38
tashilishini ta'minlaydigan yordamchi va izolirlovchi hujayralardir.
Astrositlar neyronlarni tomirlardan keladigan ozuqa moddalari bilan
ta‘minlaydi (trofik vazifa) va bir vaqtning o‗zida qondan zararli moddalarni kelishiga
to‗sqinlik qiladigan gematoensefalitik barerni (GEB) shakllanishida qatnashadi
(himoya vazifasi).
3. Ependim hujayralar
miya qorinchalari va orqa miyaning markaziy kanali
devorlarini uzluksiz qoplaydi. Ushbu hujayralar kubik bir qatlamli epiteliy
hujayralariga o‗xshaydi, ularning uzun sitoplazmatik o‗simtalari tegishli asab
to‗qimasiga chuqur kiradi. Ependim hujayralarning apikal yuzasida ko‗plab
mikropinositoz pufakchalar va hujayralarning mikrotukchalari joylashgan. Ependim
hujayralar orqa miya suyuqligini hosil bo‗lishida qatnashib transport va sekretor
vazifasini bajaradi.
4. Mikrogliya
(glial makrofaglar) ko‗plab o‗simtalari bor bo‗lgan mayda
hujayralardir. Mikrogliya hujayralari MATda fagositar vazifani bajaradi, nobud
bo‗lgan asab va gliya hujayralari, viruslar va bakteriyalarni yo‗q qiladi. Miya
moddasi va uni yuvib turadigan orqa miya suyuqligi moddasi o‗rtasida barer rolini
bajaradi; sekresiya va orqa miya suyuqligining tarkibini boshqaradi.
Neyron va neyrogliya hujayralari embriogenez jarayonida asab trubkalaridan
rivojlanadi. Ularda kulrang modda oq rang modda bilan galma-gal joylashgan. Orqa
miyada kulrang modda markaziy o‗rinni egallaydi va kapalak shaklida bo‗ladi.
Miyacha va bosh miyaning yarim sharidagi kulrang modda yadro (turli shakldagi,
bir-biridan oq modda uzoqlashtirgan gliya hujayralari nisbatan kam sonli bo‗lganida
neyronlarning to‗plangan uchastkalari), hamda miyacha va katta yarim sharlarning
po‗stlog‗ini hosil qiladi. Bosh miya po‗stlog‗ining kulrang moddasi 6 qatlamli asab
hujayralaridan tuzilgan, miyacha po‗stlog‗ida esa bunday qatlamlar uchta.
Dostları ilə paylaş: 
