Jabborov A.M. Jahon iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi
Dunyo okeanidan foydalanish muammosi.
Dunyo okeanining har tomonlama tadqiq etilishi va o’zlashtirilishi “Dunyo okeani
muammosi”ni keltirib chiqardi.
Energetika va xom-ashyo muammosini bartaraf etish uchun okean biologik
resurslaridan foydalanish.Hozircha dunyo okeani insoniyatning oziq-ovqatga
bo’lgan ehtiyojini 2%ini ta’minlasada, okeandan hayvon oqsilining 12-15%i
olinmoqda.
XMGT tufayli jahonda xalqaro savdoni tezkorlik bilan o’sishi Dunyo okeanida
yuk tashish ishlari hajmini tobora oshirmoqda..
Kosmosdan tinch maqsadda foydalanish.
Rivojlanayotgan mamlakatlarni qoloqlikdan chiqarish eng katta umumbashariy
muammo hisoblanadi.Hozirda Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlarida
aholisining 40%i qashshoq yashaydi.70dan ortiq davlat oziq-ovqat mahsulotini
chetdan keltiradi.Qashshoqlik, ochlik sababli turli kasalliklar va bolalar o’limi
yuqori. “XX asr o’lati” (SPID) tropik Afrikaning qashshoq mamlakatlarida keng
tarqalgan.
Insoniyatning global (dunyoviy,sayyoraviy,umumjahon,xalqaro) muammolari.
1.Tinchlik va qurolsizlanish.
Taxminan 14,5ming marta urush bo’lgan 3,5mlrd odam o’lgan. 1980 yil 1trln
dollar sarflagan.
2.Ekologik “chiqindini kosmosga” uglerod oksidi sul
ь
fat gazi (Tursunzodada G’
gazi, mol tishi, anor guli) SO
2
ni atmosferada ko’payib borishi havo haroratini 3-
4
0
ga ko’taradi. +2
0
C isisa muz erib yarim metr suv bosadi,iqlim o’zgaradi.
Atmosferasi uglerod oksidi bilan eng ko’p ifloslangan davlatlar: YAponiya (2,9
ming t. 1 km
2
hududga), Germaniya (2,5), Buyuk Britaniya (2,4), Fransiya (0,7),
AQSH (0,5), Rossiya (0,1), Xitoy (0,3).
Demografik. BMT tomonidan oilani rejalashtirish.Dunyo aholisining o’sishi 60
yil-2%, 80 yil-1,6%, asr oxiriga borib 1,5%, 2100 yilllar-1,2%.
Aholi-ekologiya-iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanish.