Issiqlik elektr stansiyalarda

и = —mm/ sek
t
Bu tezlik bilan muhitning qovushqoqligi va zichligi orasidagi bogManishi Quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

114
Bu yerda: и - cho'kish tezligi, mm/sek, r - zarracha radiusi,

r) - muhitning qovushqoqligi, d-muhitning solishtimia og'irligi, g/sm3, g - erkin tushish tezligi (ni/sek2), D - zarrachalaming zichligi, g/sm"
Ifodadan ko'rinadiki, bir xil dispersion muhitda turli xil
moddaning cho'kish tezligi o'sha dispers fazaning radiusi kvadratiga, zarracha va muhitning zichliklari ayirmasiga mutanosib bo'lib, muhit qovushqoqligiga teskari mutanosib ekan. Qanchalik, D>d bo'lsa, cho'kish tezligi Shuncha katta bo'ladi. Aksincha, DTabiiy suvlardagi 1-guruh, ya’ni muallaq aag'al zarrachalar
suvda uchraydigan mexanik jismlar: qum, tuproq, har xil organik birikmalardan iborat bo'lib, bunday moddalar suvning loyqaligini oshiradi.
Loyqalik hainma yer yuzasidagi oqar suvlarga xos xususiyatdir.
Daryo va anhor suvlarida loyqalik ko'proq qirg'oq va o'zanlarning yuvilishidan hosil bo'lib, suvning loyqaligi yil davomida tez-tez o'zgarib turadi. Suv loyqaligi tiniqlik degan tushuna orqali ham izohlanadi.
O'rta Osiyo daryolarining suvlari o'ta loyqa bo'lib, bahor faslida har litrida loyqaligi 1000 milligramm va undan ortiq ham bo'ladi.
Tabiiy suvlardagi 2-guruh, ya’ni kolloid zarrachalarga suv
tarkibidagi kremniy, temir, alyuminiy birikmalarining kolloid zarrachalari va suvga ko'kish rang beruvchi gumus moddalar kiradi.
Tabiiy suvlardagi 3-guruh, ya’ni ion - molekulyar zarrachalarga tuz, ishqor va kislotalarning suvdagi ionlari hamda molekula holatidagi mineral birikmalar kiradi. Tabiiy suvlarda asosan quyidagi: Ca2\ Mg2+, Na+, H , Fe24, АГ kabi katonlar, hamda C l', S 0 42', HS03', C 0 32 ,HSi03' kabi anionlar ko'p bo'ladi. Bulardan kalsiy va magniy kationlari tabiiy suvlarda eng ko‘p uchraydigan kationlardir, bu kationlar suvning xalq xo'jaligida, IESlarida va ishlab chiqarishning boshqa tarmoqlariaa ishlatilish imkoniyatini belgilaydi. Suvni bu kationlar bilan boyitadigan asosiy matibalar tabiatda ко d uchraydigan: CaC 03, CaS04,
115
M gC03, Fe2 (СОз)з, Ca (HC 03)2, Mg(HC03)2, CaCl2) MgCl2,
Ca(HSi03)2, Mg(HSi03)2 kabi birikmalardir.
Bulardan: Ca(HC03)2, Mg(HC03)2 Ca(HSi03)2, Mg(HSi03)2,
CaCl2, M gCl2 birikmalari oddiy sharoitda suvda yaxshi erishi sababli ular suvni bevosita Ca2+ va Mg2t kationlari hamda HC 03\ С Г, HSi03" anionlari bilan boyitadi. CaCl2, MgC03, Fe22(S 0 3)3 kabi birikmalari oddiy sharoitda suvda erimasada, suv tarkibidagi S 0 2 gazi ta’sirida bu binkmalaming bikarbonatlari hosil bo'ladi:
CaC 03 + H 20 + C 0 2 = Ca(HC03)2 M gC 03 + H20 + C 0 2 = Mg(HC03)2
Fe2(C 0 3)3 + 3H20 + 3 C 0 2 = 2Fe(HC03)3
Hosil bo'lgan bikarbonotlar oddiy sharoitda suvda yaxshi erishi sababli suv tarkibida Ca2+, Mg2+, Fe2+ kationlar va HC 03\ C 0 32' anionlaming konsentratsiyasini oshiradi.
Suvda kam cruvchan moddalaming oddiy sharoitdagi suvda erish darajasi ulaming eruvchanhk ko'paytmasi (EK)ga bog'liq bo'ladi.
13-jadvalda suvda kam eruvchan Sa va Mg birikmalarining oddiy sharoitda eruvchan lik ko'paytmasi (EK) qiymatlari keltirilgan.
Ba fA Sa va Mg birikmalarining 2 5 1 dagi eruvchanlik ko'paytmasi