Hörmətli oxucular


 Fədakar olmalısız ki, işinizin ustasına çevriləsiz



Yüklə 9,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/24
tarix14.01.2017
ölçüsü9,12 Mb.
#5283
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24

6. Fədakar olmalısız ki, işinizin ustasına çevriləsiz.
Yaxşı  nəticə  uzunmüddətli  gərgin  iş  tələb  edir.  Məşhur 
natiqlərdən biri yazırdı ki, yarım saatlıq çıxışı üçün yüzlərlə saat 
vaxt sərf edir. Uğur təsadüf və ya bəxtin nəticəsi deyil. Heç nə 
etməmiş qazanmaq olmaz. Saata nə məqsədlə baxdığınız sizin 
həmin  işdə  uğurunuzun  göstəricisidir  (“vaxt  tez  bitsəydi 
gedərdim”  düşünürsüz,  yoxsa  qoyduğunuz  vaxt  çərçivəsində 
işi  çatdırmaq  barəsində?).  Ən  yüksəkmaaşlı  amerikalılar 
həftənin 6 günü ərzində orta hesabla gündə 10 saat işləyirlər.
Uinston  Çörçil  sanki,  ilkin  kapitalı  olmayan  sizin  kimi 
biznesmenlər  üçün  vaxtilə  belə  demişdi:  “Öz  qanım,  ağır 
zəhmətim,  göz  yaşlarım  və  tərimdən  başqa  təklif  edəcək  heç 
nəyim yoxdur”. 
Vaxt sərf etmədən, zəhmət çəkmədən qazanmaq mümkün 
deyil.  Çox  lotereya  oynayanlar,  maliyyə  piramidalarına  pul 
yerləşdirənlər  xülyalara  qapılaraq  rahatca  varlı  olmaq  istəyən 
insanların klassik nümunələridir.
Öz  sahənizin  ən  yaxşısı  olmağa  çalışın.  Bunun  üçün 
əvvəlcədən  yaxşı  şəraitdə  başlamaq  vacib  deyil.  Stiv  Cobs  və 
Stiv  Voznyak  biznesə  qarajda  başlamışdılar.  Tələsmək  olmaz. 
İsveçrə  Kulinariya  İnstitutunu  bitirmək  üçün  7  il  oxuyub 
olduqca mürəkkəb imtahanlardan keçmək tələb olunur. Amma 
bu məktəbin məzunları dünyanın istənilən məşhur restoranına 
ən yüksək maaşla işə məmnuniyyətlə qəbul olunurlar.
Sizdən  gözləniləndən  daha  çox  edin  (istər  biznesdə, 
istərsə  də  muzdlu  işdə).  Avtoritar  müdir  haqqında  hadisə 
40
yadınızdadırmı?  Gözləndiyindən  artığını  edəcəyinizi  adətən 
heç kim ağlına belə gətirmir. Buna görə də əlavə etdiyiniz qarşı 
tərəfə xoş bir sürpriz olur və onun yaddaşında həkk olunur.
Yazdığınız  hədəflərə  çatmaq  üçün  malik  olmalı 
xüsusiyyətləri  adətə  çevirin.  Əvvəl  dediyimi  bir  daha  təkrar 
edirəm. Psixoloqların qənaətinə görə bunun üçün 3 ay vaxt sərf 
etmək  lazımdır.  Neqativ  adətlərinizdən  əl  çəkin.  Beləliklə,  il 
ərzində  özünüzdə  azı  4  dəyişiklik  edin.  Buna  nail  olmağın 
üsullarından  biri  də  öhdəçilikdir.  Bir  nəfər  siqareti  atmaq 
qərarına gələndən sonra geriyə yolu olmasın deyə hörmət etdiyi 
bütün  tanışlarına  bu  barədə  məktub  göndərir.  Hər  dəfə  əli 
siqaretə uzananda həmin adamların onu necə lağa qoyacaqlarını 
və  iradəsiz  sayacaqlarını  göz  önünə  gətirməsi  onu  bu  pis 
fikirdən  daşındırırdı.  Məqsədlərə  çatmaqda  da  bu  üsulun 
köməyi var. Misal üçün, mən də bu kitabın tamamlanması üçün 
bu üsuldan istifadə etdim. Bir treninqdən sonra təklif olundu ki, 
hər iştirakçı bir öhdəlik götürsün və onu elan etsin. Bildirdim ki, 
bir  aya  kitabı  yekunlaşdıracam.  Bundan  sonra  geriyə  yol 
qalmadı:).
Həmişə  “daimi  mükəmməlləşdirmə”  prinsipilə  yaşayın.  
Bu prinsip “kaydzen” adlanır, ilk dəfə Toyotada tətbiq edilib və 
mümkün  qədər  hər  gün,  çox  xırda  da  olsa,  hər  hansı  sahədə 
mükəmməlləşdirməni nəzərdə tutur.
7. Ünsiyyət qabiliyyətinizi inkişaf etdirin. Əlaqələrinizi 
genişləndirin.
Deyl  Karneginin  “Dostları  necə  qazanmalı  və  insanlara 
necə  təsir  etməli”  kitabını  oxumusuzmu?  Ondan  sonra  bu 
mövzuda minlərlə kitab yazılsa da, müəllif bəziləri tərəfindən 
tənqid  edilsə  də,  bu  əsər  indiyədək  öz  aktuallığını  qoruyub 
saxlayır.  Ünsiyyət  qabiliyyəti  uğur  qazanmaq  üçün  ən  vacib 
keyfiyyətlərdəndir.  Milyardçı  Endrü  Karnegi  zavod  rəhbəri 
41

ixtisaslaşan  Pedersen&Partners  şirkətindən  tanınmış 
iri holdinqlərin birinə rəhbər vakansiyası üzrə görüşə 
dəvət aldım. Tələblərdən biri ingilis dilini mükəmməl 
bilmək  idi.  Onlara  dedim  ki,  dili  səlis  bilmirəm.  Bax 
beləcə mehribancasına vidalaşdıq:).
6. Fədakar olmalısız ki, işinizin ustasına çevriləsiz.
Yaxşı  nəticə  uzunmüddətli  gərgin  iş  tələb  edir.  Məşhur 
natiqlərdən biri yazırdı ki, yarım saatlıq çıxışı üçün yüzlərlə saat 
vaxt sərf edir. Uğur təsadüf və ya bəxtin nəticəsi deyil. Heç nə 
etməmiş qazanmaq olmaz. Saata nə məqsədlə baxdığınız sizin 
həmin  işdə  uğurunuzun  göstəricisidir  (“vaxt  tez  bitsəydi 
gedərdim”  düşünürsüz,  yoxsa  qoyduğunuz  vaxt  çərçivəsində 
işi  çatdırmaq  barəsində?).  Ən  yüksəkmaaşlı  amerikalılar 
həftənin 6 günü ərzində orta hesabla gündə 10 saat işləyirlər.
Uinston  Çörçil  sanki,  ilkin  kapitalı  olmayan  sizin  kimi 
biznesmenlər  üçün  vaxtilə  belə  demişdi:  “Öz  qanım,  ağır 
zəhmətim,  göz  yaşlarım  və  tərimdən  başqa  təklif  edəcək  heç 
nəyim yoxdur”. 
