“Fitopreparatlar texnologiyasi” fanidan o„quv –uslubiy majmua 37
boshka organik moddalarning oksidlanishiga yul bermay) uzi oksidlanib, kuk rangdan sarik rangli
utadi.
Aniqlash texnikasi (XI DF buyicha
). Maydalangan va teshigining diametri 3 mm li elakda
elangan 2g atrofidagi (anik tortilgan) skumpiya barglari 500 ml xajmli konnussimon kolbaga solinadi,
ustiga 250ml kaynagunicha istilgan suv kuyiladi, kolbaga vertikal sovutich urnatib, usti yopik
elektroplitka ustida vakti-vaktida chaykatib turgan xolda 30 minut kaynatiladi. Kursatilgan vakt utgach
ichidagi suyuklik xona xaroratiga tushgunicha sovitiladi, sungra undan 100ml mikdorda boshka 200-
250ml xajmli konussimon kolbaga paxta orkali (maxsulot bulakchalari kolbaga tushmaslik kerak)
filtrlanadi. Filtratdan pipetka yordamida 25 ml olib 750 ml xajmli konussimon kolbga solinadi, ustiga
500ml suv va 25ml indigosulfokislota eritmasidan kushib, doyimiy chaykatib xolda aralashmani kaliy
permaganatning 0,02 mol/l eritmasi bilan arashma tinik-sarik rangga utguncha kadar titrlanadi.
Indigosulfon kislota titrlash uchun kancha kaliy permanganat eritmasi sarflanganini
kuyidagicha aniklanadi . 750 ml xajmdagi kolbaga 500 ml suv va 25 ml indigosulfon kislota solib,
aralashma tinik sarik rangga utguncha kaliy permangatning 0,02 mol/l eritmasi bilan titrlanadi.
Skumpiya barglari tarkibidagi tanidlarning % mikdori kuyidagi formula bilan aniklanadi.
( a – v ) x 0,004157 x 250 x 100 x 100
X -----------------------------
M x 25 x(100 - W)
Bunda X – tanidlarning % mikdori; 0,004157 – taninning kaliy permanganatning 0,02 mol/l
eritmasi buyicha titri (pirogallol gurux oshlovchi moddalar uchun; pirokatexnik gurux oshlovchi
moddalar uchun titr 0,00582 ga teng);
a - tanidlar va indigosulfon kislotani titrlash uchun sarf bulgan
kaliy permanganat 0,02 mol/l eritmasining ml mikdori;
v – indigosulfon kislotani titrlash uchun sarf
etilgan kaliy permanganat 0,02 mol/l eritmasining ml mikdori; m – maxsulot ogirligi
g mikdori, w –
namligi, % xisobida.
Usimliklar tarkibida tanidlarning pirogallol va pirokatexin guruxlari doimo birga uchraydi,
shuning uchun (ayniksa, kondensatsiyalanuvchi oshlovchi moddalar bulsa) ularni fakat pirogallol
guruxi (tanin) buyicha xisoblash notugri bulur edi. Bu xil xisob bilan chikarilgan mikdor xakikiy
mikdordan ancha kam bulgani uchun xisoblashga pirokatexin guruxi titrini olish lozim.