“Fitopreparatlar texnologiyasi” fanidan o„quv –uslubiy majmua
35
3. Oshlovchi moddalar xossasiga ega bulgan ba‟zi bir aromatik birikmalar.
Bu
gurux xam
yaxshi urganilmagan. Bulardan maklyura daraxtidan ajratib olingan sarik rangli modda-maklyurin
tulik tekshirilgan.
Oshlovchi moddalar va tarkibida tanidlar bulgan maxsulotlardan
tayyorlangan dorivor
preparatlar tibbiyotda me‘da-ichak (ich ketishi, kolit), ogiz va tomok shillik kavatlarining yalliglanishi
(stomatit, gingivit) kasalliklarini,
teri kuyishi, surunkali ekzema xamda yaralarni davolashda kon
okishini tuxtatish uchun ishlatiladi. Tanidlarning bunday ta‘siri ularning oksil moddalar bilan chukma
berishiga xamda fenol gidroksil guruxlarining bakteritsid xossalariga asoslangan.
Bulardan tashkari,
tanidlar ogir metallarning tuzlari, alkaloidlar va glikozidlar bilan zaxarlanganda
antidot sifatida xam
ishlatiladi.
Tanin pirogallol guruxiga kiradigan oshlovchi moddalardan bulib,
uziga xos xidni va kuchli
birishtiruvchi mazali, och sarik yoki kungirsarik rangli amorf kukundir. Suvda va spirtda yaxshi eriydi.
Taninning burishtiruvchi, antiseptik va yalliglanishga karshi ta‘siri bor. U me‘datchak
kasalliklari
(me‘da-ichak katari, enterit, kolit, ich ketganda), ogiz buligi, burun va tomokning yalliglanishi xamda
kuyganni, surunkali ekzemalar va turli yaralarni (nam yara, yiringli yara) davolashda ishlatiladi.
SHuningdek, tanin ogir metall tuzlari va ba‘zi alkaloidlar (morfin, kokain, antropin, nikotin,
fizotigmin) bilag zaxarlanganda zaxarga karshi (ularni chuktirish uchun) kullaniladi.
Dostları ilə paylaş: