Фирузя мяммядли

Сечилмиш ясярляри 
lX 
zəruridir. Çalışmada təyinlər vasitəsi ilə əşyaların 
əlamətləndirilməsi təklif olunduğundan şagirdlər 
şübhəsiz ki, 
qırmızı pomidor, dolu vedrə, yarımçıq 
yeşik, bol məhsullu tarla, qollu-budaqlı, yamyaşıl 
ağac, qarlı dağlar, pomidor yığan qızlar 
və s. 
ifadələrini 
işlətməli 
olacaqdır. 
Təyinlər 
müəyyənləşdirildikdən sonra müəllim bu ifadələr 
içərisində kənd təsərrüfatı məhsulu kimi «pomi-
dorun» becərilməsi və xalq təsərrüfatı əhəmiyyəti 
barədə ətraflı söhbət apara bilər. 
«Zərflik» - baş üzvlərdən xəbərə aid olub, hal 
və hərəkətin zamanını, tərzini, yerini, kəmiyyət və 
keyfiyyətini, səbəb, məqsəd və nəticəsini, şiddət və 
dərəcəsini və s. bildirir. Zərfliklər haraya? 
Haradan? Harada? Necə? Nə cür? Nə vaxt? Nə za-
man? Nə üçün və s. suallara cavab verir. 
Zərflik bilavasitə iş prosesi ilə bağlı olub, onu 
müxtəlif cəhətlərdən müəyyənləşdirdiyinə görə bu 
mövzunun tədrisi zamanı peşəyönümü üzrə ən 
müxtəlif forma və məzmunda iş aparmaq imkanı 
vardır. Belə ki, uşaqları zərfliyin müxtəlif növləri 
üzrə (hələlik ancaq IV sinif dərsliyinin imkanı 
dairəsində) sərbəst mövzular üzərində işlətmək, 
müsahibələr keçirmək, kiçik hekayələr yazdırmaq, 
öz valideynlərinin iş yeri ilə bağlı ev tapşırıqları 
icra etdirmək, zərfliyin hər növünə dair bir cümlə 
yazdırıb, üzərində peşə məlumatı istiqamətində 
söhbət aparmaq və s. mümkündür. Zərlik mövzusu 
üzrə 
verilmiş 
çalışmalar 
içərisində 
bizim 

---

412 
Фирузя Мяммядли 
məqsədimizə müvafiq sözlərə təsadüf etmədik. 170 
və 171 nömrəli çalışmalarda «motor», «tramvay», 
«mişar», «şlüz», «pomidor», «kəlbətin», «palıd», 
«banka», «pambıq», «çəkic», «aqronom» kimi 
sənaye, kənd təsərrüfatı məhsulları, alət və 
avadanlıqları, istehsal vasitələri və peşə adlarının 
düzgün yazılışı tələb olunur. Çalışmanın icrasından 
sonra müəllimin bu sözlərə dair geniş izahına 
ehtiyac vardır. Burada ətraflı şərh olunmağa 
ehtiyacı olan sözlərdən biri də «aqronom» sözüdür. 
Müəllim bu sözün mənasının izahından sonra 
aqnoromluq 
peşəsinin 
zəruriliyi, 
kənd 
təsərrüfatının, bağçılığın inkişafında bu peşənin 
rolu barədə söhbət apara bilər. Uşaqlara başa sal-
maq lazımdır ki, aqronomluq peşəsi dərin və qədim 
köklərə, böyük və tarixi əhəmiyyəti olan ənənələrə 
malikdir. Hələ lap qədimlərdə bu peşə 
bağbanlıq 
adı ilə məşhur idi. Lap qədimlərdə ölkələr öz adlı-
sanlı, bacarıqlı, şöhrətli bağbanları ilə fəxr edər, 
onların yetişdirdiyi bağ və bostan məhsulları ilə 
başqa ölkələr qarşısında öyünərdilər. Bağbanlar 
təbiətin, bağ-bağatın, bostan və tərəvəzin həkimləri 
idilər. Ana öz körpəsinə bələd olan kimi, bağbanlar 
da təbiətə, bağ-bağçaya, meyvə-tərəvəzə bələd 
idilər. Elm və texnika inkişaf etdikcə bağçılığa 
bağlı 
kəşflər 
çoxaldıqca 
bağbanlığın 
– 
aqronomluğun ən müxtəlif istiqamətləri yarandı, 
təhsilli bağbanlar – aqronomlar öz işlərində elmə, 
texniki nailiyyətlərə əsaslandılar. İndi ölkəmizdə 

---

413