3.5. Mashinani yurgizish va to ‘xtatishIar chastotasini
detallaming yeyilishiga ta’siri
M ashinani yurgizish va to ‘xtatishlar chastotasi yeyilish
qiym atiga sezilarli darajada t a ’sir qiladi:
vaqt birligida u
q an cha ko‘p b o ‘lsa, ishqalanuvchi sirtlar shuncha k o ‘p
yeyiladi va aksincha. Paxta san oati m ashina va jih ozlarini
to ‘xtatish texnologik sabablar (tashish
qurilm alarida, vintli
shneklarda, separatorda. jin n in g xom ashyo
valigida va boshqa
joylarda paxtaning tiqilib qolishi) b ilan bo g ‘liq b o ‘ladi.
M ashinani ishga tushirish pallasida sokinlik inersiya kuchini
yengish u c h u n katta q u w a t sartlanadi.
ishqalanuvchi ju ft-
liklarda moyli ishqalanish o ‘rniga q u ru q yoki chegaraviy
ishqalanish kuzatiladi. chunki m ashina
sokin turg an paytda
moyli q atlam ezilgan holatda b o ‘ladi va ishqalanuvchi sirtlar
bir-biriga moysiz m u stahkam ravishda yopishib qolgan b o 'lad i.
Bu kontakt n u qtalarin i hosil b o ‘lishiga,
sirt qatlam ining
m olekulyar lishlashishiga va plastik deform atsiyalanishiga,
y a’ni detal yeyilishining kuchayishiga olib keladi.
Shuningdek,
m ashinani
yurgizish
va
to ‘xtatishlar
sonini
kam aytirish
tashkiliy-texnik tadbirlarga h am bog‘liq.
Nazorat uchun savollar
1. M ashinalar detallari sirtining
yeyilish jarayoni qanday
om illarga b o g lliq?
2. M ashinalardagi
ishqalanuvchi
detallam ing
yeyilish
om illari qan day xillarga ajratiladi?
3. Yeyilish intensivligi qand ay aniqlanadi?
4. Sirtning sifati deganda n im a tushuniladi?
5. M ashinani yig‘ish jaray on in ing sifati detallam in g yeyi
lishiga qan day ta ’sir k o ‘rsatadi?
6. D etal sirtlarining qatlam lanib k o ’chishi
nim a sababdan
kelib chiqadi?
7. U valanish n im ad an kelib chiqadi?
8. M ashinani vaqt birligida o ‘chirib-yoqishlar soni uning
detallarini yeyilish intensivligi bilan qanday b o g ‘langan?
39
