Qarşılıqlı xeyir prinsipi ilə hərəkət et (win-win).
Başqalarını istədiyimiz kimi hərəkət etməyə həvəslən-
dirmək üçün maraqlar balansını qorumalıyıq. Yalnız öz
istəyimizi, maraqlarımızı qabartsaq başqalarından dəstək
gözləməyə dəyməz. Bir şirkətdə işçilər arasında tez-tez konflikt
olurdu, komanda kimi fəaliyyət yox dərəcəsində idi. Rəhbər
guya ki, şirkətindəki işçilər arasında əməkdaşlığın artması
məqsədilə müsabiqə elan etdi ki, ən çox satış edən xaricə
səyahətə gedəcək. Nəticədə təbii ki, münasibətlər düzəlmədi,
qeyri-sağlam rəqabət bir az da artdı. Bunun əvəzinə bütün şirkət
üçün ümumi hədəf müəyyən edilə bilərdi və əsas mükafat kimi
bütün kollektiv üçün xaricdə olmasa da, daxildə maraqlı tədbir
keçirilə bilərdi (ən çox satış edənləri isə ikinci dərəcəli
mükafatlarla təltif etmək olardı).
İnsanlar arasındakı münasibətlərdə 5 yanaşma:
1. Win-win – hər iki tərəf udur. Bunun üçün qəbul etmək
lazımdır ki, resurslar hamıya çatar, tam qələbə o qədər də real
deyil, olsa da uzunmüddətli deyil.
2. Win-lost – mən uduramsa, sən uduzursan. Avtorita-
rizmin əlamətidir.
3. Lost-win – mən uduzum, sən ud. Əsasən zəif, pessimist
insanlara xasdır.
4. Lost-lost – hər iki tərəf kinli, intiqamçı olanda baş verir.
Məsələn, bir ailə ayrılanda əri hirsindən bölünməli olan 50 000-
lik əmlakı 50 dollara satıb ki, həyat yoldaşına az pul çatsın
(özünün də eyni qədər itirməsinə baxmayaraq).
5. Win – yalnız öz qazancını fikirləşir, başqalarını
düşünmür.
Hansı yanaşma daha yaxşıdır? Vəziyyətdən asılıdır.
51
Pul bank hesabına necə yığılırsa, münasibətlərdə də xoş
hərəkətləri emosional bank hesabına yığmaq olar. Hesabda nə
qədər çox vəsait olsa (davranışınızın hesabına) ondan bir o
qədər çox istifadə edə bilərsiz (yəni sizə o qədər bağışlanacaq və
ya ediləcək).
6 əsas emosional əmanət növü:
1. Anlamaq (bütün digər əmanətlərin açarıdı). Başqasının
dərin ehtiyaclarını, maraqlarını anlamaq və öz davranışında
mümkün qədər həmin şəxsin prioritetlərini nəzərə almaq. Belə
bir vəziyyəti təsəvvür edin: metroda gedirsiz. Dayanacaqda bir
kişi öz azyaşlı uşaqları ilə vaqona daxil olur. Uşaqlar az qala
camaatın başına çıxırlar, ataları isə heç bir reaksiya vermir. Sizin
kişiyə münasibətiniz necə olardı (hər sualdan əvvəl vəziyyəti
təsəvvür edərək cavab verin, sonra oxumağa davam edin)? Bəs
bilsəydiz ki, elə təzəcə onun həyat yoldaşı dünyasını dəyişib?
Əgər bilsəydiz ki, yoldaşını öldürən elə özüdü? Bəs bilsəydiz ki,
heç demə yoldaşı terrorçu imiş və bütün şəhəri zəhərləmək
istərkən əri onu öldürüb? Görürsüzmü bir anda eyni hadisəyə
qarşı fikrimiz neçə dəfə dəyişdi?!
2. Xırdalıqlara diqqət: əlamətdar tarixləri unutmamaq,
ətrafdakılara diqqət göstərmək, xoş söz demək və s.
3. Öhdəlik və verdiyin sözə əməl etmək.
