Guliston davlat universiteti pedagogika va psixologiya kafedrasi oila pedagogikasi

 
 
 
 
 
 
 
 
TAYaNCh TUShUNChALARNING LUG’AVIY MAZMUNI 
Adaptatsiya 
- insonning ijtimoiy muhit bilan faol o’zaro munosabatda bo’lish 
va uning potentsialini shaxsiy rivojlanish uchun ishlatish qobiliyati. 
Amaliy ishlar metodi
– o’zlashtirilgan bilimlarni amaliyotda qo’llash 
ko’nikmalarini shakllantiruvchi usul. 
Anamnez -
ota-ona yoki bolani tarbiyalovchi boshqa shaxslardan shifokor, 
pedagog yoki psixolog tomonidan bola haqida ma’lumot olish. Anamnez 
to’planayotganda bolaning irsiyligi, boshdan kechirgan kasalliklari, nutq, o’yin 
faoliyati rivojlanish xususiyatlari to’g’risida ma’lumotlar aniqlanadi. 
Anomaliya -
jismoniy yoki ruhiy rivojlanishning umumiy normalaridan
og’ish. 
Anormal bolalar
- normal ruhiy va jismoniy rivojlanishda buzilishlar bo’lgan 
bolalar. Ularni engib o’tish uchun maxsus metodlar talab qilinadi.
Axloq
 
(lotincha «moralis» - xulq-atvor ma’nosini bildiradi) - ijtimoiy 
munosabatlar hamda shaxs xatti-harakatini tartibga soluvchi, muayyan jamiyat 
tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo’lgan xulq-atvor qoidalari, 
mezonlari yig’indisi. 

---

158 
Axloqiy ong
 – 
shaxsga axloqiy me’yorlar va xulq-atvor qoidalari to’g’risidagi 
nazariy bilimlarni berish asosida hosil qilinuvchi ong shakli.
Axloqiy tarbiya
– muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi 
zarur bo’lgan tartib, odob, o’zaro munosabat, muloqot va xulq-atvor qoidalari, 
mezonlarini o’quvchilar ongiga singdirish asosida ularda axloqiy ong, axloqiy 
faoliyat ko’nikmalari va axloqiy madaniyatni shakllantirishga yo’naltirilgan 
pedagogik jarayon; ijtimoiy tarbiyaning muhim tarkibiy qismi. 
Aqliy tarbiya
- shaxsga tabiat va jamiyat taraqqiyoti to’g’risidagi bilimlarni 
berish, uning aqliy (bilish) qobiliyati, tafakkuri va dunyoqarashini shakllantirishga 
yo’naltirilgan pedagogik jarayon; ijtimoiy tarbiyaning muhim tarkibiy qismi. 
Baynalminallik 
(«inter» – orasida, o’rtasida, aro, «natio» – xalq)– o’zga millat 
va elatlarning haq-huquqlari, erki, urf-odatlari, an’analari, turmush tarzi, tili hamda 
vijdon erkinligini hurmat qilish, ularning manfaatlariga ziyon etkazmaslikni ifoda 
etuvchi shaxsga xos ma’naviy-axloqiy fazilat. 
Bilim
–
shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, ma’lum obrazlar 
ko’rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar 
majmui. 
Bilim olish
– borliqni idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba 
asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, 
mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni.