Izlanishlar, yechimlar

123
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
ona tili va adabiyotni oʻqitish boʻyicha boshqa dasturlarni amalga oshirish uchun 
juda muhimdir.
Yana bir holat borki, muayyan sinfda yoki maʼlum bir maktabda taʼlimning 
qaysi tilda olib borilishi taʼlim toʻgʻrisidagi qonun doirasida, taʼlim oluvchilar va 
ularning ota –onalari qarorlari asosida taʼlim tili ona tili va adabiyot oʻqitiladigan 
til sifatida belgilanadi 
Ammo, agar kerak boʻlsa, ona tili va adabiyot fani boʻyicha va A1 tili 
dasturidagi darslar hukumat qarori qoidalariga muvofiq birlashtirilishi mumkin. 
Bunday holda oʻqituvchilar umumiy oʻqitiladigan barcha fanlarning kamida 
yarmini shu ona tili sifatida belgilangan tilda olib borishlari kerak. Bunda oila va 
maktab oʻrtasidagi oʻzaro kelishuv amalga oshiriladi. 
Ingliz, nemis, fransuz va boshqa tillarni chet tili sifatida oʻrganish xususida 
yuqorida qayd etdik. Bu holat oʻquvchilarda koʻp tillilik, koʻp savodxonlik 
kompetensiyalarini shakllantiradi. Xelsinki universiteti dotsenti Raili Hildenning 
fikricha, finlarning tilini juda kam davlatlarda tushunishadi, shuning uchun 
ular dunyo aholisi gaplashadigan chet tillarini parallel ravishda yuqori darajada 
oʻrgatishni maqsad qilib olgan. Qolaversa, turli tillarda muloqot qobiliyatlari 
fanlararo aloqalarni mustahkamlashga yordam beradi. Finlandiya maktablarida 
chet tillarining oʻqitilishi xususida keyingi maqolalarimizda oʻrtoqlashamiz.
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 6-noyabrdagi 
“Oʻzbekistonning yangi taraqqiyot davrida taʼlim-tarbiya va ilm-fan 
sohalarini rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 
PF-6108-son Farmoni; 
2. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 6-noyabrdagi “Taʼlim-
tarbiya tizimini yanada takomillashtirishga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar 
toʻgʻrisida”gi PQ-4884-son qarori; 
3. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 8-maydagi 
“Uzluksiz taʻlim tizimida chet tillari boʻyicha davlat taʻlim standartini 
tasdiqlash toʻgʻrisida”gi 124-son qarori;
4. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi 
“Umumiy oʻrta va oʻrta maxsus taʻlimning davlat taʻlim standartlarini 
tasdiqlash toʻgʻrisida”gi 187-son qarori;

---

124
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI
5. Oʻzbekiston respublikasi Xalq taʻlimi vazirining 2020-yil 9-dekabrdagi 
“Umumiy oʻrta taʻlim maktablari uchun 2021-2022-oʻquv yiliga 
mo4jallangan tayanch oʻquv rejani tasdiqlash toʻgʻrisida”gi buyrugʻi.
6. Abdourakhim Nassirov. Docteur és lettres, professeur assosié Université 
des langues du monde de la République dʻOuzbékistan, Tachkent, 
Ouzbékistan, [e-mail]. Continuité de lʻenseignement 
des langues étrangères dans le système de formation sontinue - défis et 
tâches;
7. Nasirov Abdurakhim Abdimutalipovich. Features of proverbial 
phraseological units. Middle European Scientific Bulletin. Volume 10, March 
2021, 296
8. O.Qoʻysinov, A.Nasirov, TSNQDI - Uzluksiz taʼlimda oʻquv dasturlari uzviyligini 
taʻminlash konsepsiyalari - Toshkent – 2021.
9. Ona tili, adabiyot, o‘zbek tili va chet tili fanlaridan uzluksiz taʼlimda uzviylikni 
taʼminlash konsepsiyalari va milliy oʻquv dasturlari - Toshkent – 2021. 
10. Nasirov A.A. How foreign languages are taught to children in Uzbekistan?//
Foreign languages, scientific-methodical electronic journal in Uzbekistan. - 
Tashkent, 2015. № 1
11. Finnish national board of education. The NCC for basic education (2014).
12. Raili Hilden, Associate Professor in Language Didactics (Foreign language 
education). Methods of teaching foreign languages in Finland. “Finnish 
experience in teaching general education subjects” online seminar. 16.2.2021
. 
13. Risto Hotulainen & Sirkku Kupiainen. The finnish education system 
curriculum and assessment. 60˚ 10 1.2 n, 24˚ 57 18 e. 02.12.2020

---

---

A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI