Hörmətli oxucular



Yüklə 9,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/24
tarix14.01.2017
ölçüsü9,12 Mb.
#5283
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24

Uğursuzluqdan nəticə. 
Uğursuzluğun səbəblərini 3 qrupa ayırmaq olar:
1. Bizim səhlənkarlığımız ucbatından baş verən (məsələn, 
biznesi başlamazdan əvvəl təhlil aparmamısan, vergiyə hesabatı 
vaxtında verməmisən və s.).
2.  Bizim  hərəkətlərimizdən  qaynaqlanan,  lakin 
səhlənkarlıq  nəticəsində  olmayan  və  qabaqcadan  görülməsi 
çətin  olan  (məsələn,  strategiya,  ilkin  hipoteza  özünü 
doğrultmayıb).
3.  Bizimlə  əlaqəli  olmayan  səbəblər  (qəflətən  baş  verən 
devalvasiya və ya qanunvericilikdə dəyişikliklər).
Birincisi  olmamalıdır,  ikinci  və  üçüncüsü  üzrə  riskləri 
azaltmağa  çalışmalıyıq.  Amma  səhvlərdən  tamam  yaxa 
qurtarmaq mümkün deyil. Həyat dalğavarı inkişaf edir. Yapon 
atalar  sözündə  deyildiyi  kimi,  çarpayıda  uzanan  heç  vaxt 
büdrəməz. Ən çox uğursuzluğa düçar olanlar bəlkə də elə ən 
uğurlu insanlardır. NBA statistikasına əsasən atışda ən çox səhv 
edən  oyunçu  basketbol  tarixində  ən  uğurlu  idmançı  sayılan 
Maykl  Cordan  olub.  Uğurlu  insanlar  çalışırlar  ki,  səhvlərdən 
nəticə  çıxarsınlar,  həm  də  mümkün  qədər  başqalarının 
səhvlərindən.  Uinston  Çörçilə  görə  hamı  səhv  edir,  amma 
65

Çətinliklərə hazır olun. Tomas Edison deyirdi ki, mən 10 min dəfə 
uğursuzluğa  düçar  olmamışam,  sadəcə  10  min  özünü 
doğrultmayan üsul tapmışam. 
Mənimlə  universitetdə  təhsil  alan  bir  tələbə  yoldaşım 
haqqında danışmaq istəyirəm. Çox imkansız ailədən idi. Atası və 
bir neçə qardaşı ali təhsil almamışdılar, sürücü və fəhlə idilər. O 
isə  başqa  yol  seçdi.  O  vaxtlar  fəhlələrə  imkan  verilirdi  ki,  bir  il 
hazırlıq kursu keçdikdən sonra ali məktəbə qəbul olunsunlar. O 
da  bu  yolla  tarix  fakültəsinə  daxil  olmuşdu.  Orta  məktəbdə 
azərbaycan dilində təhsil almasına baxmayaraq universitetdə rus 
dilində oxumağı qərara almışdı (sovet məkanında rus bölməsinin 
imkanları daha geniş idi, ədəbiyyatın əksəriyyəti məhz rus dilində 
idi  və  s.),  rus  dilini  zəif  bilsə  də.  Danışığı  gülüş  doğursa  da  o, 
nəinki ruhdan düşürdü, hə a bütün tədbirlərin aktiv iştirakçısı 
olurdu.  Biz  idmanın  bir  növü  ilə  vaxtaşırı  məşğul  olanda,  o, 
müntəzəm  olaraq  3  növlə  məşğul  olurdu.  İnadkar,  ünsiyyətcil, 
dərslərdə  aktiv,  daim  pozitiv  əhval-ruhiyyədə  olan  bu  tələbə 
ictimai sahədə də fəal idi. Əvvəl fakültənin, sonra isə universitetin 
komsomol  katibi  oldu.  Sonralar  elmlər  namizədi  və  elmlər 
doktoru,  müxtəlif  universitetlərdə  müəllim  və  dekan  işlədi. 
Ailədə  xoşbəxtdir.  Bir  övladı  İsveçrədə  təhsil  alır,  digəri  isə 
Almaniyada.  Necə  düşünürsüz,  bu  insanın  sadəcə  bəxtimi 
gətirdi?  Xeyr!  Böyüdüyü  mühitdən  kənara  çıxaraq  əsl  mənada 
özü-özünü yaratmış insan nümunəsidir. 
Harland  Sanders  1955-ci  ildə  65  yaşında  sahib  olduğu 
restoranda  müştərilərinə  xüsusi  sousla  hazırlanmış  toyuq  təklif 
edirdi. Restoranın vəziyyəti ağır idi. Sanders özünü itirmədi və bu 
vəziyyətdən  çıxış  yolunu  öz  reseptilə  digər  restoranları 
maraqlandıraraq françayz yaratmaqda gördü. İlk 1008 (!) restoran 
onun təklifini rədd etdi və yalnız 1009-cu dəfə cəhdi nəticə verdi. 
1963-cü  ildə  artıq  600  restoran  bu  reseptlə  hazırlanmış  toyuq 
satırdı. Beləliklə, sizcə hansı şirkətin sürətli inkişafı başladı? Gəlin 
şəkilə baxaq. Bəli, söhbət KFC-dən gedir.
64
Uğursuzluqdan nəticə. 
Uğursuzluğun səbəblərini 3 qrupa ayırmaq olar:
1. Bizim səhlənkarlığımız ucbatından baş verən (məsələn, 
biznesi başlamazdan əvvəl təhlil aparmamısan, vergiyə hesabatı 
vaxtında verməmisən və s.).
2.  Bizim  hərəkətlərimizdən  qaynaqlanan,  lakin 
səhlənkarlıq  nəticəsində  olmayan  və  qabaqcadan  görülməsi 
çətin  olan  (məsələn,  strategiya,  ilkin  hipoteza  özünü 
doğrultmayıb).
3.  Bizimlə  əlaqəli  olmayan  səbəblər  (qəflətən  baş  verən 
devalvasiya və ya qanunvericilikdə dəyişikliklər).
Birincisi  olmamalıdır,  ikinci  və  üçüncüsü  üzrə  riskləri 
azaltmağa  çalışmalıyıq.  Amma  səhvlərdən  tamam  yaxa 
qurtarmaq mümkün deyil. Həyat dalğavarı inkişaf edir. Yapon 
atalar  sözündə  deyildiyi  kimi,  çarpayıda  uzanan  heç  vaxt 
büdrəməz. Ən çox uğursuzluğa düçar olanlar bəlkə də elə ən 
uğurlu insanlardır. NBA statistikasına əsasən atışda ən çox səhv 
edən  oyunçu  basketbol  tarixində  ən  uğurlu  idmançı  sayılan 
Maykl  Cordan  olub.  Uğurlu  insanlar  çalışırlar  ki,  səhvlərdən 
nəticə  çıxarsınlar,  həm  də  mümkün  qədər  başqalarının 
səhvlərindən.  Uinston  Çörçilə  görə  hamı  səhv  edir,  amma 
65

səhvlərdən yalnız müdriklər nəticə çıxarırlar. 
Uolt Disney  7  dəfə bankrot olub, axırda uğur qazanıb və 
37  Oskara  sahib  olub  (bu  rekordu  hələ  də  üstələyən  yoxdur). 
Səhv  etməkdən  qorxmayın.  1990-cı  ildə  Donald  Trampın 
(məşhur  biznesmendir,  2015-ci  ildə  ABŞ  prezidentliyinə 
namizədliyini irəli sürmüşdü) tikinti şirkəti bankrot oldu. Onun 
şəxsi borcu 900 milyon, şirkətin ümumi borcu isə 9,8 milyard 
dollar  idi.  Buna  baxmayaraq  bir  müddətdən  sonra  o,  nəinki 
problemi  həll  etdi,  üstəlik  milyardçı  oldu.  Robert  Kiyosaki 
“Varlı  ata,  kasıb  ata”  kitabında  yazır:  “Varlı  insanın  kasıb 
insandan fərqi qorxuya yanaşma tərzindədir. Ömrüm boyu bir 
dənə  də  varlı  insan  görməmişəm  ki,  pul  itirməsin.  Amma  o 
qədər kasıb tanıyıram ki, bir cent belə itirməyib”.
2014-cü  ildə  ABŞ-da  10  milyon  milyonçu  (böyük 
əksəriyyəti  0-dan  başlayıb)  və  571  milyardçı  vardı.  Dünyada 
milyardçıların  sayı  2355  nəfərə  çatıb  ki,  bunların  yalnız  19%-i 
varidatını  varisliklə  alıb,  bir  hissəsi  başqalarından  qalan  var-
dövlətdən  istifadə  edərək  milyardçı  olub,  55%-i  isə  bütün 
varidatını özü qazanıb. Orta hesabla onlar həyatlarında 3 dəfə 
bankrot  olublar.  Riskə  yanaşma  tərzi  işgüzar  insanları 
digərilərdən fərqləndirən ən vacib keyfiyyətlərdəndir.
22 il uğurlu insanların həyatını öyrənməklə məşğul olan 
Napoleon Hill aşkar edib ki, hər bir maneə və ya uğursuzluq 
özündə  ən  azı  bir  o  qədər  uğur  hüceyrəsi  daşıyır.  Məşhur 
insanların çoxu məhz uğursuzluqlardan sonra sıçrayış ediblər. 
Hər  bir  problemi  fürsət  kimi  dəyərləndirin.  Deyl  Karnegi 
deyirdi ki, həyat sənə limon bəxş edibsə ondan limonad düzəlt. 
Çin  dilində  “böhran”  sözü  iki  ieroqlifdən  ibarətdir  –  birinin 
mənası  “təhlükə”,  digərinin  isə  “fürsət”-dir,  qədim  yunan 
dilində  isə  “krizis”  sözünun  tərcüməsi  “qərar”,  “dönüş 
nöqtəsi”-dir.
Orlandoda Disney World açılanda yağışlar açıq havadakı 
66
a raksionlara mane olurdu. Problemi necəsə həll etmək lazım 
idi. Nəticədə problemin həlli əlavə gəlir gətirdi. 10 dollara Miki 
Maus şəkilli sarı ponçolar satılmağa başlandı.
Başqa misal. Rusiyada zavodlara məhsul satan bir kimya 
şirkətindən  kimyəvi  preparatlar  kütləvi  şəkildə  oğurlanırdı. 
Heç  bir  vasitə  kömək  etmirdi.  Bir  məsləhətçi  bildirdi  ki,  əgər 
oğurlanırsa, deməli, bu maddəyə əhali arasında tələbat var. Onu 
əhaliyə ayrıca satın. Beləliklə, şirkət satışlarını 10 dəfədən çox 
qaldırdı.
Praktiki tapşırıqlar:
Bir  sütünda  hədəflərinizi,  yanındakı  sütünda  isə  o 
hədəflərə çatma yolunda baş verə biləcək ən pis halı qeyd edin. 
Görəcəksiz ki, əksər hallarda itirəcəyiniz o qədər də böyük bir 
şey deyil.
5. Yekun.
Daxildən xaricə.
İnsanları  xilas  etmək  üçün  dövlətlər  ətraf  mühiti 
dəyişirlər, peyğəmbərlər isə insanların özlərini dəyişərək onları 
xilas  etməyə  çalışırdılar.  İnsan  uğur  qazanmaq  üçün  gərək 
daxildən dəyişsin.
Dəyişikliyin ötürücüsü olun.
Əgər valideynləriniz, müdiriniz və ya başqaları sizi daim 
danlayıblarsa,  əziblərsə,  bu  o  demək  deyil  ki,  siz  də  bunu 
təkrarlamalısız.  Neqativ  ənənəni  sındırın.  Siz  başqalarının 
taleyini  bu  yolla  müsbət  tərəfə  yönəldə  bilərsiz.  Başqalarına 
inanaraq,  onları  öz  gözlərində  qaldıraraq,  onlar  üçün  yeni 
ssenari yazmış olursuz və onlar da yaxşılığa doğru dəyişirlər. 
Belə bir eksperiment keçirilmişdi. Alimlər adi tələbələri seçərək 
67

səhvlərdən yalnız müdriklər nəticə çıxarırlar. 
Uolt Disney  7  dəfə bankrot olub, axırda uğur qazanıb və 
37  Oskara  sahib  olub  (bu  rekordu  hələ  də  üstələyən  yoxdur). 
Səhv  etməkdən  qorxmayın.  1990-cı  ildə  Donald  Trampın 
(məşhur  biznesmendir,  2015-ci  ildə  ABŞ  prezidentliyinə 
namizədliyini irəli sürmüşdü) tikinti şirkəti bankrot oldu. Onun 
şəxsi borcu 900 milyon, şirkətin ümumi borcu isə 9,8 milyard 
dollar  idi.  Buna  baxmayaraq  bir  müddətdən  sonra  o,  nəinki 
problemi  həll  etdi,  üstəlik  milyardçı  oldu.  Robert  Kiyosaki 
“Varlı  ata,  kasıb  ata”  kitabında  yazır:  “Varlı  insanın  kasıb 
insandan fərqi qorxuya yanaşma tərzindədir. Ömrüm boyu bir 
dənə  də  varlı  insan  görməmişəm  ki,  pul  itirməsin.  Amma  o 
qədər kasıb tanıyıram ki, bir cent belə itirməyib”.
2014-cü  ildə  ABŞ-da  10  milyon  milyonçu  (böyük 
əksəriyyəti  0-dan  başlayıb)  və  571  milyardçı  vardı.  Dünyada 
milyardçıların  sayı  2355  nəfərə  çatıb  ki,  bunların  yalnız  19%-i 
varidatını  varisliklə  alıb,  bir  hissəsi  başqalarından  qalan  var-
dövlətdən  istifadə  edərək  milyardçı  olub,  55%-i  isə  bütün 
varidatını özü qazanıb. Orta hesabla onlar həyatlarında 3 dəfə 
bankrot  olublar.  Riskə  yanaşma  tərzi  işgüzar  insanları 
digərilərdən fərqləndirən ən vacib keyfiyyətlərdəndir.
22 il uğurlu insanların həyatını öyrənməklə məşğul olan 
Napoleon Hill aşkar edib ki, hər bir maneə və ya uğursuzluq 
özündə  ən  azı  bir  o  qədər  uğur  hüceyrəsi  daşıyır.  Məşhur 
insanların çoxu məhz uğursuzluqlardan sonra sıçrayış ediblər. 
Hər  bir  problemi  fürsət  kimi  dəyərləndirin.  Deyl  Karnegi 
deyirdi ki, həyat sənə limon bəxş edibsə ondan limonad düzəlt. 
Çin  dilində  “böhran”  sözü  iki  ieroqlifdən  ibarətdir  –  birinin 
mənası  “təhlükə”,  digərinin  isə  “fürsət”-dir,  qədim  yunan 
dilində  isə  “krizis”  sözünun  tərcüməsi  “qərar”,  “dönüş 
nöqtəsi”-dir.
Orlandoda Disney World açılanda yağışlar açıq havadakı 
66
a raksionlara mane olurdu. Problemi necəsə həll etmək lazım 
idi. Nəticədə problemin həlli əlavə gəlir gətirdi. 10 dollara Miki 
Maus şəkilli sarı ponçolar satılmağa başlandı.
Başqa misal. Rusiyada zavodlara məhsul satan bir kimya 
şirkətindən  kimyəvi  preparatlar  kütləvi  şəkildə  oğurlanırdı. 
Heç  bir  vasitə  kömək  etmirdi.  Bir  məsləhətçi  bildirdi  ki,  əgər 
oğurlanırsa, deməli, bu maddəyə əhali arasında tələbat var. Onu 
əhaliyə ayrıca satın. Beləliklə, şirkət satışlarını 10 dəfədən çox 
qaldırdı.
Praktiki tapşırıqlar:
Bir  sütünda  hədəflərinizi,  yanındakı  sütünda  isə  o 
hədəflərə çatma yolunda baş verə biləcək ən pis halı qeyd edin. 
Görəcəksiz ki, əksər hallarda itirəcəyiniz o qədər də böyük bir 
şey deyil.
5. Yekun.
Daxildən xaricə.
İnsanları  xilas  etmək  üçün  dövlətlər  ətraf  mühiti 
dəyişirlər, peyğəmbərlər isə insanların özlərini dəyişərək onları 
xilas  etməyə  çalışırdılar.  İnsan  uğur  qazanmaq  üçün  gərək 
daxildən dəyişsin.
Dəyişikliyin ötürücüsü olun.
Əgər valideynləriniz, müdiriniz və ya başqaları sizi daim 
danlayıblarsa,  əziblərsə,  bu  o  demək  deyil  ki,  siz  də  bunu 
təkrarlamalısız.  Neqativ  ənənəni  sındırın.  Siz  başqalarının 
taleyini  bu  yolla  müsbət  tərəfə  yönəldə  bilərsiz.  Başqalarına 
inanaraq,  onları  öz  gözlərində  qaldıraraq,  onlar  üçün  yeni 
ssenari yazmış olursuz və onlar da yaxşılığa doğru dəyişirlər. 
Belə bir eksperiment keçirilmişdi. Alimlər adi tələbələri seçərək 
67

onlara və müəllimlərinə bildirmişdilər ki, bu gənclər potensial 
dahidirlər (əslindəsə onlar təsadüfən seçilmiş tələbələr idilər). 
Müəllimlər təəccübləniblər, çünki bu tələbələrdə heç bir qeyri-
adilik hiss etməmişdilər. Bir müddətdən sonra məlum olub ki, 
seçilmiş  tələbələrin  nəticələri  doğrudan  da  xeyli  yaxşılaşıb 
(çünki  müəllimlərin  onlara  və  onların  öz-özlərinə  münasibəti 
dəyişmişdi).
Əmin olun ki, bu kitabdan öyrəndiklərinizi düzgün tətbiq 
etsəz mütləq uğur qazanacaqsız! Yeni düşüncə tərzilə növbəti 
mərhələyə keçək!
Növbəti mərhələyə keçməzdən əvvəl istərdim ki, müxtəlif 
sahələrdə  uğur  qazanan  bəzi  həmvətənlərimizin  uğur 
hekayələrini çox qısa şəkildə danışım. Əslində yüzlərlə beləcə 
köməksiz yaxşı nəticələrə nail olan insanlar barəsində danışmaq 
olar.
Fuad  Məmmədov.  Sadə  ziyalı  ailəsindəndir.  Məktəbdə 
oxuyarkən  şəxsi  maddi  ehtiyaclarını  ödəmək  üçün  yay 
aylarında kənddə təsərrüfat işlərində köməkçilik edib. Məktəbi 
qızıl  medalla  bitirib.  ABŞ-da  oxumaq  üçün  seçilən  ilk 
tələbələrmizin sıralarına daxil olub. O zamanlar ingilis dilini heç 
bilmirdi.  İlk  aylar  oxumağa  ciddi  yanaşmayıb  deyə 
universitetdən kənarlaşdırılmaq təhlükəsilə üzləşib. Nəticədə 6 
ay ərzində dili öyrənib və riyaziyyat üzrə birincilər sırasına daxil 
olub.  Təhsilini  bitirdikdən  sonra  Türkiyədə  neft  şirkətində 
işləyib,  sonra  isə  Azərbaycanda  bir  neçə  tanınmış  markanın 
distribütoru  olan  avtomobil  şirkətinə  rəhbərlik  edib,  aparıcı 
banklarda  rəhbər  vəzifələrdə  çalışıb,  hal-hazırda  beynəlxalq 
holdinqlərin  birində  İdarə  Heyətinin  üzvü,  maliyyə 
qurumunun Müşahidə Şurasının sədridir.
68
Faiq  Bağırov.  Sadə  ziyalı  ailəsindəndir.  Aparıcı  sığorta 
şirkətlərinin  birində  satış  üzrə  İdarə  Heyəti  sədrinin  müavini 
olub. O zamanlardan özü biznes qurmaq haqqında düşünməyə 
başlayıb. Robin Şarmanın kitabındakı “Limanda duran gəmilər 
heç  vaxt  batmaz.  Lakin  onlar  limanda  durmaq  üçün 
yaranmayıb”  fikri  onun  təsəvvüründə  bir  çevriliş  yaradaraq 
hərəkətə  sövq  edib.  Bir  çox  tanınmış  biznes  və  motivasiya 
trenerlərinin  təlimlərində  iştirak  etdikdən  sonra  Successful 
Strategies  treninq  şirkətini  yaradıb.  Sonradan  bir  sıra  maraqlı 
layihələrin  müəllifi  olub:  Bayraq  Meydanının  yaradılması, 
“Hədəf  Bakıdır”  filminin  çəkilişi  və  s.  Marafonçudur,  Sidney 
Olimpiadasının  iştirakçısıdır.  Əsas  şüarı  belədir:  şikayətlən-
məkdənsə fəaliyyətə başla!
Tural Bədirxanlı. Türk Liseyinin məzunudur. Türkiyənin 
Boğaziçi Universitetində oxuyarkən öyrənib ki, ABŞ universitet-
lərində  imkansız  tələbələr  üçün  təqaüd  proqramları 
mövcuddur.  Nəticədə  informasiya  texnologiyaları  sahəsində 
dünyanın  aparıcı  ali  məktəbi  olan  MİT-ə  daxil  olub.  Sonralar 
Google  şirkətində  çalışıb,  tərəfdaşları  ilə  birlikdə  Silikon 
Vadisində Namo Media şirkətini yaradıb və bir müddət sonra 
onu Twi er şirkətinə satıb (hal-hazırda orada da çalışır).
Natalya Qolumb. Sadə ziyalı ailəsindəndir. Yaradıcı insan 
olmağı həm incəsənətlə məşğul olmağında, həm həyata baxışda, 
həm də biznesdə özünü göstərir. Nüfuzlu bir bankda çalışdığı 
dövrdə mətbəx biznesinin sirrlərini öyrənməyə başlayıb. Maddi 
maraq güdmədən gözəl çeşidli yeməklər barəsində bloq açıb və 
bu sahədə fəaliyyətə başlayıb. Bu iş onu o qədər cəlb edib ki, 
hə a bankçılıqdan uzaqlaşaraq özünü bu sahəyə həsr edib. Bir 
müddət  sonra  kiçik  restoranlardan  beş  ulduzlu  otelədək 
restoran  sahəsində  məsləhət  xidmətləri  göstərməyə  başlayıb. 
