Ijtimoiy fanlar ” kafedrasi falsafa

«ETIKA» FANIDAN TESTLAR
1. Axloq deganda nimani tushunasiz?

a)
Axloq xudoning insonga bergan in’omi;

b)
Axloq kishining turli xil kayfiyatlari;

v) Axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri, insonning yurishturish qoidalari va hulq-atvori normalari;

g) Axloq yaxshilik va yomonlikning o‘lchov mezoni.
2. Axloq ko‘proq qaysi fanlar bilan bog‘liq?

a)
Tarix va siyosatshunoslik fanlari bilan;

b)
Pedogogika va huquqshunoslik fanlari bilan;

v) Sotsial - psixologiya va iqtisodiyot fanlari bilan;

g) San’at va adabiyot fanlari bilan.

---

395
3. Axloqning ijtimoiy hayotdagi roli nimadan iborat?

a)

Odamga omad va baxt-saodat keltiradi;

b)

Kishini hato qilmaslikka undaydi;

v) Insonni ma’naviy kamolatga etkazadi, jamiyatni ma’lum muvozanatda saqlab turishga imkon 
beradi;
g) Kishining o‘z nafsini tiya bilishini va insofli bo‘lishini ta’minlaydi.
4. Axloqning tarkibiy tuzilishini izohlang?

a)
Kishining kechinmalari, his-tuyg‘ularning yig‘indisi;

b)
Axloqiy amaliyot va psixologik xususiyatlarni o‘z ichiga oladi;

v) Axloqiy ong, axloqiy normalar, axloqiy faoliyat va axloqiy munosabatlar;

g) Axloqiy baho va axloqiy mezon.
5. Axloqning tabiiy manbaalari nimalardan iborat?

a)
Axloq tug‘ma xarakterga ega, inson tug‘ilishi bilan unga in’om etiladi;

b)
Axloqning negizida shaxsiy va ijtimoiy manfaatlar yotadi;

v) Axloq kishining aql-zakovatiga bog‘liq;

g) Axloq ota-onadan o‘tadigan genetik meros.
6. Axloqning ijtimoiy manbalari nimalardan iborat?
a)

Axloq siyosiy ustqurmaning mahsuli;

b)

Axloq jamiyatning tuzumi orqali belgilanadi;

v) Axloq sotsial muhit va jamoatchilik fikri orqali shakllanadi;
g) Axloq tarbiya xarakteriga bog‘liq holda namoyon bo‘ladi.
7. Axloqning ma’naviy manbalari nimadan iborat?

a)
Axloq xudoning irodasiga bog‘liq;

b)
Axloq hayotiy tajribalar davomida takomillashadi;

v) Axloq ilm-ma’rifat orqali shakllanadi, kishining hayot mazmuni va hayot maqsadini qanday

tushunishiga bog‘liq;
g) Axloq kishining ijtimoiy faolligi, intilishlari va epchilligining mahsulidir.
8. Axloqiy norma -qoidalar qachon paydo bo‘lgan?

a)
Odamzod urug‘ining paydo bo‘lishi bilan;

b)
Inson jamiyati yuzaga kelishi bilan;

v) Iqtisodiy tuzum inqirozi davrida;

g) Quldorlik tuzumi shakllangandan keyin.
9. Eng qadimgi axloqiy ta’limotlar qaerda yuzaga kelgan?

a)
Misrda, Hindiston va Xitoy mamlakatlarida;

b)
Qadimgi Yunonistonda va Rimda;

v) Evropa mamlakatlaridan Angliya va Fransiyada;

g) Amerika Qo‘shma Shtatlarida.
10. Eng qadimgi taniqli axloqshunos mutafakkirlarni aniqlang.

a)
Fales, Anaxsimandr, Geraklit;

b)
Aristotel, Suqrot, Epikur;

v) Demokrit, Amaksimen, Lukretsiy;

g) Gelvetsiy, Spinoza, Kant.

---

396
11. Axloqshunoslik bo‘yicha birinchi darslikni kim yozgan? a)

Geraklit;
b) Aristotel;
v) Demokrit;
g) Epikur.
12. «Axloq - bu baxt-saodatga erishish yo‘llarini o‘rgatuvchi fandir» degan fikrning muallifini 

aniqlang?

a)

Geraklit;

b)

Demokrit;

v) Aristotel;
g) Epikur.

13. Axloqning asosida shaxsiy manfaat yotadi - degan fikrni kim birinchi bor ilgari surgan? a) 

Golbax, Gelvetsiy;
b) Alisher Navoiy, Farobiy;
v) Platon, Gegel;
g) Kant, Feyerbax.
14. Axloqiy taraqqiyot g‘oyasiga kim asos solgan?

a)
Gegel;

b)
Kant;

v) Ibn Sino;

g) Jomiy.
15. Burch kategoriyasi ustida kim ko‘proq ish olib borgan? a) 

Kant;
b) Spinoza;

v) Feyerbax;
g) Marks.
16. Axloqning asosida sevgi va muhabbat yotadi - degan fikrning muallifini aniqlang. a) 

Feyerbax;

b) Suqrot;
v) Platon;
g) Sa’diy Sheroziy.
17. Eng qadimgi axloqiy ta’limotlar qanday yozma manbada ifoda etilgan? a) 

Qur’onda;

b) Avestoda;
v) O‘rxun-Enisey yozuvlarida;
g) Farobiy risolalarida.
18. Eng qadimgi xalqlarning o‘z Vatani va o‘z xalqiga muhabbat fazilatlarini ifodalaydigan 

og‘zaki ijodiyot namunalarini aniqlang. a) Go‘ro‘g‘li dostoni;

b) Alpomish dostoni;
v) To‘maris va Shiroq afsonalari;

---

397
g) Qirq qiz dostoni.

19. «Fozil odamlar shahri», «Baxt-saodtaga erishuv yo‘llari haqida» risolalarining muallifini 

aniqlang.

a)

Al Kindiy;

b)

Al Roziy;

v) Al Farobiy;
g) Al Beruniy.

20. «Sevgi haqida risola» nomli kitobning muallifi kim?

a)

Beruniy;

b)

Xorazmiy.

v) Ibn Sino.
g) Umar Xayyom.

“ESTETIKA” FANIDAN TESTLAR

1. Tarixda «estetika» atamasini kim tatbiq qilgan?

a)
Baumgarten

b)
Bualo

v) Bergson.

g) Suqrot.
2. Estetika -

a)
Go‘zallik va voqelikni estetik o‘zlashtirish qonuniyatlari haqidagi fan;

b)
Voqelikdagi estetiklikning mohiyati, estetik faoliyatning umumiy qonunlari va estetik ongning 

o‘ziga xos xususiyatlari haqidagi fan;

v) go‘zallik qonunlari va estetik ong qonunlariga doir ijod to‘g‘risidagi fan; g) 
nafosatshunoslik.
3. Estetika tarixida kim estetik tarbiya nazariyasining dastlabki loyihasini yaratgan? a) 
Geraklit
b) Platon
v) Pifagor
g) Arastu.
4. Faylasuflardan qaysi biri san’at odamning hayvonlarga taqlid qilishi negizida vujudga kelgan, 

deb hisoblagan? a) Geraklit

b) Demokrit
v) Sokrat
g) Epikur.
5. Faylasuflardan qaysi biri go‘zallikni maqsadga muvofiqlik bilan bir xil narsa deb hisoblagan? 

a) Platon

b) Aristotel
v) Sokrat
g) Fales.
6. Faylasuflardan qaysi biri san’at bilishga oid qimmatga ega emas, u yolg‘on va chinakamiga 

haqiqiy dunyoni bilishga to‘sqinlik qiladi, deb hisoblagan? a) Platon

b) Demokrit

---

398
v) Geraklit

g) Aristotel.
7. Faylasuflardan qaysi biri ijodiy ishlash erishib bo‘lmaydigan holat deb hisoblagani uchun badiiy 

an’analarni o‘rganish, malaka va ko‘nikmalar orttirish, san’atda muayyan qobiliyatlarni ishlab

chiqish zaruriyatini inkor qilgan? a) Demokrit
b) Geraklit
v) Platon
g) Epikur.
8. Estetika tarixida kim odamga maxsus tanlab olingan musiqa orqali ta’sir qilish yo‘li bilan 

uning qalbini zararli ehtiroslar (qahr-g‘azab, qo‘rquv, rashq)dan xoli qilish nazariyasini ishlab

chiqqan?
a)

Pifagorchilar

b)
Aristotel

v) Platon

g) Demokrit.
9. Kalokagatiya -

a)
Bu - inson go‘zalligining sharti bo‘lgan tashqi va ichki jihatlarning uyg‘unligi;

b)
Bu - inson go‘zalligining sharti bo‘lgan ma’naviylik va go‘zallikning uyg‘unligi;

v) Bu - inson go‘zalligining sharti bo‘lgan etik va estetik jihatlarning uyg‘unligi;

g) Bu – inson go‘zallikning sharti bo‘lgan estetik mohiyati.
10. Estetiklikning mohiyati, uni voqelikda va san’atda bilishning asosiy tamoyillari, odamlarning 

estetik va badiiy faoliyatining tabiati va muhim roli haqidagi tushunchalar tizimi nima deb ataladi?

a)

estetik qarashlar;

b)

estetik nazariya;

v) estetik ideallar;
g) estetik tushuncha.
11. Voqelikdagi va san’atdagi estetiklik haqidagi g‘oyalar, fikrlar, hukmlar yig‘indisi nima deb 

ataladi?

a)

estetik qarashlar;

b)

estetik ideallar;

v) estetik nazariyalar;
g) estetik g‘oyalar.
12. Hayotning estetik mukammalligi va mukammal inson haqidagi tasavvur nimadan iborat? a) 

estetik baho;

b) estetik ideal;
v) estetik did;
g) estetik his.
13. Tabiat, jamiyat hodisalari, inson mehnati mahsullari, san’at asarlarining mukammalligi 

haqidagi o‘ziga xos hukm qanday ataladi? a) estetik did;

b) estetik baho;
v) estetik his;
g) estetik ideal.

---

399

14. Antik dunyo estetikasining qanday atamasi san’atning odamga qiladigan poklovchi ta’sirini 
ifodalash uchun xizmat qiladi? a) kvantifikatsiya;
b) kalokagatiya;
v) katarsis;
g) teatr.
15. Estetikada odamzod jamiyatining dunyoni go‘zallik qonunlari bo‘yicha o‘zlashtirishi tarixini 

aks ettiradigan fundamental tushunchalar nimalar? a) estetik ideallar;

b) estetik baholar;
v) estetik kategoriyalar;
g) estetik hislar.
16. Badiiy makonni yaratishning muayyan davr odamlarining uning tuzilishi haqidagi 

tasavvurlarini aks ettiradigan va hukmron badiiy uslubga muvofiq keladigan usuli nima deb

ataladi?
a)

perfomens;

b)
istiqbol;

v) plastika;

g) g‘oya.
17. Estetika tarixida kim go‘zallikni uyg‘unlik, yaxlitlik, mukammallik sifatida tushungan? a) 

Demokrit;

b) Platon;
v) Aristotel;
g) Suqrot.
18. Qanday yo‘nalish vakillari go‘zallikning ma’naviylik bilan chambarchas bog‘liqligini 

ta’kidlashgan?

a)

Klassitsizm;

b)

Uyg‘onish;

v) Ma’rifatchilik;
g) Madaniyatlik.

---

400