2019 R M Yusupaliyev issiqlik elektr stansiyalarda yoqilgi yoqish
2++ S 0 32'= SaS03 Suv tarkibida S 0 2 gazi kam bo'lgan holat suvning “nostabil” holati deb ataladi. Bunday xolab suv liaroratiga bog'liq, ya’ni suv harorati oshishi bilan S 0 2ning suvd?gi eruvchanligi kamayadi va suvning nostabil holati o'zgaradi.
Azot birikmalari. Suvda asosan ko'proq nitrat (NN 03), nitrit (HN 02) hamda ammoniy gidrooksidi (NH4) ON holatida uchraydi. Bu birikmalar, suvda organik va har xil o'simlik moddalaming parchalanishidan hamda 0 2 ta’sirida oksidlanishidan ham hosil bo'ladi. Suv tarkibida 0 2 gazining konsentratsiyasi ko'payishi natijasida N H / ionlarni,avvolo N 0 2\ so'ng N 0 3' anionlariga aylanishi sodir bo'ladi.
Tabiiy suvlar tarkibida azot birikmalari ko'payishi suvning oqindi suvlar bilan ifloslanishi natijasida ham sodir bo'ladi.
123
Organik birikinalar. Bunday birikmalar suvda o'simlik va neft mahsulotlarining biologik va kimyoviy parchalanishi natijasida paydo bo‘ladi. Suvdagi organik moddalar umumiy nom bilan
«gumus» moddalar deyiladi. Gumus moddalar miqdori ko‘p boMgan su\lar sargMsh yoki qo‘ng‘ir rangli boMadi. Suvdagi gumus moddalar fizik va kimyoviy xossalariga qarab, shartli ravishda uch guruhga boMinadi.
guruhga gumin kislotalar kiradi, ulaming umumlashgan kimyoviy ifodasi quyidagicha: S60N 52O24(SOON)4. Bu moddalar suvda asosan kolloid birikmalar holatida boMib, suvning ishqoriy xususiyati oshishi bilan eruvchanligi tezlashadi.
-guruhga fulva kislotalarining kolloid birikmalari kiradi. 3-guruhga esa fulva kislotalarining chin eritmalari kiradi.
Gumin kislotalarining karboksid (SOON) guruhi tarkibidagi vodorod ionlarining metallar bilan almashishi natijasida hosil boMgan birikmalari «gumatlar» deb ataladi. Gumin kislotalarining Na , K* va N H /li gumat birikmalari suvda oddiy sharoitda eriydi, ammo Sa2+, Mg2"*", Fe3+li birikmalari esa yaxshi erimaydi. Ular suvda asosan kolloid birikmalar holatida boMadi. Fulta kislotalarining ham Na+, K+, NH4+, Fe2fli tuzlari suvda yaxshi eriydi, A] H va Fe3Mi tuzlari esa suvda umuman erimaydi. Organik moddalar ayniqsa botqoqli va torf mahsulotlariga boy boMgan hududlarda yigMlgan suvlar tarkibida ko‘p boMadi.
Tabiiy suvlarda kislorod ( 0 2), karbonat angidrid (CO?), ammiak (NH3) va vodorod sulfid (II2S) kabi gazlar ham erigan yoki yutilgan holatlarda uchraydi. Bu gazlaming eruvchanligi suv haroratiga bogMiq boMib, suvning harorati 0°S dan 100°S gachako‘tarilishi natijasida bu gazlaming eruvchanligi kamayib boradi
1.9 - jadvalda S 0 2, 0 2 va H2Sning suv yuzasidagi parsial bosimi R=1 at boMganda. ulaming suv harorati 0°S dan 100°S gacha ko'tarilgandagi eruvchanligi ko‘rsatilgan.
Suv harorati oshishi bilan S 0 2, 0 2 va H2S gazlarining eruvchanligi kamayishi, mg/1 124