Vaxt sərf etmədən, zəhmət çəkmədən qazanmaq mümkün 
deyil.  Çox  lotereya  oynayanlar,  maliyyə  piramidalarına  pul 
yerləşdirənlər  xülyalara  qapılaraq  rahatca  varlı  olmaq  istəyən 
insanların klassik nümunələridir.
Öz  sahənizin  ən  yaxşısı  olmağa  çalışın.  Bunun  üçün 
əvvəlcədən  yaxşı  şəraitdə  başlamaq  vacib  deyil.  Stiv  Cobs  və 
Stiv  Voznyak  biznesə  qarajda  başlamışdılar.  Tələsmək  olmaz. 
İsveçrə  Kulinariya  İnstitutunu  bitirmək  üçün  7  il  oxuyub 
olduqca mürəkkəb imtahanlardan keçmək tələb olunur. Amma 
bu məktəbin məzunları dünyanın istənilən məşhur restoranına 
ən yüksək maaşla işə məmnuniyyətlə qəbul olunurlar.
Sizdən  gözləniləndən  daha  çox  edin  (istər  biznesdə, 
istərsə  də  muzdlu  işdə).  Avtoritar  müdir  haqqında  hadisə 
40
yadınızdadırmı?  Gözləndiyindən  artığını  edəcəyinizi  adətən 
heç kim ağlına belə gətirmir. Buna görə də əlavə etdiyiniz qarşı 
tərəfə xoş bir sürpriz olur və onun yaddaşında həkk olunur.
Yazdığınız  hədəflərə  çatmaq  üçün  malik  olmalı 
xüsusiyyətləri  adətə  çevirin.  Əvvəl  dediyimi  bir  daha  təkrar 
edirəm. Psixoloqların qənaətinə görə bunun üçün 3 ay vaxt sərf 
etmək  lazımdır.  Neqativ  adətlərinizdən  əl  çəkin.  Beləliklə,  il 
ərzində  özünüzdə  azı  4  dəyişiklik  edin.  Buna  nail  olmağın 
üsullarından  biri  də  öhdəçilikdir.  Bir  nəfər  siqareti  atmaq 
qərarına gələndən sonra geriyə yolu olmasın deyə hörmət etdiyi 
bütün  tanışlarına  bu  barədə  məktub  göndərir.  Hər  dəfə  əli 
siqaretə uzananda həmin adamların onu necə lağa qoyacaqlarını 
və  iradəsiz  sayacaqlarını  göz  önünə  gətirməsi  onu  bu  pis 
fikirdən  daşındırırdı.  Məqsədlərə  çatmaqda  da  bu  üsulun 
köməyi var. Misal üçün, mən də bu kitabın tamamlanması üçün 
bu üsuldan istifadə etdim. Bir treninqdən sonra təklif olundu ki, 
hər iştirakçı bir öhdəlik götürsün və onu elan etsin. Bildirdim ki, 
bir  aya  kitabı  yekunlaşdıracam.  Bundan  sonra  geriyə  yol 
qalmadı:).
Həmişə  “daimi  mükəmməlləşdirmə”  prinsipilə  yaşayın.  
Bu prinsip “kaydzen” adlanır, ilk dəfə Toyotada tətbiq edilib və 
mümkün  qədər  hər  gün,  çox  xırda  da  olsa,  hər  hansı  sahədə 
mükəmməlləşdirməni nəzərdə tutur.
7. Ünsiyyət qabiliyyətinizi inkişaf etdirin. Əlaqələrinizi 
genişləndirin.
Deyl  Karneginin  “Dostları  necə  qazanmalı  və  insanlara 
necə  təsir  etməli”  kitabını  oxumusuzmu?  Ondan  sonra  bu 
mövzuda minlərlə kitab yazılsa da, müəllif bəziləri tərəfindən 
tənqid  edilsə  də,  bu  əsər  indiyədək  öz  aktuallığını  qoruyub 
saxlayır.  Ünsiyyət  qabiliyyəti  uğur  qazanmaq  üçün  ən  vacib 
keyfiyyətlərdəndir.  Milyardçı  Endrü  Karnegi  zavod  rəhbəri 
41

Çarlz Şvaba illik 1 milyon dollar maaş təyin etmişdi. İndiki pulla 
400  milyon  dollar  edir.  Özünün  dediyinə  görə  o,  bu  maaşı 
insanlarla ünsiyyət qurmaq bacarığına görə alırdı (dil tapmaq, 
inandırmaq, motivə etmək).
Ətrafınızın  sizə  təsiri,  insanlarla  münasibət  və 
netvorkinq
Sizin  əhatə  dairəniz  daxili  aləminizi  əks  etdirir.  Deyin 
dostunuz kimdir, deyim siz kimsiz. Eyni zamanda, ətrafınız da 
(insanlar, iş, istirahət yerləri) sizə ciddi təsir göstərir. Krabların 
belə bir xüsusiyyəti var. Onları bir vedrəyə atsanız, çölə çıxmaq 
istəyəni digərləri dartıb salır içəri. Cəmiyyətimizi xatırladırmı? 
Digər  eksperimentdə  meymunları  bir  otaqda  ac 
saxlayırlar.  Sonra  ağacdan  bir  banan  asırlar.  Bunu  görən  ilk 
meymun ona çatmağa can atanda bütün meymunların üstünə 
buz kimi soyuq su tökürlər. Bunu bir neçə dəfə etdikdən sonra 
yeni  cəhd  edən  meymunu  digərləri  sadəcə  döyürdü  və  bir 
müddət sonra heç kim daha cəhd etmirdi. Otağa salınan başqa 
meymun da bananı götürməyə cəhd etdikdə onun da başına bu 
əhvalatı  gətirirdilər.  Bundan  sonra  o  da  daha  təşəbbüs 
göstərmədi.  Beləliklə  bir-bir  üzərinə  su  tökülmüş  bütün 
meymunları  yeniləri  ilə  əvəzlədilər.  Sonradan  otaqda  su 
tökülmüş  bir  dənə  də  meymun  qalmayanda  da  davranış 
dəyişmədi.  Sizi  aşağıya  dartan,  inkişaf  etməyə  qoymayan 
əlaqələri mümkün qədər məhdudlaşdırın.
İnsanlara qarşı diqqətli olun, daim kömək etməyə çalışın, 
səmimi  tərifləməkdə  xəsis  olmayın,  tənqid  etməyin  və 
etdikləriniz  gözləmədiyiniz  yerdən  sizə  qayıdacaq.  İnsanlar 
əvvəlcə özlərinə qarşı yaxşılıq gözləyirlər ki, sonradan reaksiya 
versinlər.  Belə  etməyin.  Əvvəl  əkməlisiz  ki,  sonradan  biçəsiz. 
Birinci siz olun.
Xeyriyyəçiliklə  məşğul  olun  və  əvvəl-axır  xeyrini 
42
görəcəksiz. Dünyanın ilk dollar milyardçısı olan Con Rokfeller 
cavanlığında həftədə 3,75 dollar maaş alırdı. 20%-ni yığır, 50%-
ni kilsəyə verir, qalan 30%-ə yaşayırdı. 52 yaşında dünyanın ən 
zəngin insanı olanda ağır xəstəliyə tutulur. Həkimlər ona çoxu 
bir il vaxt vermişdilər. Rokfeller neft şirkətlərinindəki paylarının 
yarısını sataraq 500 milyon vəsaitlə ilk Rokfeller Fondunu təsis 
etdi və möcüzə baş verdi. Xəstəlik təslim oldu, biznes də uğurla 
davam etdi. O, 97 yaşadək ömür sürdü və varidatı ilk fondun 
yaradılmasından əvvəlki dövrlə müqayisədə xeyli çoxalmışdı.