4. Yaxınlarından nə gözləyirsənsə açıb de. Onlar da sənə
desinlər. Münasibətlərdə qeyri-müəyyənlik nə qədər az olsa bir
o qədər yaxşıdır.
5. Şəxsiyyətin bütövlüyü. Sözlər, hərəkətlər və fikirlər biri-
birinə uyğun olmalıdır (xüsusi halları nəzərə almasaq, məsələn,
xəstəni qorumaq üçün ona pis xəbərin deyilməməsi).
Düzgünlük, sadiqlik (hə a hazırda yanınızda olmayanlara
qarşı). Onun əksi ikiüzlülük, riyakarlıqdır.
6. Hesabdan çıxarış edildikdə səmimi üzrxahlığın
50
edilməsi.
Qarşılıqlı xeyir prinsipi ilə hərəkət et (win-win).
Başqalarını istədiyimiz kimi hərəkət etməyə həvəslən-
dirmək üçün maraqlar balansını qorumalıyıq. Yalnız öz
istəyimizi, maraqlarımızı qabartsaq başqalarından dəstək
gözləməyə dəyməz. Bir şirkətdə işçilər arasında tez-tez konflikt
olurdu, komanda kimi fəaliyyət yox dərəcəsində idi. Rəhbər
guya ki, şirkətindəki işçilər arasında əməkdaşlığın artması
məqsədilə müsabiqə elan etdi ki, ən çox satış edən xaricə
səyahətə gedəcək. Nəticədə təbii ki, münasibətlər düzəlmədi,
qeyri-sağlam rəqabət bir az da artdı. Bunun əvəzinə bütün şirkət
üçün ümumi hədəf müəyyən edilə bilərdi və əsas mükafat kimi
bütün kollektiv üçün xaricdə olmasa da, daxildə maraqlı tədbir
keçirilə bilərdi (ən çox satış edənləri isə ikinci dərəcəli
mükafatlarla təltif etmək olardı).
İnsanlar arasındakı münasibətlərdə 5 yanaşma:
1. Win-win – hər iki tərəf udur. Bunun üçün qəbul etmək
lazımdır ki, resurslar hamıya çatar, tam qələbə o qədər də real
deyil, olsa da uzunmüddətli deyil.
2. Win-lost – mən uduramsa, sən uduzursan. Avtorita-
rizmin əlamətidir.
3. Lost-win – mən uduzum, sən ud. Əsasən zəif, pessimist
insanlara xasdır.
4. Lost-lost – hər iki tərəf kinli, intiqamçı olanda baş verir.
Məsələn, bir ailə ayrılanda əri hirsindən bölünməli olan 50 000-
lik əmlakı 50 dollara satıb ki, həyat yoldaşına az pul çatsın
(özünün də eyni qədər itirməsinə baxmayaraq).
5. Win – yalnız öz qazancını fikirləşir, başqalarını
düşünmür.
Hansı yanaşma daha yaxşıdır? Vəziyyətdən asılıdır.
51
İdmanda Win-lost, digərinin etimadını qazanmaq üçün hərdən
Lost-win, müharibə zamanı Lost-lost ola bilər. Amma əksər
hallarda mümkün qədər Win-win-ə çalışmaq lazımdır. Bunun
üçün danışıqlar zamanı maraqlara fokuslanmaq vacibdir,
mövqelərə yox və növbəti 4 mərhələ tətbiq edilməlidir:
1. Problemə digər tərəfin mövqeyindən yanaşın. Məsələn,
bir nəfər yeniliklərə etiraz edirdi və müxtəlif arqumentlərlə ona
qarşı çıxırdı. Məsələni araşdıranda hiss etdim ki, o, dəyişikliklər
nəticəsində öz işini itirməkdən qorxur. Yaxşı işçi olduğundan
ona bildirdim ki, narahat olmasın, işdən çıxarılma təhlükəsi
yoxdur, bütün etirazlar bitdi.
2. Problemin əsas məqamlarını müəyyən edin.
3. Müəyyən edin ki, hansı nəticələr tamamilə qənaətbəxş
hesab oluna bilər.
4. Bu nəticələrə çatmaq üçün yeni variantlar hazırlayın.
Məsələn, su şirkəti firmaya su gətirir və gündə 2 qab
müqabilində kuleri pulsuz yerləşdirir. Firmada böhranla bağlı
işçilər azalır və günə yalnız 1 qab suya ehtiyac qalır. Su şirkəti isə
deyir ki, mən kuleri pulsuz yalnız günə 2 qab su müqabilində
verə bilərəm. Çıxış yolu nə ola bilər? Məsələn, elə eyni
mərtəbədə yerləşən şirkətlə danışırsız ki, onlar mətbəx üçün
günə 1 qab su götürsünlər və problem həll oluna bilər, çünki su
şirkəti üçün əsas məsələ satılan suyun miqdarıdır.
Misal: 3-cü alternativin tapılması. Ailə məzuniyyətə
hazırlaşır. Əvvəldən planlaşdırılıb ki, bütün ailə təbiətə yaxın
yerdə istirahət edəcək, balıq tutacaqlar. Bütün hazırlıq işləri
görülüb. Birdən xanım ərinə bildirir ki, anasını yuxusunda
görüb, ürəyi kövrəlib, səhər də ona zəng edəndə anası birtəhər
danışıb (anası doğrudan da xəstədir), “ölər özümə bağışlaya
bilmərəm” (bəylər bilirlər ki, xanımlarda belə gözlənilməz
hallar tez-tez olur:). Burada 3-cü alternativ (hər tərəfi mümkün
52
qədər qane edən çıxış yolu) nə ola bilər? Variantlar: anasını da
özlərilə götürsünlər və ya istirahətə başqa vaxt getsinlər ya da
anasıgilə getsinlər və oralarda münasib yer tapıb istirahət
etsinlər və s.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Razılaşma əldə etmək istədiyiniz insanı və problemi
müəyyən edin.
2. Win-win yanaşmasının tətbiqi üçün maneələr siyahısını
tərtib edin. Onların aradan qaldırılması üçün öz təsir dairəniz
çərçivəsində nə edə bilərsiz? Qənaətbəxş nəticəni müəyyən edin
və danışıqlara başlayın.
3. Münasibəti sizin üçün vacib olan 3 şəxslə emosional
bank hesabı balansını qiymətləndirin. Hər biri ilə hesabı necə
doldura bilərsiz?
4. Tanışlarınız arasında Win-win yanaşmasının etalonu
varmı? Əgər varsa daim ondan öyrənin.
Əvvəl başa düşməyə çalışın, sonra başa düşülməyə.
Gəlin belə bir eksperiment keçirək. Linkdəki videoya
baxın. Xahiş edirəm ki, bu videodakı insanın saat əqrəbi üzrə və
ya tərsinə fırlanmasını müəyyənləşdirəsiz:
www.illuzi.ru/node/12
Bu videonu başqa şəxslərə də göstərin. Bəziləri deyəcək ki,
saat əqrəbi istiqamətində fırlanır, digərləri isə tərsinə. Çalışın
biri-birinizə fikrinizi izah edəsiz. Gördüyünüz kimi insanlar
eyni obyektə baxaraq tamamilə fərqli şey görürlər və hər iki
qrup haqlıdır. Vacib deyil ki, iki nəfərin mübahisəsində biri
mütləq haqlı olsun, digəri isə əksinə (hərçənd belə də ola bilər).
