Differentsialning asosiy xossasi
Agar funksiya M0 nuqtada differensiallanuvchi bo’lsa, u holda cheksiz kichik lar uchun
bajariladi, ya’ni
.
Bir necha o’zgaruvchili funksiya uchun taqribiy hisoblash formulasi quyidagi ko’rinishga ega:
.
7-misol. 1,022,01 ni taqribiy hisoblang.
Yechish. z = xy funksiyani qaraymiz. Uning M0(1; 2) nuqtadagi qiymati z(M0)= 12 = 1 ga teng.
z = xy funksiyaning to’liq differensialini topamiz:
dz = y xy-1 x + xy lnx y
x = 1, y = 2, x = 0,02 va y = 0,01 ga teng. Shuning uchun
dz = 2 13 0,02 + 12 ln1 0,01 = 0,04.
U holda (1,02)2,01 f (M0) + dz = 1 + 0,04 = 1,04.
XULOSA
Kurs ishi uzluksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlarida matematika fanini o’qitishda muhim ahamyatga ega bo’lgan funksiya va uning grafigini o’rganish, o’rgatish masalasiga bag’ishlangan.
Kurs ishi kirish, 2 ta bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar iborat. Kirish qismida yurtimizda ta’lim sohasida olib borilayotgan islohotlar, ularning samarali natijasi va mavzu bo’yicha boshlang’ich ma’lumotlar berildi.
I bobda funksiya ta’rifi, uning kelib chiqishi, funksiyaning berilish usullari, aniqlanish soxasi, turli elementar funksiyalar va ularning grafiklari, funksiyaning asosiy xossalari, funksiya va uning grafini pedagogik texnalogiyalar orqali o’qitish haqidagi to’liq ma’lumotlar keltirildi. Har bir keltirilgan misollar grafiklari bilan boyitildi, zero, mavzu ham aynan grafikka bog’liq.
Ko’rilgan masalalar yuzasidan xususiy metodik tafsiyalar olish mumkin:
Funksiya grafigini o’qitilishi, talimda ko’rgazmalilik tamoilini amalgam oshirishda yordam beradi.
O’quvchilar qiziqishini ortirishda muhum ro’l o’ynaydi.
Matematika ta’limda maqsadni aniq belgilash va kafolatlangan natijaga intilish xususiyatini taminlaydi.
Xulosa qiladigan bo’lsam, matematikaning har bir bo’limiga o’tganimizda unda yangidan yangi, qiziqarli ma’lumotlarga duch kelamiz, ularni o’quvchilarga yanada qiziqarli va tushunarli qilib yetkazib berish o’qituvchining mahoratiga bog’liq. Mavzuni hayotga bog’lab tushuntirib berish, undagi o’ziga xos xususiyatlarni o’quvchiga yetkazib berish murakkab jarayon. O’qituvchi hamisha ishiga puxta va har qanday savollarga tayyor bo’lishi lozim. Malakasini, tajribasini muntazam oshirib borishi kerak. O’qituvchining zamon bilan ham nafas bo’lishi ham bugungi kun talabi.
Shunday ekan biz bo’lajak pedagoglar o’qituvchilik sharafliligi bilan bir qatorda ma’suliyatli kasb ekanligini unutmagan holda, vaqtimiz, imkonimiz borida o’qib o’rganib olishimiz kerak.
Yurtboshimizning bizga yaratib berayotgan cheksiz imkoniyatlaridan unumli foydalanib, bularga javoban-yetuk mutaxassis kadr bo’lib yetishishimiz va vatanimiz ravnaqiga o’z hissamizni qo’shishimiz kerak.
Zero, kelajak bizning qo’limizda!
Dostları ilə paylaş: |