Hacı Zeynalabdin Tağıyevin adı çəkiləndə hansı hissləri 
keçirirsiz? 1920-ci ildə Azərbaycan Demokratik Respublikasının 
süqutundan sonra onun bütün əmlakı müsadirə edilir. Nəriman 
Nərimanov  Tağıyevin  xeyriyyəçiliyinə  görə  onu  qoruyur  və 
yaşamaq  üçün  mülklərindən  birini  seçmək  imkanı  verir.  O, 
vaxtilə  xeyriyyəçilik  etməsəydi  belə,  əmlakı  müsadirə 
olunacaqdı və özünə heç nə qalmayacaqdı. Amma filantropik 
fəaliyyətinə görə Tağıyev daim xalqımızın yaddaşında qalacaq.
Bu barədə bir çox müəlliflər yazıblar. Məsələn, Co Vitale 
“Pulu  necə  qazanmalı”  kitabını  tamamilə  bu  fikir  əsasında 
qurub.  Pulunuz  az  olanda  da  digərlərinə  təmənnasız  kömək 
edin, əvəzini görəcəksiz.
Bill  Qeyts,  Uorren  Baffet  və  Mark  Sukerberq  öhdəlik 
imzalayıblar  ki,  varidatlarının  yarısını  xeyriyyəçiliyə 
xərcləyəcəklər.
Ömür  yoldaşı  və  işgüzar  partnyorun  axtarışına  ciddi 
yanaşın.  Bu  seçim  ömrünüzü  dəyişdirə  bilər.  Kağızda 
xırdalıqlarınadək  onlarda  görmək  istədiyiniz  keyfiyyətləri 
yazın  və  belə  insanı  təsəvvür  edin.  Öz  müsbət  və  çatışmayan 
keyfiyyətlərinizi də yazın, üzərində işləyin. Cazibə qanunu sizi 
qovuşduracaq.
Sizi  nə  qədər  insan  pozitiv  adam  kimi  tanıyırsa,  uğur 
qazanmaq üçün imkanlarınız bir o qədər çox olacaq. Tanışlarınız 
43

Çarlz Şvaba illik 1 milyon dollar maaş təyin etmişdi. İndiki pulla 
400  milyon  dollar  edir.  Özünün  dediyinə  görə  o,  bu  maaşı 
insanlarla ünsiyyət qurmaq bacarığına görə alırdı (dil tapmaq, 
inandırmaq, motivə etmək).
Ətrafınızın  sizə  təsiri,  insanlarla  münasibət  və 
netvorkinq
Sizin  əhatə  dairəniz  daxili  aləminizi  əks  etdirir.  Deyin 
dostunuz kimdir, deyim siz kimsiz. Eyni zamanda, ətrafınız da 
(insanlar, iş, istirahət yerləri) sizə ciddi təsir göstərir. Krabların 
belə bir xüsusiyyəti var. Onları bir vedrəyə atsanız, çölə çıxmaq 
istəyəni digərləri dartıb salır içəri. Cəmiyyətimizi xatırladırmı? 
Digər  eksperimentdə  meymunları  bir  otaqda  ac 
saxlayırlar.  Sonra  ağacdan  bir  banan  asırlar.  Bunu  görən  ilk 
meymun ona çatmağa can atanda bütün meymunların üstünə 
buz kimi soyuq su tökürlər. Bunu bir neçə dəfə etdikdən sonra 
yeni  cəhd  edən  meymunu  digərləri  sadəcə  döyürdü  və  bir 
müddət sonra heç kim daha cəhd etmirdi. Otağa salınan başqa 
meymun da bananı götürməyə cəhd etdikdə onun da başına bu 
əhvalatı  gətirirdilər.  Bundan  sonra  o  da  daha  təşəbbüs 
göstərmədi.  Beləliklə  bir-bir  üzərinə  su  tökülmüş  bütün 
meymunları  yeniləri  ilə  əvəzlədilər.  Sonradan  otaqda  su 
tökülmüş  bir  dənə  də  meymun  qalmayanda  da  davranış 
dəyişmədi.  Sizi  aşağıya  dartan,  inkişaf  etməyə  qoymayan 
əlaqələri mümkün qədər məhdudlaşdırın.
İnsanlara qarşı diqqətli olun, daim kömək etməyə çalışın, 
səmimi  tərifləməkdə  xəsis  olmayın,  tənqid  etməyin  və 
etdikləriniz  gözləmədiyiniz  yerdən  sizə  qayıdacaq.  İnsanlar 
əvvəlcə özlərinə qarşı yaxşılıq gözləyirlər ki, sonradan reaksiya 
versinlər.  Belə  etməyin.  Əvvəl  əkməlisiz  ki,  sonradan  biçəsiz. 
Birinci siz olun.
Xeyriyyəçiliklə  məşğul  olun  və  əvvəl-axır  xeyrini 
42
görəcəksiz. Dünyanın ilk dollar milyardçısı olan Con Rokfeller 
cavanlığında həftədə 3,75 dollar maaş alırdı. 20%-ni yığır, 50%-
ni kilsəyə verir, qalan 30%-ə yaşayırdı. 52 yaşında dünyanın ən 
zəngin insanı olanda ağır xəstəliyə tutulur. Həkimlər ona çoxu 
bir il vaxt vermişdilər. Rokfeller neft şirkətlərinindəki paylarının 
yarısını sataraq 500 milyon vəsaitlə ilk Rokfeller Fondunu təsis 
etdi və möcüzə baş verdi. Xəstəlik təslim oldu, biznes də uğurla 
davam etdi. O, 97 yaşadək ömür sürdü və varidatı ilk fondun 
yaradılmasından əvvəlki dövrlə müqayisədə xeyli çoxalmışdı.
Hacı Zeynalabdin Tağıyevin adı çəkiləndə hansı hissləri 
keçirirsiz? 1920-ci ildə Azərbaycan Demokratik Respublikasının 
süqutundan sonra onun bütün əmlakı müsadirə edilir. Nəriman 
Nərimanov  Tağıyevin  xeyriyyəçiliyinə  görə  onu  qoruyur  və 
yaşamaq  üçün  mülklərindən  birini  seçmək  imkanı  verir.  O, 
vaxtilə  xeyriyyəçilik  etməsəydi  belə,  əmlakı  müsadirə 
olunacaqdı və özünə heç nə qalmayacaqdı. Amma filantropik 
fəaliyyətinə görə Tağıyev daim xalqımızın yaddaşında qalacaq.
Bu barədə bir çox müəlliflər yazıblar. Məsələn, Co Vitale 
“Pulu  necə  qazanmalı”  kitabını  tamamilə  bu  fikir  əsasında 
qurub.  Pulunuz  az  olanda  da  digərlərinə  təmənnasız  kömək 
edin, əvəzini görəcəksiz.
Bill  Qeyts,  Uorren  Baffet  və  Mark  Sukerberq  öhdəlik 
imzalayıblar  ki,  varidatlarının  yarısını  xeyriyyəçiliyə 
xərcləyəcəklər.