Başqalarının fikrini anlamaq istəyi və qabiliyyəti uğur
qazanmaq üçün olduqca vacib keyfiyyətlərdəndir (danışıqların
aparılmasında, satış zamanı, ailə üzvləri, dost-tanış, rəhbər və
53
İdmanda Win-lost, digərinin etimadını qazanmaq üçün hərdən
Lost-win, müharibə zamanı Lost-lost ola bilər. Amma əksər
hallarda mümkün qədər Win-win-ə çalışmaq lazımdır. Bunun
üçün danışıqlar zamanı maraqlara fokuslanmaq vacibdir,
mövqelərə yox və növbəti 4 mərhələ tətbiq edilməlidir:
1. Problemə digər tərəfin mövqeyindən yanaşın. Məsələn,
bir nəfər yeniliklərə etiraz edirdi və müxtəlif arqumentlərlə ona
qarşı çıxırdı. Məsələni araşdıranda hiss etdim ki, o, dəyişikliklər
nəticəsində öz işini itirməkdən qorxur. Yaxşı işçi olduğundan
ona bildirdim ki, narahat olmasın, işdən çıxarılma təhlükəsi
yoxdur, bütün etirazlar bitdi.
2. Problemin əsas məqamlarını müəyyən edin.
3. Müəyyən edin ki, hansı nəticələr tamamilə qənaətbəxş
hesab oluna bilər.
4. Bu nəticələrə çatmaq üçün yeni variantlar hazırlayın.
Məsələn, su şirkəti firmaya su gətirir və gündə 2 qab
müqabilində kuleri pulsuz yerləşdirir. Firmada böhranla bağlı
işçilər azalır və günə yalnız 1 qab suya ehtiyac qalır. Su şirkəti isə
deyir ki, mən kuleri pulsuz yalnız günə 2 qab su müqabilində
verə bilərəm. Çıxış yolu nə ola bilər? Məsələn, elə eyni
mərtəbədə yerləşən şirkətlə danışırsız ki, onlar mətbəx üçün
günə 1 qab su götürsünlər və problem həll oluna bilər, çünki su
şirkəti üçün əsas məsələ satılan suyun miqdarıdır.
Misal: 3-cü alternativin tapılması. Ailə məzuniyyətə
hazırlaşır. Əvvəldən planlaşdırılıb ki, bütün ailə təbiətə yaxın
yerdə istirahət edəcək, balıq tutacaqlar. Bütün hazırlıq işləri
görülüb. Birdən xanım ərinə bildirir ki, anasını yuxusunda
görüb, ürəyi kövrəlib, səhər də ona zəng edəndə anası birtəhər
danışıb (anası doğrudan da xəstədir), “ölər özümə bağışlaya
bilmərəm” (bəylər bilirlər ki, xanımlarda belə gözlənilməz
hallar tez-tez olur:). Burada 3-cü alternativ (hər tərəfi mümkün
52
qədər qane edən çıxış yolu) nə ola bilər? Variantlar: anasını da
özlərilə götürsünlər və ya istirahətə başqa vaxt getsinlər ya da
anasıgilə getsinlər və oralarda münasib yer tapıb istirahət
etsinlər və s.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Razılaşma əldə etmək istədiyiniz insanı və problemi
müəyyən edin.
2. Win-win yanaşmasının tətbiqi üçün maneələr siyahısını
tərtib edin. Onların aradan qaldırılması üçün öz təsir dairəniz
çərçivəsində nə edə bilərsiz? Qənaətbəxş nəticəni müəyyən edin
və danışıqlara başlayın.
3. Münasibəti sizin üçün vacib olan 3 şəxslə emosional
bank hesabı balansını qiymətləndirin. Hər biri ilə hesabı necə
doldura bilərsiz?
4. Tanışlarınız arasında Win-win yanaşmasının etalonu
varmı? Əgər varsa daim ondan öyrənin.
Əvvəl başa düşməyə çalışın, sonra başa düşülməyə.
Gəlin belə bir eksperiment keçirək. Linkdəki videoya
baxın. Xahiş edirəm ki, bu videodakı insanın saat əqrəbi üzrə və
ya tərsinə fırlanmasını müəyyənləşdirəsiz:
www.illuzi.ru/node/12
Bu videonu başqa şəxslərə də göstərin. Bəziləri deyəcək ki,
saat əqrəbi istiqamətində fırlanır, digərləri isə tərsinə. Çalışın
biri-birinizə fikrinizi izah edəsiz. Gördüyünüz kimi insanlar
eyni obyektə baxaraq tamamilə fərqli şey görürlər və hər iki
qrup haqlıdır. Vacib deyil ki, iki nəfərin mübahisəsində biri
mütləq haqlı olsun, digəri isə əksinə (hərçənd belə də ola bilər).
Başqalarının fikrini anlamaq istəyi və qabiliyyəti uğur
qazanmaq üçün olduqca vacib keyfiyyətlərdəndir (danışıqların
aparılmasında, satış zamanı, ailə üzvləri, dost-tanış, rəhbər və
53
işçilərlə münasibətlərdə və s.).
Bundan başqa, hamı ədalətdən, düzgünlükdən danışır.
Elə adam tanıyırsızmı ki, özünü ədalətli və düzgün saymasın?
Bəs onda bu qədər problem hardandır? Ya insanlar səmimi
deyillər, ya da müxtəlif insanların ədalət, düzgünlük haqqında
anlayışları müxtəlifdir. Aşağıdakı şəkildəki kimi hərəsi
məsələyə öz prizmasından yanaşır.
Empatik dinləmə
Empatiya özünü başqa insanın və ya canlının yerində hiss
etmə bacarığı, başqasının dərdinə şərik olma hissidir. Empatiya,
eyni zamanda, başqa insanın emosional halını onun
mimikasından və hərəkətlərindən duyma qabiliyyətini ehtiva
edir.
İnsanların əksəriyyəti başa düşmək üçün dinləmir, cavab
vermək üçün dinləyirlər. Həyatınızda olan mübahisələri
yadınıza salın. Hər kəs öz problemindən danışır, qarşı tərəfi isə
demək olar ki, eşitmir, eşidəndə də sadəcə qulp qoymağa çalışır.
Bundan başqa, çox vaxt insanlar həmsöhbətlərinə öz baxışlarını
sırımaq istəyirlər.
Həkim əvvəlcə diaqnoz qoyur, ondan sonra resept yazır.
Peşəkar satıcı da müştərini anlamalı və ona malı yox,
probleminin həllini satmalıdır.
Demək lazımdır ki, insan məlumatı başqasına 3 vasitə ilə
ötürür: söz (dediklərinin mənası), səs (tembri, intonasiyası, səsin
yüksəkliyi) və qeyri-verbal vasitələrlə (mimika, jest, zahiri
54
görünüş, duruş, hərəkət və s.). Əgər sözlə digər məlumatötürmə
vasitələri arasında ziddiyyət yaransa (məsələn, kobud səslə
“Mən səni sevirəm” deyilsə və ya burnunu, saçlarını qaşıyaraq
“Mən heç narahat deyiləm” deyilsə) sözün təsir qüvvəsi 10%,
səsin təsir qüvvəsi – 30%, qeyri-verbal vasitələrin isə – 60% təşkil
edir (İngiltərə psixoloqu Devid Lyuisin qənaətinə görə). Bu təsiri
bəzi alimlər 7-38-55 nisbətində verirlər. Buna ciddi fikir verin.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Emosional bank hesabı aşağı olan bir tanışınızı təsəvvür
edin. Bu vəziyyətə onun gözlərilə baxaraq yazılı təsvir edin.
Onunla görüş zamanı empatik dinləmə üsulunu tətbiq edərək
təəssüratlarınızı öz yazılarınızla müqayisə edin.
2. Empatiya barəsində yaxınlarınızdan birinə danışın və
öz empatiyanızı ona göstərin. Onun təəssüratını soruşun.
3. İki nəfər söhbət edəndə qulaqlarınızı bağlayın və qeyri-
verbal siqnallara fikir verin.
Sinerjiyə nail olun.
Sinerji (yunan dilində “əməkdaşlıq”, “dəstək”, “birgə
iştirak” deməkdir ) nəticəsində alınan tamlıq hissələrin
cəmindən çox olur. Elə bilirsiz 1+1=3 ola bilməz? Əslində çox da
ola bilər.
