Modulun adı: Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri
117
Torpağın vegetasiya becərmələri üsulları və qaydaları:
Torpağın səpindən sonra becərilməsi, əsasən cücərtilər alındıqdan və ya şitil sahəyə
əkildikdən sonra aparıldığına görə, həmin müddətdə yerinə yetirilən tədbirlər vegetasiya
becərmələri adlanır.
Səpindən sonra torpağın becərilməsi, cücərtilər alınana qədər vərdənələmə və
yumşaltma aparmaqdan ibarətdir.
Torpağın vegetasiya becərmələri torpaq-iqlim şəraitindən və bitkilərin bioloji
xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, müxtəlif qayda və üsullarla yerinə yetirilir.
Başdan-başa səpilən yazlıq ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri
(yarpağı
istifadə edilən)
əkinlərində
torpağın becərilməsi, əsasən səpindən cücərtilər alınana qədər
aparılır. Bu müddətdə torpaq həddindən artıq yumşaq olduqda, torpağın bərk fazası ilə
toxum arasında əlaqə yaratmaq və nəmliyin itirilməsinin qarşısını almaq üçün, tapanlama
(vərdənələmə) aparmaq lazımdır.
Strukturasız (az münbit) şorakət torpaqlarda səpindən sonra düşən yağmurların təsiri
ilə güclü qaysaq əmələ gəlir. Qaysaq əmələ gələn sahələrdə cücərtilərin alınması çətinləşir,
torpağın su-hava və qida rejimləri pisləşir və mikroorqanizmlərin fəaliyyəti zəifləyir. Ona
görə də, cücərtilər alınana qədər torpaq dişli və torlu malalardan və rotasiya toxalarından
istifadə etməklə becərilir və qaysaq yumşaldılır.
Başdan-başa səpilən yazlıq ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri əkinlərində
cücərtilər alınana qədər və cücərtilər alındıqdan sonra sahədə alaq bitkiləri kütləvi surətdə
müşahidə edildikdə, torpağı ziqzaq mala ilə becərmək lazımdır. Cücərtilər alındıqdan sonra
sahənin malalanması aparılmalıdır.
Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri əkinlərində seyrəklik müşahidə olunduqda,
sahə malalanaraq torpaq yumşaldılır və normal bitki sıxlığı əldə etmək üçün səpin (təmir)
aparılır.
Dostları ilə paylaş: