Burjua davlati. Dastlabki burjua davlatlari (kapitalistik davlatlar) bundan 200-300 yil muqaddam Evropa va Shimoliy Amerikada vujudga kelgan. Xususan, ular buyuk frantsuz inqilobidan keyin keng tarqalgan. Burjua jamiyatining xususiyati – rasman mustahkamlangan sinfiy tengsizlikka asoslangan o’zidan oldingi ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalardan farqli o’laroq, kapitalistik ishlab chiqarish usuli o’z mehnatini erkin sotuvchi ishchilarga ega bo’lganligi uchun ham ancha ilg’or deyish mumkin.
Sotsialistik davlat.Bunday tipdagi davlatlarni shakllantirish yuzasidan g’oyalar dastlab nazariya sifatida K.Marks, F.Engels va V.Lenin asarlarida ilgari surilgan.
Tsivilizatsiyaviy yondashuv – bu davlatlarni ijtimoiy-iqtisodiy tuzumi bilan bir qatorda, ko’proq ularning ma’naviy, axloqiy va madaniy rivojlanish darajasiga qarab tiplarga ajratishdir (Ellinek, Kelzen, Korkunov, Kryuger, Toynbi).
Ingliz tarixchisi A.Toynbi tsivilizatsion yondashuvning yorqin namoyondasi bo’lib, u tsivilizatsiyani diniy, ruhiy, madaniy va boshqa belgilariga ko’ra birligini ko’rsatuvchi jamiyatning yopiq, lokal holati, deb tushuntiruvchi ta’limot muallifi hisoblanadi. Shu belgilarga ko’ra, u jahon tarixida 20 dan ortiq tsivilizatsiyalarni ajratib ko’rsatadi. Xususan, Qadimgi Sharq (Misr, Xitoy, Xindiston), Qadimgi Afina, Qadimgi Rim, O’rta asr davlatlari, hozirgi zamon davlatlari shular jumlasidandir.
4-mavzu.DAVLAT FUNKSIYALARI
Mavzuning asosiy yo’nalishlari Davlat funktsiyalari tushunchasi.
Davlat funktsiyasining davlat maqsadi va vazifalari bilan o’zaro nisbati.
Davlat funktsiyalarini turli asoslarga ko’ra tasniflash.
Davlat funktsiyalarini amalga oshirish shakllari.
Davlat funktsiyalarining rivojlanishi va o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar.
O’zbekiston Respublikasida demokratik huquqiy davlat qurish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish sharoitida davlat funktsiyalarining o’zgarishi va yangilanishi.