Misallar:
1. Kitabın qiyməti 2 manatdır. Siz də iki nəfərsiz və
hərənizdə 1 manat var. Kitabı almaq vacibdir, başqa yerdən pul
tapmaq imkanı da yoxdur (mağaza 1 dəqiqədən sonra bağlanır).
Birləşib kitabı alsaz hər ikiniz oxuya bilərsiz.
2. Bir vaxtlar Sovet İ ifaqında əmək zərbəçilərinin
Staxanov hərəkatı geniş yayılmışdı. Əvvəllər şaxtaçılar həm
kömürü qırır, həm də dirəkləri quraşdırırdılar. Staxanov yeni
qayda icad etdi. Bir nəfər kömürü qırırdı, iki nəfərsə eyni
55
işçilərlə münasibətlərdə və s.).
Bundan başqa, hamı ədalətdən, düzgünlükdən danışır.
Elə adam tanıyırsızmı ki, özünü ədalətli və düzgün saymasın?
Bəs onda bu qədər problem hardandır? Ya insanlar səmimi
deyillər, ya da müxtəlif insanların ədalət, düzgünlük haqqında
anlayışları müxtəlifdir. Aşağıdakı şəkildəki kimi hərəsi
məsələyə öz prizmasından yanaşır.
Empatik dinləmə
Empatiya özünü başqa insanın və ya canlının yerində hiss
etmə bacarığı, başqasının dərdinə şərik olma hissidir. Empatiya,
eyni zamanda, başqa insanın emosional halını onun
mimikasından və hərəkətlərindən duyma qabiliyyətini ehtiva
edir.
İnsanların əksəriyyəti başa düşmək üçün dinləmir, cavab
vermək üçün dinləyirlər. Həyatınızda olan mübahisələri
yadınıza salın. Hər kəs öz problemindən danışır, qarşı tərəfi isə
demək olar ki, eşitmir, eşidəndə də sadəcə qulp qoymağa çalışır.
Bundan başqa, çox vaxt insanlar həmsöhbətlərinə öz baxışlarını
sırımaq istəyirlər.
Həkim əvvəlcə diaqnoz qoyur, ondan sonra resept yazır.
Peşəkar satıcı da müştərini anlamalı və ona malı yox,
probleminin həllini satmalıdır.
Demək lazımdır ki, insan məlumatı başqasına 3 vasitə ilə
ötürür: söz (dediklərinin mənası), səs (tembri, intonasiyası, səsin
yüksəkliyi) və qeyri-verbal vasitələrlə (mimika, jest, zahiri
54
görünüş, duruş, hərəkət və s.). Əgər sözlə digər məlumatötürmə
vasitələri arasında ziddiyyət yaransa (məsələn, kobud səslə
“Mən səni sevirəm” deyilsə və ya burnunu, saçlarını qaşıyaraq
“Mən heç narahat deyiləm” deyilsə) sözün təsir qüvvəsi 10%,
səsin təsir qüvvəsi – 30%, qeyri-verbal vasitələrin isə – 60% təşkil
edir (İngiltərə psixoloqu Devid Lyuisin qənaətinə görə). Bu təsiri
bəzi alimlər 7-38-55 nisbətində verirlər. Buna ciddi fikir verin.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Emosional bank hesabı aşağı olan bir tanışınızı təsəvvür
edin. Bu vəziyyətə onun gözlərilə baxaraq yazılı təsvir edin.
Onunla görüş zamanı empatik dinləmə üsulunu tətbiq edərək
təəssüratlarınızı öz yazılarınızla müqayisə edin.
2. Empatiya barəsində yaxınlarınızdan birinə danışın və
öz empatiyanızı ona göstərin. Onun təəssüratını soruşun.
3. İki nəfər söhbət edəndə qulaqlarınızı bağlayın və qeyri-
verbal siqnallara fikir verin.
Sinerjiyə nail olun.
Sinerji (yunan dilində “əməkdaşlıq”, “dəstək”, “birgə
iştirak” deməkdir ) nəticəsində alınan tamlıq hissələrin
cəmindən çox olur. Elə bilirsiz 1+1=3 ola bilməz? Əslində çox da
ola bilər.
Misallar:
1. Kitabın qiyməti 2 manatdır. Siz də iki nəfərsiz və
hərənizdə 1 manat var. Kitabı almaq vacibdir, başqa yerdən pul
tapmaq imkanı da yoxdur (mağaza 1 dəqiqədən sonra bağlanır).
Birləşib kitabı alsaz hər ikiniz oxuya bilərsiz.
2. Bir vaxtlar Sovet İ ifaqında əmək zərbəçilərinin
Staxanov hərəkatı geniş yayılmışdı. Əvvəllər şaxtaçılar həm
kömürü qırır, həm də dirəkləri quraşdırırdılar. Staxanov yeni
qayda icad etdi. Bir nəfər kömürü qırırdı, iki nəfərsə eyni
55
zamanda dirəkləri bərkidirdilər. Nəticədə plan 28 dəfə artıq
yerinə yetirildi (düzdü, adambaşına düşən artım 9 dəfə idi,
amma bu da az deyildi).
3. Layihə üzrə işçi qrupu yaradılır. Onlar ayrı-ayrılıqda işi
bir aya bitirəcəkdilərsə, qrupda düzgün vəzifə bölgüsü, təcrübə
bölüşməsi nəticəsində sinerji yaradaraq işi on günə də
tamamlaya bilərlər. Sinerji mənbəyi olan fərqləri qiymətlən-
dirmək lazımdır.
Təsəvvür edin, iki nəfərsiz, hərənizdə də bir alma var.
Onları dəyişsəz hərənizdə neçə alma olacaq? Yenə də bir. Amma
hərəniz bir şey bilirsizsə, onda necə? Bəli, hərənizdə artıq 2 bilgi
olacaq. Sinerjinin bir forması da budur.
Mövzuya aid deyil, sadəcə bir məntiqi sual verim beyniniz
açılsın. İki nəfərsiz. Nəyi bölüşsəz heç birinizdə heç nə
qalmayacaq (olduğunuzdan da məhrum olacaqsız)? Cavabını
praktiki tapşırıqların sonunda deyəcəm.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Sinerji üçün öz həyatınızda ən azı 1 variant tapın.
2. Sizə lazımlı sahələr üzrə maraqlı insanların siyahısını
tərtib edin. Onlarla tanış olmağa çalışın.
3. Digər insanlara kömək etməyə başlayın.
4. İndiki və ya gələcək fəaliyyətinizə uyğun təşkilatları,
qrupları (canlı, sosial şəbəkələrdə, internetdə) müəyyən edin və
onlara qoşularaq aktiv iştirakçı olun.
5. Tanışlarınıza qarşı diqqətli, pozitiv olun və onlara
yaxşılıq edin.
6. Məntiqi sualın cavabı sirrdir.
8. Maliyyə sahəsində düzgün strategiya.
Bu mövzuda da bir çox müəllif yazıb. Bodo Şeferin “7 ilə
ilk milyon” kitabını xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Əsas məsələ
56
bir milyona sahib olmaq deyil (lotereyada da udub pulları
havaya sovurmaq olar), əsas məsələ bir milyonluq insan
olmaqdır (yəni qazanmaq bacarığınız olmalıdır ki, bu pulu
dəfələrlə qazana biləsiz).
Bələdçidə təsvir edilən uğurlu insan keyfiyyətlərinin
hamısı varlı olmaq üçün önəmlidir. Məsələn, əgər pulun əl çirki
olduğunu beyninizdən çıxarmasaz, pul qazana bilməzsiz.
Əslində pul şəxsi rahatlıq və müstəqilliklə yanaşı imkansızlara
yardım etmək, yeni məktəblər və xəstaxanalar tikdirmək üçün
bir vasitədir. Siqaretdən imtina etmək qənaətdir, o pulu yığın.
Baxaq görək günə 3 manatlıq (və ya dollarlıq) siqaret pulunu
illik 12%-lə banka yerləşdirsək nə qədər olacaq (kapitalizasiya
aylıq olsa, yəni faizə faiz aylıq hesablansa). 10 ilə 20 700, 20 ilə 89
000, 30 ilə 315 000, 40 ilə 1 060 000, 50 ilə isə 3 515 000. Düzdü,
depozitə aylıq yerləşdirməni və inflyasiyanı da nəzərə almaq
lazımdır (ayda bir dəfə banka gəlmək yəqin ki, problem deyil,
ikincisinin təsirini azaltmaq üçünsə vəsaiti nisbətən sabit
valyutada saxlamaq olar).
Rəngli fotolar, şəkillər, qrafiklər və s. vasitələrlə hədəfinizi
vizuallaşdırın və tez-tez onlara baxıb özünüzü hədəfə çatmış
kimi təsəvvür edin.
Əvvəlcə özünüzə kömək edin (gəlirinizin 10%-ini, əlavə
gəlirinizin isə 50%-ini yığın və düşünülmüş şəkildə investisiya
edin). Deməyin ki, bu mümkün deyil. Corc Kleysonun sözlərinə
əsasən xərc gəlirə uyğun artır. Doğrudan da maaş və ya gəlir
artdıqda heç bilmirsən bu əlavə pul hara gedir.
Cəmiyyətimizdə əşyalarla özünü göstərmə qüsuru var.
İlkin tələbatını güclə ödəyən insan da bahalı telefon, dəbli geyim
və digər əhəmiyyətsiz əşyalar alır (əksəriyyəti də kreditlə). ABŞ-
da varidatı 3-5 milyon arasında olan insanların yalnız 10%-inin
maşını 45 000 dollardan bahadır. Qalanlarının ən bahalı
kostyumu 400, saatı isə 235 dollardır. Bir milyonçu maşını 2 aylıq
57
zamanda dirəkləri bərkidirdilər. Nəticədə plan 28 dəfə artıq
yerinə yetirildi (düzdü, adambaşına düşən artım 9 dəfə idi,
amma bu da az deyildi).
3. Layihə üzrə işçi qrupu yaradılır. Onlar ayrı-ayrılıqda işi
bir aya bitirəcəkdilərsə, qrupda düzgün vəzifə bölgüsü, təcrübə
bölüşməsi nəticəsində sinerji yaradaraq işi on günə də
tamamlaya bilərlər. Sinerji mənbəyi olan fərqləri qiymətlən-
dirmək lazımdır.
Təsəvvür edin, iki nəfərsiz, hərənizdə də bir alma var.
Onları dəyişsəz hərənizdə neçə alma olacaq? Yenə də bir. Amma
hərəniz bir şey bilirsizsə, onda necə? Bəli, hərənizdə artıq 2 bilgi
olacaq. Sinerjinin bir forması da budur.
Mövzuya aid deyil, sadəcə bir məntiqi sual verim beyniniz
açılsın. İki nəfərsiz. Nəyi bölüşsəz heç birinizdə heç nə
qalmayacaq (olduğunuzdan da məhrum olacaqsız)? Cavabını
praktiki tapşırıqların sonunda deyəcəm.
Praktiki tapşırıqlar:
1. Sinerji üçün öz həyatınızda ən azı 1 variant tapın.
2. Sizə lazımlı sahələr üzrə maraqlı insanların siyahısını
tərtib edin. Onlarla tanış olmağa çalışın.
3. Digər insanlara kömək etməyə başlayın.
4. İndiki və ya gələcək fəaliyyətinizə uyğun təşkilatları,
qrupları (canlı, sosial şəbəkələrdə, internetdə) müəyyən edin və
onlara qoşularaq aktiv iştirakçı olun.
5. Tanışlarınıza qarşı diqqətli, pozitiv olun və onlara
yaxşılıq edin.
6. Məntiqi sualın cavabı sirrdir.
Dostları ilə paylaş: |