Guliston davlat universiteti "iqtisodiyot" kafedrasi institutsional iqtisodiyot

O’tish iqtisodiyotiga ega mamlakatlar YaIM xufyona iqtisodiyot ulushi dinamikasi 
(YaIMga nisbatan % hisobida)* 
Mamlakat 
Korrup-tsiyala-
nish indeksi 
Xarid qobiliyati 
darajasi, AQSh 
doll.
Mamlakat 
Korrup-tsiyala-
nish indeksi 
Xarid qobiliyati 
darajasi, AQSh 
doll.
Daniya 
9,94 
21,23 
Belgiya 
5,25 
21,66 
Finlyandiya 
9,48 
17,76 
Chexiya 
5,20 
9,77 
Shvetsiya 
9,35 
18,54 
Vengriya 
5,18 
6,41 
Yangi Zelandiya 
9,23 
16,36 
Polsha 
5,0 
5,40 
Kanada 
9,10 
21,13 
Italiya 
5,03 
19,87 
Niderlandiya 
9,03 
19,95 
Malayziya 
5,01 
9,02 
Norvegiya 
8,92 
21,94 
JAR 
4,95 
5,03 
Avstraliya 
8,86 
18,94 
Janubiy Koreya 
4,29 
11,45 
Singapur 
8,66 
22,77 
Urugvay 
4,14 
6,63 
Lyuksemburg 
8,61 
37,93 
Braziliya 
3,56 
5,40 
Shveytsariya 
8,61 
25,86 
Ruminiya 
3,44 
4,36 
Sh im o liy
Irlandiya 
8,28 
15,68 
Turkiya 
3,21 
5,58 
Germaniya 
8,23 
20,07 
Tayland 
3,06 
7,54 
B
UYUK
B
ritaniya 
8,22 
19,26 
Filippin 
3,05 
2,85 
Isroil 
7,97 
16,49 
Xitoy 
2,88 
2,92 
AQSh 
7,61 
26,98 
Argentina 
2,81 
8,31 
Avstriya 
7,61 
21,25 
Venesuela 
2,77 
7,90 
Gonkong 
7,28 
22,95 
Hindiston 
2,75 
1,40 
Portugaliya 
6,97 
12,67 
Indoneziya 
2,72 
3,80 
Frantsiya 
6,66 
21,03 
Meksika 
2,66 
6,40 
Yaponiya 
6,57 
22,11 
Pokiston 
2,53 
2,23 
Kosta-Rika 
6,45 
5,85 
Rossiya 
2,27 
4,48 
Chili 
6,05 
9,52 
Kolumbiya 
2,23 
6,13 
Ispaniya 
5,90 
14,52 
Boliviya 
2,05 
2,54 
Gretsiya 
5,35 
11,71 
Nigeriya 
1,76 
1,22 
* Manba: XTTB ma‘lumotlari 
Ushbu dastur davlat va davlat institutlari faoliyat ko‘rsatishining asosida yotuvchi 
motivatsiyaning o‘zgarishi bilan bog‘liq. Uning amalga oshirilishi davlat amaldorlariga jamoaviy 
manfaatlar yo‘lida harakat qilish uchun rag‘batlantiruvchi omillarni yaratishga ko‘maklashuvchi 
va bir vaqtning o‘zida majburiy harakatlar ehtimolini cheklovchi qoidalar va normalarning joriy 
etilishini nazarda tutadi. 
Yanada samaraliroq davlatni barpo etishga urinishlar shundan dalolat berib turibdiki, 
hatto sanoati rivojlangan mamlakatlarda ham biroz yaxshilanishlardan samara juda yuqori. Jahon 
tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki, hatto davlat samaradorligining past darajada oshirilishi ham vaqt 
o‘tishi bilan insonlar hayotining sifatini sezilarli darajada oshiradi, chunki islohotlar, odatda, 

---

67 
o‘zining foydali bir vaqtiga etadi. Jahon banki tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotlar natijalariga 
ko‘ra, shu narsa anilandiki, past salohiyatli davlatga ega bo‘lib, amalga oshirilayotgan 
siyosatning sifati past bo‘lgan mamlakatlarda aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromad hajmi 
bir yilda, taxminan, 0,4 foizga o‘sgan, ayni paytda kuchli davlatga ega bo‘lib, oqilona siyosat 
yurituvchi mamlakatlarda esa aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromad hajmi bir yilda 
o‘rtacha 3 foizga o‘sgan
39
.