69

onlara və müəllimlərinə bildirmişdilər ki, bu gənclər potensial 
dahidirlər (əslindəsə onlar təsadüfən seçilmiş tələbələr idilər). 
Müəllimlər təəccübləniblər, çünki bu tələbələrdə heç bir qeyri-
adilik hiss etməmişdilər. Bir müddətdən sonra məlum olub ki, 
seçilmiş  tələbələrin  nəticələri  doğrudan  da  xeyli  yaxşılaşıb 
(çünki  müəllimlərin  onlara  və  onların  öz-özlərinə  münasibəti 
dəyişmişdi).
Əmin olun ki, bu kitabdan öyrəndiklərinizi düzgün tətbiq 
etsəz mütləq uğur qazanacaqsız! Yeni düşüncə tərzilə növbəti 
mərhələyə keçək!
Növbəti mərhələyə keçməzdən əvvəl istərdim ki, müxtəlif 
sahələrdə  uğur  qazanan  bəzi  həmvətənlərimizin  uğur 
hekayələrini çox qısa şəkildə danışım. Əslində yüzlərlə beləcə 
köməksiz yaxşı nəticələrə nail olan insanlar barəsində danışmaq 
olar.
Fuad  Məmmədov.  Sadə  ziyalı  ailəsindəndir.  Məktəbdə 
oxuyarkən  şəxsi  maddi  ehtiyaclarını  ödəmək  üçün  yay 
aylarında kənddə təsərrüfat işlərində köməkçilik edib. Məktəbi 
qızıl  medalla  bitirib.  ABŞ-da  oxumaq  üçün  seçilən  ilk 
tələbələrmizin sıralarına daxil olub. O zamanlar ingilis dilini heç 
bilmirdi.  İlk  aylar  oxumağa  ciddi  yanaşmayıb  deyə 
universitetdən kənarlaşdırılmaq təhlükəsilə üzləşib. Nəticədə 6 
ay ərzində dili öyrənib və riyaziyyat üzrə birincilər sırasına daxil 
olub.  Təhsilini  bitirdikdən  sonra  Türkiyədə  neft  şirkətində 
işləyib,  sonra  isə  Azərbaycanda  bir  neçə  tanınmış  markanın 
distribütoru  olan  avtomobil  şirkətinə  rəhbərlik  edib,  aparıcı 
banklarda  rəhbər  vəzifələrdə  çalışıb,  hal-hazırda  beynəlxalq 
holdinqlərin  birində  İdarə  Heyətinin  üzvü,  maliyyə 
qurumunun Müşahidə Şurasının sədridir.
68
Faiq  Bağırov.  Sadə  ziyalı  ailəsindəndir.  Aparıcı  sığorta 
şirkətlərinin  birində  satış  üzrə  İdarə  Heyəti  sədrinin  müavini 
olub. O zamanlardan özü biznes qurmaq haqqında düşünməyə 
başlayıb. Robin Şarmanın kitabındakı “Limanda duran gəmilər 
heç  vaxt  batmaz.  Lakin  onlar  limanda  durmaq  üçün 
yaranmayıb”  fikri  onun  təsəvvüründə  bir  çevriliş  yaradaraq 
hərəkətə  sövq  edib.  Bir  çox  tanınmış  biznes  və  motivasiya 
trenerlərinin  təlimlərində  iştirak  etdikdən  sonra  Successful 
Strategies  treninq  şirkətini  yaradıb.  Sonradan  bir  sıra  maraqlı 
layihələrin  müəllifi  olub:  Bayraq  Meydanının  yaradılması, 
“Hədəf  Bakıdır”  filminin  çəkilişi  və  s.  Marafonçudur,  Sidney 
Olimpiadasının  iştirakçısıdır.  Əsas  şüarı  belədir:  şikayətlən-
məkdənsə fəaliyyətə başla!
Tural Bədirxanlı. Türk Liseyinin məzunudur. Türkiyənin 
Boğaziçi Universitetində oxuyarkən öyrənib ki, ABŞ universitet-
lərində  imkansız  tələbələr  üçün  təqaüd  proqramları 
mövcuddur.  Nəticədə  informasiya  texnologiyaları  sahəsində 
dünyanın  aparıcı  ali  məktəbi  olan  MİT-ə  daxil  olub.  Sonralar 
Google  şirkətində  çalışıb,  tərəfdaşları  ilə  birlikdə  Silikon 
Vadisində Namo Media şirkətini yaradıb və bir müddət sonra 
onu Twi er şirkətinə satıb (hal-hazırda orada da çalışır).
Natalya Qolumb. Sadə ziyalı ailəsindəndir. Yaradıcı insan 
olmağı həm incəsənətlə məşğul olmağında, həm həyata baxışda, 
həm də biznesdə özünü göstərir. Nüfuzlu bir bankda çalışdığı 
dövrdə mətbəx biznesinin sirrlərini öyrənməyə başlayıb. Maddi 
maraq güdmədən gözəl çeşidli yeməklər barəsində bloq açıb və 
bu sahədə fəaliyyətə başlayıb. Bu iş onu o qədər cəlb edib ki, 
hə a bankçılıqdan uzaqlaşaraq özünü bu sahəyə həsr edib. Bir 
müddət  sonra  kiçik  restoranlardan  beş  ulduzlu  otelədək 
restoran  sahəsində  məsləhət  xidmətləri  göstərməyə  başlayıb. 
69

“Mətbəx  Couture”  kitabının  müəllifi,  “Buffetique”  kafesinin 
həmsahibidir.
Rafael  Əzizov.  Ziyalı,  kifayət  qədər  imkanlı  ailədəndir, 
amma bu amilin onun karyerasına o  qədər də təsiri olmayıb. Bir 
sıra dövlət qurumlarında çalışdıqdan sonra sığorta şirkətlərində 
satış  üzrə  sədr  müavini,  iri  holdinqlərdən  birinin  Moskva 
nümayəndəliyinin  rəhbəri  işləyib.  Elə  bu  zamanlar  internet 
biznesində  fürsətləri  görüb,  bu  sahəyə  marağı  yaranıb  və  bir 
neçə  uğurlu  layihələrə  başlayıb:  auto.az,  friday.az,  amigo.az, 
COOL  Agency,  Admatika  və  s.  Hal-hazırda  bütün  layihələr 
Raphael Group adı altında fəaliyyət göstərir.
70
2-ci fəsil. Biznes-ideyanın tapılması.
Əgər  birbaşa  bu  fəsildən  başlayırsızsa,  nəticənin  daha 
yüksək olması üçün geriyə qayıdıb Ön söz və “Uğura aparan 
yol” fəsli ilə tanış olduqdan sonra bura qayıdın.
Əgər bizneslə məşğul olmaq qərarına gəlmisizsə və yaxşı 
nəticə əldə etmək istəyirsizsə, növbəti mərhələlərin icrasına bir 
iş  kimi  baxın.  Əgər  işləmirsizsə  bu  prosesə  səhər  9:00-da 
başlayıb ən tezi 18:00-dək gərgin işləməlisiz. Əgər təhsil alırsızsa 
hər gün növbəti mərhələlərin icrasına özünüz üçün konkret vaxt 
ayırın və bu vaxtda yalnız bu işlə məşğul olun. Bu məsələlərdə 
şəxsi intizam olduqca vacibdir.
Bu  hissədə  biz  biznes  ideyasının  tapılması  alqoritmləri 
barədə  danışacağıq.  Hər  bir  alqoritmi  tələsmədən  diqqətlə 
işləyin. Əgər gözləyirsizsə ki, bu kitabçada sizə hazır ideyalar 
veriləcək, yanılırsız. İdeya bankım var, amma onların bir çoxu 
hələ araşdırılmayıb. Bundan başqa, bu gün aktual olan ideya bir 
ildən  sonra  artıq  aktual  olmaya  da  bilər.  Əsas  odur  ki,  siz 
yanaşma tərzini, tapılma mənbə və yollarını biləsiz. Belə olan 
halda siz istənilən zaman yeni ideya yarada biləcəksiz.
Mənəviyyata  və  qanuna  zidd  olmayan  bütün  sahələrdə 
71

“Mətbəx  Couture”  kitabının  müəllifi,  “Buffetique”  kafesinin 
həmsahibidir.
Rafael  Əzizov.  Ziyalı,  kifayət  qədər  imkanlı  ailədəndir, 
amma bu amilin onun karyerasına o  qədər də təsiri olmayıb. Bir 
sıra dövlət qurumlarında çalışdıqdan sonra sığorta şirkətlərində 
satış  üzrə  sədr  müavini,  iri  holdinqlərdən  birinin  Moskva 
nümayəndəliyinin  rəhbəri  işləyib.  Elə  bu  zamanlar  internet 
biznesində  fürsətləri  görüb,  bu  sahəyə  marağı  yaranıb  və  bir 
neçə  uğurlu  layihələrə  başlayıb:  auto.az,  friday.az,  amigo.az, 
COOL  Agency,  Admatika  və  s.  Hal-hazırda  bütün  layihələr 
Raphael Group adı altında fəaliyyət göstərir.
70
2-ci fəsil. Biznes-ideyanın tapılması.
Əgər  birbaşa  bu  fəsildən  başlayırsızsa,  nəticənin  daha 
yüksək olması üçün geriyə qayıdıb Ön söz və “Uğura aparan 
yol” fəsli ilə tanış olduqdan sonra bura qayıdın.
Əgər bizneslə məşğul olmaq qərarına gəlmisizsə və yaxşı 
nəticə əldə etmək istəyirsizsə, növbəti mərhələlərin icrasına bir 
iş  kimi  baxın.  Əgər  işləmirsizsə  bu  prosesə  səhər  9:00-da 
başlayıb ən tezi 18:00-dək gərgin işləməlisiz. Əgər təhsil alırsızsa 
hər gün növbəti mərhələlərin icrasına özünüz üçün konkret vaxt 
ayırın və bu vaxtda yalnız bu işlə məşğul olun. Bu məsələlərdə 
şəxsi intizam olduqca vacibdir.
Bu  hissədə  biz  biznes  ideyasının  tapılması  alqoritmləri 
barədə  danışacağıq.  Hər  bir  alqoritmi  tələsmədən  diqqətlə 
işləyin. Əgər gözləyirsizsə ki, bu kitabçada sizə hazır ideyalar 
veriləcək, yanılırsız. İdeya bankım var, amma onların bir çoxu 
hələ araşdırılmayıb. Bundan başqa, bu gün aktual olan ideya bir 
ildən  sonra  artıq  aktual  olmaya  da  bilər.  Əsas  odur  ki,  siz 
yanaşma tərzini, tapılma mənbə və yollarını biləsiz. Belə olan 
halda siz istənilən zaman yeni ideya yarada biləcəksiz.
Mənəviyyata  və  qanuna  zidd  olmayan  bütün  sahələrdə 
71

biznes  qurmaq  olar.  Lap  elə  peyinin  yığılması  və  ya  satışı, 
zibilliyin  yığışdırılması,  xəstələrə  qulluq  və  s.  sahələri  misal 
gətirmək olar. Başqalarına fikir verməyin. Bu sizin seçiminizdir. 
Gələcəkdə görəcəksiz ki, sizə lağ edənlərin əksəriyyəti sizdən 
xeyli  aşağıdadırlar.  Ümumiyyətlə  bizim  mənəviyyatımızda 
qəribə  dəyişikliklər  baş  verib:  kimsə  küçəni  zibilləyəndə, 
insanlara  kobudluq  edəndə,  qayda-qanunu  pozanda,  zəifləri 
incidəndə buna müdaxilə etmədiyimizə görə utanmırıq, amma 
kimsə  qanun  və  mənəviyyata  zidd  olmayan,  lakin  digərilə-
rindən fərqlənən hərəkət edəndə və ya düşüncəyə malik olanda 
o, gözümüzdə “ağ qarğaya” çevrilir. Ona görə də qoy qanun və 
mənəviyyat prinsiplərini pozanlar utansınlar. Siz özünüz üçün 
yaşayırsız,  başqaları  üçün  yox.  Taksi  sürücüləri  tez-tez 
gileylənirlər: “Eh qardaş, taksovatlıq ən axırıncı işdi”. Səbəbini 
soruşanda deyirlər ki, min cür insanla rastlaşırsan, çətin işdir. 
İzah etməyə çalışıram ki, çətin işdir, razıyam, amma pulu halal 
zəhmətinizlə qazanırsız, oğurluq etmirsiz. Bundan başqa da bu 
sizin öz seçiminizdir. Əgər qane etmirsə başınızı işlədin və başqa 
yol tapın.
Yaxşı mənada pulun qoxusu olmur. Bu sözləri bilirsiz kim 
deyib? Eramızın 1-ci əsrində Roma imperatoru Vespasian boş 
büdcəni doldurmaq üçün müxtəlif yollara əl atırdı. O, bu sözləri 
camaat  ictimai  ayaqyollarının  vergiyə  cəlb  edilməsini 
məsxərəyə qoyanda demişdi və doğrudan da nəticədə büdcəni 
doldura  bilmişdi.  Mənim  bir  tanışım  şirkətlərdən  makulatura 
yığıb  satır.  Əvvəllər  maşınla  şirkətləri  gəzərək  tullantı  kağız 
qutularını  özü  yığırdı.  İndi  isə  bir  neçə  işçisi  var  və  biznesini 
genişləndirmək istəyir. Halal olsun!
Yüklə 9,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin