Informatika o’qitish metodikasi yo’nalishi 13. 404-guruh bitiruvchisi Ashurova Gulasal Baxadirovnaning “Informatika fanini o’qitishda innovatsion uslublarni ishlab chiqish va ularni dars jarayoniga tadbiq etish”


II BOB. TA’LIM JARAYONIDA ZAMONAVIY INNOVATSION



Yüklə 2,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/36
tarix22.12.2023
ölçüsü2,93 Mb.
#190717
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   36
informatika fanini oqitishda innovatsion uslublarni ishlab chiqish va ularni dars jarayoniga tadbiq etish

II BOB. TA’LIM JARAYONIDA ZAMONAVIY INNOVATSION 
TEXNOLOGIYALARNING ROLI. 
2.1. Pedagogik texnologiyalar asosida informatika fanlarini o‘qitish 
metodikasi. 
Bugungi kunda ta`lim texnologiyalarini shartli ravishda ikki turga ajratish 
mumkin: 
1. An`anaviy 
2. Noan`anaviy 
An`anaviy ta`lim texnologiyasi - muayyan muddatga mo‘ljallangan, ta`lim 
jarayoni ko‘’roq o‘qituvchi shaxsiga qaratilgan bo‘lib, o‘qitishning an`anaviy 
shakli, metodi va ta`lim vositalarining majmuidan foydalanib ta`lim-tarbiya 
maqsadiga erishishdir. 
Noan`anaviy ta`lim texnologiyasi - muayyan muddatga mo‘ljallangan, ta`lim 
jarayoni markazida talaba shaxsi bo‘lib, o‘qitishning zamonaviy shakli, faol 
o‘qitish metodlari va zamonaviy didaktik vositalarning majmuini ta`lim-tarbiya 
ishidan ko‘zlangan maqsad va kafolatlangan natijaga erishish -ga yo‘naltirishdir. 
Noan`anaviy ta`lim texnologiyasi an`anaviy ta`lim texnologiyasidan farq 
qilib, talabalarning bilish imkoniyatlarini rivojlanishiga sharoit yaratadi, mustaqil 
ishlashlariga alohida e`tibor beriladi, bilish faoliyatlari izlanuvchan va ijodiy 
harakterga ega bo‘ladi. Dars tuzilmasi o‘zgaruvchan bo‘ladi.
Noan`anaviy ta`lim texnologiyasi o‘z navbatida uchga bo‘linadi
:
- Hamkorlikda o‘rganish 
- Modellashtirish 
- Tadqiqot (Loyiha) 
Hamkorlikda o‘rganish
- talabalarning bilimini o‘zlashtirish, singdirish, 
mustahkamlash bo‘yicha re’roduktiv faoliyatini ta`minlovchi, mahorat va malakani 
ketma-ketlik bo‘yicha talabaning bevosita boshchiligida ishga solishni tashkil 
etishga asoslangan o‘qitish va bilim olishdir. U talabalarning mustaqil guruhlarda 


24 
ishlashi evaziga ta`lim olishini ko‘zda tutadigan metodlardan iborat. Bularga kitob 
bilan ishlash, o‘quv suhbati, davra suhbati, aqliy xujum, kichik guruhlarda ishlash, 
bahs-munozara kabi metodlarni kiritish mumkin. 
Modellashtirish 
- real hayotda va jamiyatda yuz beradigan hodisa va 
jarayonlarning ixchamlashtirilgan va soddalashtirilgan ko‘rinishini auditoriyada 
yaratish va ularda talabalarning shaxsan qatnashishi va faoliyat evaziga ta`lim 
olishini ko‘zda tutadi. Uning asosiy maqsadi talabalarning faqat tinglashi emas, 
balki bilimlarni o‘zlashtirishda bevosita ishtirokini ta`minlash orqali ta`lim 
jarayonining samaradorligini oshirishga qaratilgan. Bularga ishbo‘ o‘yinlar va rolli 
o‘yinlar kabi metodlarni kiritish mumkin.
Quyida ta`lim texnologiyalari bo‘yicha metodlar tizimiga batafsil to‘xtalib 
o‘tamiz (rasm. 3.5). 
Tadqiqot
 
- talabalar tomonidan muammoni tushunish va echish, mustaqil 
bilim olishni kuchaytiradigan va shunga undaydigan usullar yig`indisidan iboratdir. 
Tadqiqotning maqsadi dars jarayonida talabalarda savol qo‘yish va ularga javob 
izlashida qiziqishini uyg`otishga qaratilgandir. Unda o‘qitish talabalarni amaliy 
izlanish jarayonida bevosita qatnashishini ta`minlaydi. Bularga muammoli vaziyat, 
loyihalash metodi, mustaqil izlanish, yo‘naltiruvchi matn kabi metodlar kiradi. 
Informatika ta’limida an’anaviy va noan’anaviy ta’lim texnologiyalari. 
«Informatika» fanining pedagogik vazifalari insonning umumiy ta`lim 
olishidagi asosiy vazifalarini hal etishda qo‘shadigan o‘ziga hos xissasi bilan 
aniqlanadi. 
1.
o‘quvchilarda informatika xaqidagi bilimni shakllantirish va ular 
tafakkurini rivojlantirish.
2.
Ilmiy dunyoqarashni shakllantirish. Bu muhim vazifani hal etishda butun 
pedagogik jamoa barcha o‘quv ‘redmetlarini o‘qitish jarayonida ishtirok etadi.
3.
Milliy mafkura ruhida tarbiyalash. 
o‘quvchilarni amaliy faoliyatga, mehnatga, ta`lim olishni davom
ettirishga tayyorlash. 


25 
Yuqoridagi masalalardan hech biri boshqalaridan ajratilgan holda, alohida hal 
etilmasligi lozim. Ular bir butunlikda bir-biri bilan chambarchas bog’liq holda 
amalga oshirilishi lozim. o‘quvchilar informatika asoslarini mustahkam 
egallashlari asosidagina ularning tafakkurini tarbiyalash va ilmiy dunyoqarashni 
yaratish mumkin. Ikkinchi tomondan, mantiqiy fikrlashga o‘rgatish bilangina, 
o‘quvchilarning informatikani fan sifatida uning o‘ziga xos tomonlarini chuqur 
tushunishlariga erishish mumkin. Bundan tashqari, informatikani o‘qitish 
jarayonida amaliy faoliyatga tayyorlash vazifasini to‘g’ri hal etishga erishish uchun 
informatika kursining ilmiyligini oshirish lozim. Faqatgina to‘g’ri va chuqur 
xulosalar qila olsagina, o‘quvchilar har bir masalani echishga tanqidiy va ijodiy 
yondasha oladilar, yangi muammolar oldida o‘zlarini yo‘qotib qo‘ymaydilar va 
turli shart-sharoitlarda unumli faoliyat ko‘rsata oladilar. SHuningdek, amaliy ish 
o‘quvchilarning dunyoqarashini kengaytiradi va uni yangi faktlar bilan boyitishadi, 
hamda informatikadan bilim darajalarini oshiradi, chuqur, to‘liq va mustahkam 
bo‘lishini ta`minlaydi.
 
Umumiy o‘rta ta’lim DTS o‘quv jarayonida yangi pedagogik texnologiya, 
ta`lim dasturlari, umumdemokratik printsiplarda tashkiliy – boshqaruv 
funktsiyalarni rivojlantirish, o‘quvchilarga shaxs sifatida qarash, o‘quv-tarbiya 
jarayonini demokratlashtirish, ijtimoiylashtirish, ijtimoy muassa sifatida maktab 
huquqlarini kengaytirishni joriy qilishni nazarda tutib umumta`lim maktablarining 
asosiy yo‘nalishlarini aniqlaydi. 
Maktabgacha tarbiya, umumo‘rta ta`lim, o‘rta maµsus, kasb-hunar ta`limi va 
undan keyingi ta`lim bosqichlarini o‘z ichiga olgan va informatika va dasturiy 
ta`minot bo‘yicha mutaxassis bo‘lmaganlarga mo‘ljallangan «Informatika» fani 
pedagogikamiz uchun yangi bo‘lgan nizom va qarashlar sistemasiga asoslangan: 
- kadrning butun «hayotiy tsikli» hisobga olinishi kerak; 
- informatika yo‘nalishidagi fanlarni o‘qitish dunyoning hozirgi holati va 
rivojlanish istiqbollarini hisobga olgan holda ta`lim mazmunidagi o‘zgarishlarni 
aks ettirishi kerak; 


26 
- informatika va dasturiy ta`minot bo‘yicha mutaxassis bo‘lmaganlarga 
dasturlashni o‘rgatish zaruriyatidan voz kechish lozim;
- informatika yo‘nalishidagi fanlarni o‘qitish didaktik s’iral tamoyili asosida 
qurilishi kerak; 
- ishlab chiqilayotgan o‘quv kurslari mazmunining yangiligi va dolzarblik 
muddatini uzaytirishni axborotni qayta ishlash tamoyillariga urg’u berish 
asosidagina amalga oshirish mumkin; 
- shaxsni o‘qitish, tarbiyalash va rivojlantirish sifatlarini kafolatlashga 
yo‘naltirilganlik; 
- o‘qish vaqti resurslarini o‘quvchilarning tafakkurini rivojlantirish, o‘quv 
ijodiy faoliyatini tashkil etish foydasiga qayta taqsimlash. 
Innovatsion pedagogik jarayonning muhim unsurlari shaxsning o‘z-o‘zini 
boshqarishi va o‘zini-o‘zi safarbar qilishi hisoblanadi. Uning eng muhim 
yo‘nalishlaridan biri talabalarning bilish faoliyatini rivojlantirish bo‘lib, 
u talabalarning o‘kuv ishlarini faollashtirish va kasbiy ixtisoslashi -vuning 
faollashuviga olib keladi. 
Innovatsion faoliyatga, aksiologik yondashuv insonni o‘zini yangilik 
yaratish jarayoniga baxshida qilishi, uning tomonidan yaratilgan pedagogik 
qadriyatlarni anglatadi.
O‘qituvchi va talabaning maqsadi bo‘yicha natijaga erishishida qanday 
texnologiyani tanlashlari ular ixtiyorida, chunki har ikkala tomonning asosiy 
maqsadi aniq: natijaga erishishga qaratilgan, bunda talabalarning bilim saviyasi, 
guruh harakteri, sharoitga qarab ishlatilgan texnologiya tanlanadi, masalan, 
natijaga erishish uchun balkim, kompyuter bilan ishlash lozimdir, balkim film, 
tarqatma material, chizma va ‘lakatlar, turli adabiyotlar, axborot texnologiyasi 
kerak bo‘lar, bular o‘qituvchi va talabaga bog`liq. 


27 

Yüklə 2,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin