476
Фирузя Мяммядли
oynamasın bizimlə Kür.
Görürsənmi, o bulanır, o hirslənir,
o döyünür.
Qurğumuzu uçurmasın.
Qayaları sökün! Sökün!
Sement verin!
Beton tökün!
Göründüyü kimi iş prosesinin əmək rejimi
son üç misrada əmr cümlələri ilə – görülən nəhəng
işin
səs-küyü, təntənəsi, əzəməti və ağır zəhmət
tələbi ilə bitir. Bütün bu nəhəng əməliyyat
«Qayaları sökün. Sökün». Misrasındakı
yüksək
tonla bağlanır ki, bu da ekskovatorun iş prosesi
barədə alletrasiya yolu ilə aydın lövhə yaradır.
«Qaya sökmək», yerin bağrını sökmək, bünövrə
qazmaq, dərin kanallar,
geniş arxlar açmaq, suyu
suya calamaq, susuz səhralara həyat gətirmək və s.
kimi xeyirxah işlər bir zamanlar şərq əfsanələrində
Fərhad simvolu üzərində cəmləşən işıqlı arzular,
ümidlər bu gün ekskovatorun dəmir qollarına
yönəldilmişdir. Ekskovator – əmək alətidir. Onu
hərəkətə gətirən qüvvə isə insan əlindədir,
«ekskovatorçu» peşəsinin əmək simfoniyası onun
yarandığı gündən yazılmaqdadır. Bu peşə öz
sirrlərini aça-aça, öz imkanlarını genişləndirə-ge-
nişləndirə, öz ustalığını artıra-artıra
müasir
dövrümüzün təmir-tikinti sənayesində ən irəlidə
gedən texniki vasitə, ən ideal texniki təminat üçün
həyat vəsiqəsidir.
477
Сечилмиш ясярляри
lX
46 nömrəli çalışmada «ovçuluq» barədə
söhbət gedir. Mətnin məzmunundan çıxış edərək bu
peşə barədə uşaqlara aşağıdakıları çatdırmaq
faydalıdır:
«Ovçuluq»
- lap qədim peşələrdən olub,
ibtidai
icma
quruluşunda
insanların başlıca
məşğuliyyəti və həyat uğrunda yeganə mübarizə
yolu hesab edilirdi. Belə ki, cəmiyyətin güclü qüv-
vələri – kişilər qəbilənin yedizdirib doyuzdurulması
qeydinə qalmalı və bundan ötrü də ətini yemək
mümkün olan istənilən heyvanı ovlamalı olurdular.
Əlbəttə, bir neçə «on»lardan ibarət qəbiləni
yeməklə təmin etmək üçün iri heyvanların ovlan-
ması ovçuların qələbəsi və qəbilənin bayramı
olurdu. Məsələn, vəhşi qaban, öküz, maral, ceyran,
vəhşi camış, zubr və s. kimi heyvanların ovlanması
kollektiv ovçular qrupu tərəfindən icra edilirdi.
Zaman
keçdikcə, ehtiyac və zəruriyyət özünə
cürbəcür əmək alətləri və istehsal növləri icad
etdikcə ovçuluq peşəsi insanların başlıca qidalanma
imkanı funksiyasını itirib, uzun müddət ərzində
əyləncə,
əlavə məşğuliyyət, peşəkarlıq, asudə
vaxtın təminatı, bir çox hallarda mənəvi tələbata
çevrildi. Xüsusən feodalizm,
kapitalizm ictimai
quruluşunda çöl heyvanlarının kütləvi ovlanması
bir çox hallarda nadir əti, dərisi, buynuzu, bəzən
nadir sümüyü olan heyvanların yoxa çıxması ilə
nəticələndi.
Belə
heyvanların,
yəni
kökü
kəsilməkdə olan heyvanların qorunması, artırılması