Ömür  yoldaşı  və  işgüzar  partnyorun  axtarışına  ciddi 
yanaşın.  Bu  seçim  ömrünüzü  dəyişdirə  bilər.  Kağızda 
xırdalıqlarınadək  onlarda  görmək  istədiyiniz  keyfiyyətləri 
yazın  və  belə  insanı  təsəvvür  edin.  Öz  müsbət  və  çatışmayan 
keyfiyyətlərinizi də yazın, üzərində işləyin. Cazibə qanunu sizi 
qovuşduracaq.
Sizi  nə  qədər  insan  pozitiv  adam  kimi  tanıyırsa,  uğur 
qazanmaq üçün imkanlarınız bir o qədər çox olacaq. Tanışlarınız 
43

çoxaldıqca, onların içərisində tələb olunan resurslara malik olan 
şəxslərin  olması  ehtimalı  bir  o  qədər  artır.  İlk  baxışdan 
mənəviyyatdan uzaq görünsə də, əgər siz əlaqələrinizi insanlara 
kömək edərək, onlardan da kömək almaq məqsədilə qurursuzsa 
burada  mənfi  heç  nə  yoxdur.  Axı  onlar  sizin  yaxınlarınız 
deyillər. Əsas odur ki, məqsəd birtərəfli xeyir güdmək olmasın.
Ətrafınızı  özünüz  formalaşdırın.  Uğurlu,  bacarıqlı  və 
pozitiv  insanlarla  əlaqələrinizi  genişləndirin.  Yaxşı  olar  ki, 
müdiriniz də məhz belə olsun. Harvard universitetində Devid 
MakKlelland  tərəfindən  25  il  ərzində  keçirilən  eksperiment 
göstərdi ki, insanın “nüfuz qrupu”nun uğurun qazanılmasında 
rolu  olduqca  böyükdür.  Əlaqə  şəbəkəsi  yaradın  və  ondan 
istifadə edin. Hər birimizin orta hesabla  -da 200 dostumuz var. 
Deməli,  dostların  dostları  ilə  birlikdə  40  000  nəfər  olur. 
Doğrudanmı bu insanların arasında tanışlıqda qarşılıqlı marağı 
olanları  tapmaq  çətindir?  Ceyms  Lafferti  1986-cə  ildə  P&G 
şirkətinin rəhbər işçiləri üçün fitnes üzrə təlimatçı işləyirdi. O, 
ən  uğurlu  insanlarla  ünsiyyətdə  olarkən  onlardan  çox  şey 
öyrəndi.  Hansısa  bir  məqamda  o,  qərara  gəldi  ki,  biznesdə 
inkişaf etmək istəyir, bunu şirkətdəki fitnes tələbələrinə bildirdi 
və marketinq sahəsində özünü sınamaq şansı qazandı. Uğurla 
inkişaf edərək, o, əvvəlcə P&G-in Filippin bölməsinin rəhbəri, 
sonra Qərbi Afrikada Coca-Cola-nın və axırda dünyada ikinci 
siqaret istehsalçısı olan British American Tobacco-nun rəhbəri 
oldu. 
Məqsəd  qoysaz  istədiyiniz  insanla  tanış  ola  bilərsiz.  Elə 
bilirsiz bu mümkün deyil? 6 əl nəzəriyyəsinə görə hər birimiz 
dünyada  bütün  insanlarla  ən  çoxu  5  insan  vasitəsilə  tanışıq. 
Misal üçün, mən Barak Obama ilə 2 insan vasitəsilə tanışam:). 
Mənim bir maraqlı biznesmen tanışım var. İlk iri layihəsi üçün 
ona  ölkəmizin  ən  nüfuzlu  qərar  verən  şəxslərinə  yol  taparaq 
onlarla layihəsini müzakirə etməli idi. Bu prosesin necə etdiyini 
44
Ÿ
M ü r a c i ə t ,   x a h i ş   e t m ə k d ə n ,   t a n ı ş   o l m a q d a n 
çəkinməyin.  Alınmasa  da  ruhdan  düşməyin.  Keytin 
fəhlə  atası  şəxsən  tanımadığı  rəhbərinə  müraciət 
edərək oğlunu ən yaxşı məktəblərdən birinə düzəltdi. 
Bir biznes müəllifi yazırdı ki, “hələ ömrümdə bir nəfər 
də olsun utancaq uğurlu biznesmen görməmişəm”.
Ÿ
Ta n ı ş   o l m a ğ ı ,   d a n ı ş m a ğ ı   ö y r ə n i n .   S t e n f o r d 
universitetinin  biznes  məktəbinin  araşdırmalarına 
görə  uğurlu  məzunları  birləşdirin  keyfiyyət  yaxşı 
danışıq  qabiliyyəti  olmuşdu.  Keyt  məktəbdə 
oxuyarkən qolf məktəbində varlılara qulluq edirdi. İşə 
can yandırdığına görə ən yaxşı işçi adını qazanmışdı və 
hörmətli  müştərilərə  xidmət  ona  həvalə  olunmuşdu. 
Keyt onlara kömək edirdi, onlar da Keytə. 
Ÿ
Başqalarına  təmənnasız  kömək  edin.  Keytə  iş 
tapmaqda  məktəb  direktoru  kömək  etdi  (bütün 
məzunlara  etdiyi  kimi).  Məzunlar  da  illər  keçəndən 
sonra məktəbi çətin vəziyyətdən qurtardılar. Bankların 
birində  əməkdaşların  qiymətləndirilməsi  prosesinə 
psixoloqları  cəlb  etmək  istəyirdim.  Bir  çox  tanınmış 
45
mənə  danışmışdı.  Etdikləri  indi  gülüş  doğursa  da  fərasətinə 
heyranam.  Xırdalıqları  açıqlamayaraq  deyim  ki,  lazım  olan 
şəxslərin iştirak edəcəkləri toy və digər tədbirlərə min bir yolla 
dəvət  alaraq,  oxuduqları  KİV-lər  vasitəsilə  məlumatları 
paylaşaraq  və  s.  yollarla  əlaqələr  qurdu  və  layihəsini  həyata 
keçirdi.
Netvorkinq  barəsində  ən  populyar  kitablardan  birinin 
müəllifi  Keyt  Ferratsi  “Heç  vaxt  tək  yeməyin”  kitabında  belə 
deyir: “Qolf klubunda gördüm ki, imkanlı insanlar bir-birinə hər 
sahədə  köməklik  edirlər.  Bu  dünya  əlaqə  dünyasıdır...  Bir 
müəllifin  araşdırmasına  görə  insanların  56%-i  işi  tanışlıq 
əsasında tapır”. Mövzuya aid digər maraqlı məlumatlar:

çoxaldıqca, onların içərisində tələb olunan resurslara malik olan 
şəxslərin  olması  ehtimalı  bir  o  qədər  artır.  İlk  baxışdan 
mənəviyyatdan uzaq görünsə də, əgər siz əlaqələrinizi insanlara 
kömək edərək, onlardan da kömək almaq məqsədilə qurursuzsa 
burada  mənfi  heç  nə  yoxdur.  Axı  onlar  sizin  yaxınlarınız 
deyillər. Əsas odur ki, məqsəd birtərəfli xeyir güdmək olmasın.
