«gidravlika va gidravlik mashinalar» fanidan

1-rasm. Porshenli nasos sxemasi. 
a-porshenning ostgi qismiga yoqilg’ini so’rilishi; b-yoqilg’ini haydalishi: 1-qo’l kuchi 
yordamida yoqilg’ini haydash nasosi; 2-kiritish klapani; 3-porshen ustgi bo’shlig’i; 4-
porshen osti bo’shlig’i; 5-chiqarish klapani 
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com

---

20

Shesternali nasoslar. 
Shesternali nasosning (2-rasm) asosiy ishchi elementi bir juft yetaklovchi va 

yetaklanuvchi shesternalar hisoblanadi. Val aylanganda shesterna tishlari oralig’iga kirgan

suyuqlik so’rish tarafidan haydash tarafiga olib o’tiladi va tishlar bir-biriga kiyishganda 
tishlar oralig’idagi suyuqlik tizimga haydaladi. Natijada so’rish qismida bo’shliq ya’ni
vakuum hosil bo’lishi hisobiga so’rish yuzaga keladi. 
Nasos bosimini cheklash uchun haydash hamda so’rish kanallarini tutashtiruvchi va
prujina bilan jihozlangan saqlagich klapani qo’yiladi. Sanoatda bosimi 0,4 dan 2,5 mPa 
gacha va ish unumdorligi 0,22 dan 144 m
3
/soat gacha bo’lgan shesternali nasoslar ishlab 

chiqariladi.

Nasos vali to’la bir aylanganda haydaladigan suyuqlik hajmi 


в

m

D

V

н
⋅
⋅

⋅
⋅

=


π
2
,

2
;

3

m
va

n

в

m

D

Q

н

Q
⋅
⋅

⋅
⋅

⋅

⋅
=

π


η
2
,

2
;

3

m
/min, (6-6)