Йусиф Вязир Чямянзяминли (Мягаляляр вя фелйатонлар)

A.Neverov

(Tərcümeyi-halı və əsərlərinə dair bir neçə söz)

1886-1923
1886-cı ildə dekabrın 20-də Samara vilayəti, Stavropol qə­za­sı, Novikov kəndində dünyaya gəlib. Atası simbiriskili və ana­sı da kəndli bir arvad idi.

Oxuyub-yazmağı Neverov böyük qardaşından öyrənibdir. Yed­di yaşında kilsə məktəbinə daxil olur. On altı yaşında Sta­raya Munya kəndində əttar dükanına nökərliyə girib, bir aydan sonra oradan qaçıb, bir sövdəgər dükanına qulluğa girib, altı aydan sonra buranı da tərk edib, təkrar oxumağa davam et­mək qəsdilə ikisinifli kilsə məktəbinə girmiş, müəllim şəhadət­na­məsinə və ayda iyirmi manat maaşa nail olmuşdur.

Bunun ilə Neverov iktifa etməmiş, bəxtini sınamaq istəmiş və bu məqsədlə Samara şəhərinə getmişdi. Lakin taleyin üzü­nü güldürə bilməmişdi. Əvvəl bir bənna yanında günəmuzd iş­ləmiş, qəzetə satmaq ilə məşğul olub, məhəlli mətbuatda şair sifəti ilə iştirak etmişsə də, əməli bir nəticə hasil olmamışdı.

Oradan Orenburq şəhərinə keçmiş, bir kafe-şantanda “şa­ir­­lik” eləyib, lakin şantan həyatına uya bilməmiş və axırda qür­bət şəhərləri tərk edib, doğulduğu torpağa dönmüş və kənd­lə­rin birisində müəllimliyə qurşanmışdı.

Neverov 1923-cü ildə dekabrın 24-də Moskvada vəfat et­miş­dir.

Neverov inqilab zamanının həyatını təsvir etmək ilə böyük şöh­rət qazanmışdır. Bilxassə oxucularımıza təqdim etdiyimiz “Çörəkli Daşkənd” ilə klassik ədiblər sırasına girmiş[dir]. Əsə­rin qəh­rəmanı kiçik Mişka tipliyindən başqa bir rumuzdur. “Mü­barizədəki mətanət hər şeyə qələbə çalır”, – şüarı əsərin ma­hiyyətini təşkil eləyir.

Y.V.