təbii ki, xarici filmlərin ana dilində səsləndiril-
məsi böyük hadisədir, qüsurlar tədricən aradan qaldırılmalıdır.
Ümumən hiss olunur ki, bir sıra istisna halları nəzərə al-
masaq, aparıcı diktorlar, şou aparıcıları, rayon müxbirləri əksə-
riyyət etibarilə ustalaşmışlar. Verilişlərə milli hisslə, ana dilinə 
məhəbbət hissi ilə, ədəbi dil normalarını yaymaq, televiziya-
nitq normaları ilə ətraf mühitə təsir etmək ruhunda yetişmişlər. 
Əsas qüsurlar ana dilinə məhəl qoymadan xarici dillərdə yara-
dılmış şəhər reklamlarının televiziyaya sel kimi hücumu ilə 
bağlıdır. Qonaqların nitqinə fikir verilmir. Yüksək vəzifə sa-
hibləri çıxış edərkən ana dilinin sintaksisini daha çox pozurlar. 
Hər bir kəs televiziya ekranlarına çıxarkən məsuliyyət hiss 

---