Ətrafınızı  özünüz  formalaşdırın.  Uğurlu,  bacarıqlı  və 
pozitiv  insanlarla  əlaqələrinizi  genişləndirin.  Yaxşı  olar  ki, 
müdiriniz də məhz belə olsun. Harvard universitetində Devid 
MakKlelland  tərəfindən  25  il  ərzində  keçirilən  eksperiment 
göstərdi ki, insanın “nüfuz qrupu”nun uğurun qazanılmasında 
rolu  olduqca  böyükdür.  Əlaqə  şəbəkəsi  yaradın  və  ondan 
istifadə edin. Hər birimizin orta hesabla  -da 200 dostumuz var. 
Deməli,  dostların  dostları  ilə  birlikdə  40  000  nəfər  olur. 
Doğrudanmı bu insanların arasında tanışlıqda qarşılıqlı marağı 
olanları  tapmaq  çətindir?  Ceyms  Lafferti  1986-cə  ildə  P&G 
şirkətinin rəhbər işçiləri üçün fitnes üzrə təlimatçı işləyirdi. O, 
ən  uğurlu  insanlarla  ünsiyyətdə  olarkən  onlardan  çox  şey 
öyrəndi.  Hansısa  bir  məqamda  o,  qərara  gəldi  ki,  biznesdə 
inkişaf etmək istəyir, bunu şirkətdəki fitnes tələbələrinə bildirdi 
və marketinq sahəsində özünü sınamaq şansı qazandı. Uğurla 
inkişaf edərək, o, əvvəlcə P&G-in Filippin bölməsinin rəhbəri, 
sonra Qərbi Afrikada Coca-Cola-nın və axırda dünyada ikinci 
siqaret istehsalçısı olan British American Tobacco-nun rəhbəri 
oldu. 
Məqsəd  qoysaz  istədiyiniz  insanla  tanış  ola  bilərsiz.  Elə 
bilirsiz bu mümkün deyil? 6 əl nəzəriyyəsinə görə hər birimiz 
dünyada  bütün  insanlarla  ən  çoxu  5  insan  vasitəsilə  tanışıq. 
Misal üçün, mən Barak Obama ilə 2 insan vasitəsilə tanışam:). 
Mənim bir maraqlı biznesmen tanışım var. İlk iri layihəsi üçün 
ona  ölkəmizin  ən  nüfuzlu  qərar  verən  şəxslərinə  yol  taparaq 
onlarla layihəsini müzakirə etməli idi. Bu prosesin necə etdiyini 
44
Ÿ
M ü r a c i ə t ,   x a h i ş   e t m ə k d ə n ,   t a n ı ş   o l m a q d a n 
çəkinməyin.  Alınmasa  da  ruhdan  düşməyin.  Keytin 
fəhlə  atası  şəxsən  tanımadığı  rəhbərinə  müraciət 
edərək oğlunu ən yaxşı məktəblərdən birinə düzəltdi. 
Bir biznes müəllifi yazırdı ki, “hələ ömrümdə bir nəfər 
də olsun utancaq uğurlu biznesmen görməmişəm”.
Ÿ
Ta n ı ş   o l m a ğ ı ,   d a n ı ş m a ğ ı   ö y r ə n i n .   S t e n f o r d 
universitetinin  biznes  məktəbinin  araşdırmalarına 
görə  uğurlu  məzunları  birləşdirin  keyfiyyət  yaxşı 
danışıq  qabiliyyəti  olmuşdu.  Keyt  məktəbdə 
oxuyarkən qolf məktəbində varlılara qulluq edirdi. İşə 
can yandırdığına görə ən yaxşı işçi adını qazanmışdı və 
hörmətli  müştərilərə  xidmət  ona  həvalə  olunmuşdu. 
Keyt onlara kömək edirdi, onlar da Keytə. 
Ÿ
Başqalarına  təmənnasız  kömək  edin.  Keytə  iş 
tapmaqda  məktəb  direktoru  kömək  etdi  (bütün 
məzunlara  etdiyi  kimi).  Məzunlar  da  illər  keçəndən 
sonra məktəbi çətin vəziyyətdən qurtardılar. Bankların 
birində  əməkdaşların  qiymətləndirilməsi  prosesinə 
psixoloqları  cəlb  etmək  istəyirdim.  Bir  çox  tanınmış 
45
mənə  danışmışdı.  Etdikləri  indi  gülüş  doğursa  da  fərasətinə 
heyranam.  Xırdalıqları  açıqlamayaraq  deyim  ki,  lazım  olan 
şəxslərin iştirak edəcəkləri toy və digər tədbirlərə min bir yolla 
dəvət  alaraq,  oxuduqları  KİV-lər  vasitəsilə  məlumatları 
paylaşaraq  və  s.  yollarla  əlaqələr  qurdu  və  layihəsini  həyata 
keçirdi.
Netvorkinq  barəsində  ən  populyar  kitablardan  birinin 
müəllifi  Keyt  Ferratsi  “Heç  vaxt  tək  yeməyin”  kitabında  belə 
deyir: “Qolf klubunda gördüm ki, imkanlı insanlar bir-birinə hər 
sahədə  köməklik  edirlər.  Bu  dünya  əlaqə  dünyasıdır...  Bir 
müəllifin  araşdırmasına  görə  insanların  56%-i  işi  tanışlıq 
əsasında tapır”. Mövzuya aid digər maraqlı məlumatlar:

psixoloqla  söhbət  etdim,  amma  nəticəsi  olmadı.  O 
zamanlar  o  qədər  də  tanınmayan  bir  peşəkarla 
layihəmiz alındı. Əvvəlcədən ona bildirmişdim ki, bu 
layihə  üçün  büdcəmiz  məhduddur  və  simvolik  bir 
məbləğə  razılaşdıq.  Sonradan  hə a  mən  bu  bankdan 
çıxandan sonra yeni analoji layihəyə sizcə kimi dəvət 
etdilər? Elədir, həmin mütəxəssisi. Mən başqa şirkətdə 
Treninq  Mərkəzinin  təşkili  üçün  də  artıq  normal 
məbləğlə yenə bu adamı cəlb etdim və nəticəsi çox yaxşı 
oldu. Məncə hər iki tərəf belə münasibətdən qazanmış 
oldu. Burada Robert Çaldininin “Təsir psixologiyası” 
bestsellerində  yazdığı  kimi  “qarşılıqlı  mübadilə” 
effektinin  təsiri  də  özünü  göstərir.  Bir  nəfər  kiməsə 
yaxşılıq edibsə qarşı tərəf adətən eynilə cavab verməyə 
çalışır.  Deyiləni  təsdiq  edən  çoxsaylı  eksperi-
mentlərdən biri haqqında danışım. Dəvət edən şəxs (bu 
rolu eksperimenti keçirənlərin nümayəndəsi oynayır) 
cəlb  olunan  sənətşünasların  bir  qismini  (ayrılıqda) 
fasilə  zamanı  öz  hesabına  aldığı  kolaya  qonaq  edir, 
digərlərini  isə  etmir.  Ekspert  işini  bitirdikdən  sonra 
cəlb edən şəxs ona bildirir ki, eyni zamanda lotereya 
satışı ilə də məşğuldur və bir neçəsini almağı xahiş edir. 
Nəticədə kolaya qonaq edilən ekspertlər digərlərindən 
2 dəfə çox lotereya alırlar. Hə a kolanın qiymətindən 
artıq  ödəyərək.  İndi  isə  imkanınız  varsa  2-3  nəfərlik 
qruplara  bölünün.  Biri  digərlərinə  öz  problemini 
danışsın.  digərləri  real  köməkliklərini  təklif  etsin. 
Bundan sonra verdiyiniz sözə əməl edin!
Ÿ
Uğurlu  netvorkinq  üçün  siz  gərək  qarşı  tərəf  üçün 
maraqlı olasız: onlarda maraq doğuran təkliflər edin, 
onları  səmimicəsinə  tərifləyin,  öz  intellektual 
səviyyənizi  daim  artırın,  maraqlı  bacarığınız  və  ya 
46
hobbiniz olsun.
Ÿ
Əlaqələrin yaradılması vaxt tələb edir. Netvorkinq, bir 
şey lazım olanda təcili surətdə kimisə tapıb problemləri 
həll  etmək  yolu  deyil,  insanlarla  münasibətlərin 
qurulması  istiqamətində  sistemli  işdir.  Bir  dəfə  -də 
bir  nəfərdən  dostluq  təklifi  aldım.  Onun  iş  yerinə 
baxdıqda  yazdım  ki,  əgər  söhbət  reklamdan  gedirsə 
bunun üçün dostluqda olmağa ehtiyac yoxdur. Cavab 
verdi  ki,  səbəbi  bu  deyil.  Bir  neçə  gündən  sonra  isə, 
mənim  ad  günümdə,  o,  mənə  konfransa  dəvət 
göndərdi. Təbriksiz, filansız. Sizcə mən nə etdim? Onu 
dostluqdan  çıxardım.  Düzmü  etdim?  Bilmirəm. 
İnsanların  əksəriyyəti  kimi  mən  də  sevmirəm  ki, 
məndən istifadə etsinlər. 
Ÿ
Münasibətlərdə  səmimiliyi  də  unutmaq  olmaz.  Mən 
rəhbər vəzifələrdə işləyəndə çoxlu təbrik və hədiyyələr 
alıram.  Bir  dəfə  işsiz  qaldığım  dövrdə  hədiyyə  və 
təbriklərin sayı xeyli azaldı, nəhayət hədiyyə göndərən 
bir  nəfər  qaldı.  Aydındır  ki,  söhbət  hədiyyənin 
özündən  yox,  müxtəlif  vəziyyətlərdə  göstərilən 
diqqətin  fərqindən  gedir.  İnsanın  yaddaşında  bunlar 
qalır.
Ÿ
Mümkün qədər körpüləri yandırmayın. Necə deyərlər, 
insanlar həyatda iki dəfə görüşür. Tale belə gətirib ki, 
çalışdığım 2 quruma yenidən qayıtmışam. Əvvəl iri bir 
holdinqin bankında çalışdıqdan bir neçə il sonra həmin 
holdinqdə  digər  şirkətin  rəhbərlərindən  olmuşam, 
bundan  başqa  əvvəl  işlədiyim  bankların  birində 
sonralar  maraqlı  bir  layihəyə  dəvət  olundum. 
Ayrılarkən insanlarla yaxşı münasibəti qoruyun. Mənfi 
nümunəm də təəssüf ki, var. Bir nəfərlə mənasız yerdə 
münasibətim  elə  korlandı  ki,  bunun  mənfi  təsirini 
47

psixoloqla  söhbət  etdim,  amma  nəticəsi  olmadı.  O 
zamanlar  o  qədər  də  tanınmayan  bir  peşəkarla 
layihəmiz alındı. Əvvəlcədən ona bildirmişdim ki, bu 
layihə  üçün  büdcəmiz  məhduddur  və  simvolik  bir 
məbləğə  razılaşdıq.  Sonradan  hə a  mən  bu  bankdan 
çıxandan sonra yeni analoji layihəyə sizcə kimi dəvət 
etdilər? Elədir, həmin mütəxəssisi. Mən başqa şirkətdə 
Treninq  Mərkəzinin  təşkili  üçün  də  artıq  normal 
məbləğlə yenə bu adamı cəlb etdim və nəticəsi çox yaxşı 
oldu. Məncə hər iki tərəf belə münasibətdən qazanmış 
oldu. Burada Robert Çaldininin “Təsir psixologiyası” 
bestsellerində  yazdığı  kimi  “qarşılıqlı  mübadilə” 
effektinin  təsiri  də  özünü  göstərir.  Bir  nəfər  kiməsə 
yaxşılıq edibsə qarşı tərəf adətən eynilə cavab verməyə 
çalışır.  Deyiləni  təsdiq  edən  çoxsaylı  eksperi-
mentlərdən biri haqqında danışım. Dəvət edən şəxs (bu 
rolu eksperimenti keçirənlərin nümayəndəsi oynayır) 
cəlb  olunan  sənətşünasların  bir  qismini  (ayrılıqda) 
fasilə  zamanı  öz  hesabına  aldığı  kolaya  qonaq  edir, 
digərlərini  isə  etmir.  Ekspert  işini  bitirdikdən  sonra 
cəlb edən şəxs ona bildirir ki, eyni zamanda lotereya 
satışı ilə də məşğuldur və bir neçəsini almağı xahiş edir. 
Nəticədə kolaya qonaq edilən ekspertlər digərlərindən 
2 dəfə çox lotereya alırlar. Hə a kolanın qiymətindən 
artıq  ödəyərək.  İndi  isə  imkanınız  varsa  2-3  nəfərlik 
qruplara  bölünün.  Biri  digərlərinə  öz  problemini 
danışsın.  digərləri  real  köməkliklərini  təklif  etsin. 
Bundan sonra verdiyiniz sözə əməl edin!
Ÿ
Uğurlu  netvorkinq  üçün  siz  gərək  qarşı  tərəf  üçün 
maraqlı olasız: onlarda maraq doğuran təkliflər edin, 
onları  səmimicəsinə  tərifləyin,  öz  intellektual 
səviyyənizi  daim  artırın,  maraqlı  bacarığınız  və  ya 
46
hobbiniz olsun.
Ÿ
Əlaqələrin yaradılması vaxt tələb edir. Netvorkinq, bir 
şey lazım olanda təcili surətdə kimisə tapıb problemləri 
həll  etmək  yolu  deyil,  insanlarla  münasibətlərin 
qurulması  istiqamətində  sistemli  işdir.  Bir  dəfə  -də 
bir  nəfərdən  dostluq  təklifi  aldım.  Onun  iş  yerinə 
baxdıqda  yazdım  ki,  əgər  söhbət  reklamdan  gedirsə 
bunun üçün dostluqda olmağa ehtiyac yoxdur. Cavab 
verdi  ki,  səbəbi  bu  deyil.  Bir  neçə  gündən  sonra  isə, 
mənim  ad  günümdə,  o,  mənə  konfransa  dəvət 
göndərdi. Təbriksiz, filansız. Sizcə mən nə etdim? Onu 
dostluqdan  çıxardım.  Düzmü  etdim?  Bilmirəm. 
İnsanların  əksəriyyəti  kimi  mən  də  sevmirəm  ki, 
məndən istifadə etsinlər. 
Ÿ
Münasibətlərdə  səmimiliyi  də  unutmaq  olmaz.  Mən 
rəhbər vəzifələrdə işləyəndə çoxlu təbrik və hədiyyələr 
alıram.  Bir  dəfə  işsiz  qaldığım  dövrdə  hədiyyə  və 
təbriklərin sayı xeyli azaldı, nəhayət hədiyyə göndərən 
bir  nəfər  qaldı.  Aydındır  ki,  söhbət  hədiyyənin 
özündən  yox,  müxtəlif  vəziyyətlərdə  göstərilən 
diqqətin  fərqindən  gedir.  İnsanın  yaddaşında  bunlar 
qalır.
Ÿ
Mümkün qədər körpüləri yandırmayın. Necə deyərlər, 
insanlar həyatda iki dəfə görüşür. Tale belə gətirib ki, 
çalışdığım 2 quruma yenidən qayıtmışam. Əvvəl iri bir 
holdinqin bankında çalışdıqdan bir neçə il sonra həmin 
holdinqdə  digər  şirkətin  rəhbərlərindən  olmuşam, 
bundan  başqa  əvvəl  işlədiyim  bankların  birində 
sonralar  maraqlı  bir  layihəyə  dəvət  olundum. 
Ayrılarkən insanlarla yaxşı münasibəti qoruyun. Mənfi 
nümunəm də təəssüf ki, var. Bir nəfərlə mənasız yerdə 
münasibətim  elə  korlandı  ki,  bunun  mənfi  təsirini 
47

indiyədək hiss edirəm:).
Ÿ
Təşəbbüskar olun. Yeni sahələri öyrənin, təkliflər verin. 
Ola bilər ki, bu sahə sizə tapşırılsın. Bir stüardessa təklif 
etmişdi  ki,  müştərilərə  yemək  zamanı  iki  zeytun 
əvəzinə biri verilsin və aviaşirkət bundan ildə 40 000 
dollar  qənaət  etmiş  oldu.  Əminəm  ki,  bu  təşəbbüsün 
sahibi irəli gedəcək.
Aktiv olun. Tədbirlər, cəmiyyətlər təşkil edin və ya 
hazırlığında iştirak edin. Peşəkar təşkilat və qrupların 
aktiv  üzvü  olun.  İctimai  işlərdən  qaçmayın.  Şəxsi  və 
p e ş ə k a r   u ğ u r   ü z r ə   d ü n y a d a   ə n   m ə ş h u r 
məsləhətçilərdən biri olan Brayan Treysi öz həyatından 
belə bir misal gətirir. Bir gün o, Ticarət palatasının üzvü 
olur  və  biznesdə  təhsil  komitəsində  fəaliyyət 
göstərməyi üzərinə götürür. Aktivliyinə görə yarım il 
sonra onu komitə rəhbərinin müavini seçirlər. Komitə 
rəhbəri o ərazidə ən qocaman və nüfuzlu biznesmen idi 
və dövlət, həmçinin biznes dairələrində geniş əlaqələri 
vardı və Treysini onlarla tanış edirdi. Yarım ildən sonra 
Palatanın  illik  yığıncağının  aparılması  ona  həvalə 
olundu  və  hazırlıq  işlərinin  xeyli  vaxt  və  zəhmət 
a p a r a c a ğ ı n a   b a x m a y a r a q ,   B r a y a n   T r e y s i 
məmnuniyyətlə  razılaşdı.  Nəticədə  o,  bütün  nüfuzlu 
insanlarla  tanış  oldu.  İclasdan  sonra  onu  dövlət 
orqanına  işə  dəvət  etdilər.  Buradakı  fəaliyyətin  əks-
sədası  nəticəsində  şəhərin  ən  tanınmış  biznesmen-
lərindən  biri  onu  işə  dəvət  edərək  iki  dəfə  çox  maaş 
verdi  və  üstəlik  səhmlərini  də  bölüşdü.  Növbəti  2  il 
ərzində onun gəliri 2 dəfə də artdı. Nə qədər çox insanın 
xoşuna gələ bilsəz, bir o qədər sayda qapı sizin üçün 
açıq olacaq.
Ÿ
Brendinizin  üzərində  çalışın.  İnsanı  zahiri  əlamətlərə 
48
görə qarşılayırlar (geyim, bədən dili, səs əlamətləri). İlk 
təəssürat  ilk  4  saniyə  ərzində  yaranır.  İlk  təəssüratı 
yaratmaq  üçün  sizin  ikinci  şansınız  olmayacaq!  Bir 
satıcı uzun bığ və saqqal saxlayırdı. Keyfiyyətləri əla 
olsa da satışda uğur qazana bilmirdi. Demə, müştərilər 
belə zahiri görkəmli adama etibar etmirlərmiş. Üzünü 
qırxandan bir müddət sonra o, öz şirkətində ən yaxşı 
satıcı oldu. Geyim həm də özünüzə əminlik yaradır. Bir 
çox  eksperimentlər  göstərir  ki,  yaxşı  zahiri  görünüş 
insana  həyatda  köməklik  edir.  Burada  halo  effekti 
özünü  göstərir.  Nəticədə  yaxşı  zahiri  görkəmə  malik 
olan şəxslər orta hesabla daha rahat iş tapır, ünsiyyət 
qura  bilir,  seçkilərdə  qalib  gəlir,  hə a  daha  ağıllı 
sayılırlar  və  məhkəmədə  hakimlər  tərəfindən  daha 
yumşaq cəzalandırılırlar. Danışığınızı və bədən dilinizi 
məşq  etdirin.  Amma,  hər  halda,  daxili  keyfiyyətlər 
d a h a   va c i b d i r .   U ğ u r l u   n e t v o r k i n q   ü ç ü n   s i z 
digərlərindən  fərqlənməlisiz.  Özünüzü  müəyyən 
sahənin  ekspertinə  çevirin  və  bunu  hamının  beyninə 
yeridin.  Jurnalistlərin  dostu  olun.  İnternetdə  də 
imicinizi  unutmayın.  E-mail  ünvanını,  avatarınızı, 
təhlükəsizlik  seçənəklərini  gözdən  keçirin,  kənar 
şəxslərin  görə  biləcəyi  paylaşdığınız  məlumatlara 
xüsusi fikir verin. Bir çox şirkətlər namizədlərin sosial 
şəbəkələrdəki  profayllarını  öyrənir.  Əlaqələrinizin 
siyahısını tərtib edin (adı, harada çalışır, şirkətin sahəsi, 
vəzifəsi, necə (və ya harada) tanış olmusuz, telefon, e-
mail, hansı sosial şəbəkələrdə var, hansı tezliklə əlaqə 
yaradılmalı,  növbəti  addım  nə  və  nə  vaxt  olmalıdır). 
Tanışlarınıza  sizi  unutmağa  imkan  verməyin.  Yeri 
gəlmişkən,  çatışmayan  keyfiyyətlərimdən  biri  də  elə 
budur, aradan qaldırmağa çalışıram:).
49

indiyədək hiss edirəm:).
Ÿ
Təşəbbüskar olun. Yeni sahələri öyrənin, təkliflər verin. 
Ola bilər ki, bu sahə sizə tapşırılsın. Bir stüardessa təklif 
etmişdi  ki,  müştərilərə  yemək  zamanı  iki  zeytun 
əvəzinə biri verilsin və aviaşirkət bundan ildə 40 000 
dollar  qənaət  etmiş  oldu.  Əminəm  ki,  bu  təşəbbüsün 
sahibi irəli gedəcək.
Aktiv olun. Tədbirlər, cəmiyyətlər təşkil edin və ya 
hazırlığında iştirak edin. Peşəkar təşkilat və qrupların 
aktiv  üzvü  olun.  İctimai  işlərdən  qaçmayın.  Şəxsi  və 
p e ş ə k a r   u ğ u r   ü z r ə   d ü n y a d a   ə n   m ə ş h u r 
məsləhətçilərdən biri olan Brayan Treysi öz həyatından 
belə bir misal gətirir. Bir gün o, Ticarət palatasının üzvü 
olur  və  biznesdə  təhsil  komitəsində  fəaliyyət 
göstərməyi üzərinə götürür. Aktivliyinə görə yarım il 
sonra onu komitə rəhbərinin müavini seçirlər. Komitə 
rəhbəri o ərazidə ən qocaman və nüfuzlu biznesmen idi 
və dövlət, həmçinin biznes dairələrində geniş əlaqələri 
vardı və Treysini onlarla tanış edirdi. Yarım ildən sonra 
Palatanın  illik  yığıncağının  aparılması  ona  həvalə 
olundu  və  hazırlıq  işlərinin  xeyli  vaxt  və  zəhmət 
a p a r a c a ğ ı n a   b a x m a y a r a q ,   B r a y a n   T r e y s i 
məmnuniyyətlə  razılaşdı.  Nəticədə  o,  bütün  nüfuzlu 
insanlarla  tanış  oldu.  İclasdan  sonra  onu  dövlət 
orqanına  işə  dəvət  etdilər.  Buradakı  fəaliyyətin  əks-
sədası  nəticəsində  şəhərin  ən  tanınmış  biznesmen-
lərindən  biri  onu  işə  dəvət  edərək  iki  dəfə  çox  maaş 
verdi  və  üstəlik  səhmlərini  də  bölüşdü.  Növbəti  2  il 
ərzində onun gəliri 2 dəfə də artdı. Nə qədər çox insanın 
xoşuna gələ bilsəz, bir o qədər sayda qapı sizin üçün 
açıq olacaq.
Ÿ
Brendinizin  üzərində  çalışın.  İnsanı  zahiri  əlamətlərə 
48
görə qarşılayırlar (geyim, bədən dili, səs əlamətləri). İlk 
təəssürat  ilk  4  saniyə  ərzində  yaranır.  İlk  təəssüratı 
yaratmaq  üçün  sizin  ikinci  şansınız  olmayacaq!  Bir 
satıcı uzun bığ və saqqal saxlayırdı. Keyfiyyətləri əla 
olsa da satışda uğur qazana bilmirdi. Demə, müştərilər 
belə zahiri görkəmli adama etibar etmirlərmiş. Üzünü 
qırxandan bir müddət sonra o, öz şirkətində ən yaxşı 
satıcı oldu. Geyim həm də özünüzə əminlik yaradır. Bir 
çox  eksperimentlər  göstərir  ki,  yaxşı  zahiri  görünüş 
insana  həyatda  köməklik  edir.  Burada  halo  effekti 
özünü  göstərir.  Nəticədə  yaxşı  zahiri  görkəmə  malik 
olan şəxslər orta hesabla daha rahat iş tapır, ünsiyyət 
qura  bilir,  seçkilərdə  qalib  gəlir,  hə a  daha  ağıllı 
sayılırlar  və  məhkəmədə  hakimlər  tərəfindən  daha 
yumşaq cəzalandırılırlar. Danışığınızı və bədən dilinizi 
məşq  etdirin.  Amma,  hər  halda,  daxili  keyfiyyətlər 
d a h a   va c i b d i r .   U ğ u r l u   n e t v o r k i n q   ü ç ü n   s i z 
digərlərindən  fərqlənməlisiz.  Özünüzü  müəyyən 
sahənin  ekspertinə  çevirin  və  bunu  hamının  beyninə 
yeridin.  Jurnalistlərin  dostu  olun.  İnternetdə  də 
imicinizi  unutmayın.  E-mail  ünvanını,  avatarınızı, 
təhlükəsizlik  seçənəklərini  gözdən  keçirin,  kənar 
şəxslərin  görə  biləcəyi  paylaşdığınız  məlumatlara 
xüsusi fikir verin. Bir çox şirkətlər namizədlərin sosial 
şəbəkələrdəki  profayllarını  öyrənir.  Əlaqələrinizin 
siyahısını tərtib edin (adı, harada çalışır, şirkətin sahəsi, 
vəzifəsi, necə (və ya harada) tanış olmusuz, telefon, e-
mail, hansı sosial şəbəkələrdə var, hansı tezliklə əlaqə 
yaradılmalı,  növbəti  addım  nə  və  nə  vaxt  olmalıdır). 
Tanışlarınıza  sizi  unutmağa  imkan  verməyin.  Yeri 
gəlmişkən,  çatışmayan  keyfiyyətlərimdən  biri  də  elə 
budur, aradan qaldırmağa çalışıram:).
49

Pul bank hesabına necə yığılırsa, münasibətlərdə də xoş 
hərəkətləri emosional bank hesabına yığmaq olar. Hesabda nə 
qədər  çox  vəsait  olsa  (davranışınızın  hesabına)  ondan  bir  o 
qədər çox istifadə edə bilərsiz (yəni sizə o qədər bağışlanacaq və 
ya ediləcək).
6 əsas emosional əmanət növü:
1. Anlamaq (bütün digər əmanətlərin açarıdı). Başqasının 
dərin  ehtiyaclarını,  maraqlarını  anlamaq  və  öz  davranışında 
mümkün qədər həmin şəxsin prioritetlərini nəzərə almaq. Belə 
bir vəziyyəti təsəvvür edin: metroda gedirsiz. Dayanacaqda bir 
kişi  öz  azyaşlı  uşaqları  ilə  vaqona  daxil  olur.  Uşaqlar  az  qala 
camaatın başına çıxırlar, ataları isə heç bir reaksiya vermir. Sizin 
kişiyə  münasibətiniz  necə  olardı  (hər  sualdan  əvvəl  vəziyyəti 
təsəvvür edərək cavab verin, sonra oxumağa davam edin)? Bəs 
bilsəydiz ki, elə təzəcə onun həyat yoldaşı dünyasını dəyişib? 
Əgər bilsəydiz ki, yoldaşını öldürən elə özüdü? Bəs bilsəydiz ki, 
heç  demə  yoldaşı  terrorçu  imiş  və  bütün  şəhəri  zəhərləmək 
istərkən əri onu öldürüb? Görürsüzmü bir anda eyni hadisəyə 
qarşı fikrimiz neçə dəfə dəyişdi?!
2.  Xırdalıqlara  diqqət:  əlamətdar  tarixləri  unutmamaq, 
ətrafdakılara diqqət göstərmək, xoş söz demək və s.
3. Öhdəlik və verdiyin sözə əməl etmək.
4. Yaxınlarından nə gözləyirsənsə açıb de. Onlar da sənə 
desinlər. Münasibətlərdə qeyri-müəyyənlik nə qədər az olsa bir 
o qədər yaxşıdır.
5. Şəxsiyyətin bütövlüyü. Sözlər, hərəkətlər və fikirlər biri-
birinə uyğun olmalıdır (xüsusi halları nəzərə almasaq, məsələn, 
xəstəni  qorumaq  üçün  ona  pis  xəbərin  deyilməməsi). 
Düzgünlük,  sadiqlik  (hə a  hazırda  yanınızda  olmayanlara 
qarşı). Onun əksi ikiüzlülük, riyakarlıqdır. 
6.  Hesabdan  çıxarış  edildikdə  səmimi  üzrxahlığın 
50
edilməsi.
Yüklə 9,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin