Karyer ekskavatorlarining ish unumdorligini hisoblash Ishning maqsadi

Berilgan qiymatlar

№	Пб	Пэ	Пm	n	Вагон	локомотив	Экскаватор	т/ч	н/дм^3	Lc,км	Рр	q
1.	12	8	6	10	ВС-60	EL-1	ЭКГ-5А	3000	28	0,5	150	60
2.	13	9	5	12	ВС-80	EL-2	ЭКГ-12,5	3500	25	1,5	100	80
3.	15	9	7	10	ВС-60	ТЭМ-1	ЭКГ-15	3800	26	0,5	122	60
4.	13	7	7	12	ВС-80	ТГМ-5	ЭКГ-8	3600	27	1,5	160	80
5.	11	9	7	10	ВС-50	ТГМ-3	ЭКГ-5А	3500	28	1	68	50
6.	10	8	6	10	ВС-100	EL-10	ЭКГ-12,5	3400	24	1	360	100
7.	12	9	5	12	ПС-82	EL-1	ЭКГ-15	3200	25	0,5	150	82
8.	13	8	5	12	ВС-105	EL-2	ЭКГ-8	3000	26	1,5	100	105
9.	14	8	5	12	ПО-60	ПЭ-150	ЭКГ-5А	3500	27	1,5	150	60
10	15	7	7	10	ВС-95	Д-94	ЭКГ-12,5	3800	28	0,5	94	95

Amaliy ish №8
Temir yo‘l transportini ishlash rejimi va texnologik ish unumdorligini hisoblash
Ishdan maqsad: - Temir yo‘l transportini ishlash rejimi va texnologik ish unumdorligini hisoblashni o’rganish.

1. 
   Reys davomiyligi
   

Buyerda yukalshdavomiyligi, daqiqa
yuk bilan xarakatlanish davomiyligi; daqiqa
bo’shatish davomiyligi , daqiqa;
yuksiz xarakatlanish davomiyligi, daqiqa;
kutish va manyovr davomiyligi, daqiqa .

Bu yerda vagonning sig’imi, m³;
vagonning geometrik sig’imi, m³;
vagon kuzovining to’lish va undagi tog’ jinsining maylanganlik koeffitsienti.
Lokomotivning reysda o’rtacha tezligi

Lokomotivning texnik ish unumdorligi
m³/ soat
Bu yerda tog’ jinsini tashish qiynchiligini hisobga oluvchi koeffitsiyent;
tog’ jinsini tashish masofasi, km;
pasportlik bo’shatish davomiyligi, soat.
bosib o’tilgan masofani hisobga oluvchi koeffitsiyent.



Amaliy ish №9
Avtomobil transportini ish unumdorligini hisoblash.
Ishning maqsadi- Avtomobil transportini ish unumdorligini hisoblash bo’yicha amaliy ko’nikmalarga ega bo’lish
Berilgan: tog‘ jinsi kategoriyasi: - I; ; ; ; ;
Izlanadigan bog‘liqlik: ; EKG-3,2A;
Echim:
Berilgan ekskavatorning markasi bo‘yicha avtosamosval modeli tanlanadi. Tanlash avtosamosval kuzovi va ekskavator cho‘michi sig‘imlari orasida ratsional taqqoslashni () ta’minlash shartidan kelib chikkan holda amalga oshiriladi:

bo‘lganda BelAZ-7522 avtosamosvalini tanlaymiz.
; ; ; ; ;
Avtosamosvalning yuklash vaqti (t_p, min) va kuzovdagi yuk og‘irligi (q, t) ni hisoblash bajariladi.


= ,
SHundan so‘ng, va larni solishtirib, kichik qiymatlisini qabul qilamiz va butun qilib olamiz
; , deb qabul qilamiz.
= ,
Kuzovdagi yuk og‘irligi ( ,t) hisoblanadi:

Tekshirish amalga oshiriladi:
; ;
bu erda: - avtosamosvalning yuk ko‘tarish quvvati, t (7.2 ilova).
Avtosamosvalning yuklangan va yuksiz xolatda yo‘nalishi harakat vaqti ( , min) hisoblanadi:


Transport siklining davomiyligi ( , min) aniqlanadi:


Avtosamosvalning smenalik ish unumdorligi ( ,t/smena) hisoblanadi. Bunda =0,8; =8s.

Bu erda:
Ishchi va inventar parkdagi avtosamosvallarning soni hisoblanadi.
Ishchi parkdagi avtosamosvallar soni ( , ta):
;
bu erda: - smenalik yuk aylanishi, t/smena.

Inventar parkdagi avtosamosvallar soni ( , ta):

Avtosamosvalning sutkadagi bosib o‘tgan yo‘li ( , km) :

=1,05
Berilgan qiymatlar

Variant	Tog‘ jinsi kategoriyasi	Trassalar parametrlari
		L, km	Np, m
1	I	1,2	20
2	II	4,0	80
3	III	1,4	40
4	IV	3,8	20
5	V	1,6	60
6	I	3,6	200
7	II	1,8	100
8	III	3,4	120
9	IV	2,0	60
10	V	3,2	140

Amaliy ish №10


Avtomobil yo‘llarining yukli o‘tkazish qobiliyatini hisoblash.
Ishdan maqsad - avtoyo’lning yo’l o’tkazish qobiliyatini hisoblash bo’yicha amaliy ko’nikmalarga ega bo’lish
Avtomobil transporti katta bo‘lmagan yillik yuk oqimga ega konlarda (15 – 20 mln.t.) va 4 – 5 km.gacha bo‘lgan tashish masofasida qo‘llaniladi.
Avtomobil transportining afzalikllari:
- energiya manbai avtonomlik, yuqori manevrlik, avtosamosvallarning bir biridan mustaqil ishlashi;
- avtomobil transporti trassasi planiga va profiliga yuqori bo‘lmagan talablar (radiuslar 15 – 25 m, ko‘tarilma 80 – 120 ‰) kapital transheyaning xajmi kamaytirib, karer qurilishiga sarf etilgan xarajatlarni va muddatni kamaytiradi;
- avtosamosvallarning doimiy xarakatlanib turishi, yuklanishga kelib turishi ekskavatordan unumli foydalanishga olib keladi;
- konlarni chuqurlashishi zaboylarning ochilishi tezlashadi;
- murakkab qazilmalar qazib olinganda alohida qazib olish osonlashadi va turli sifatli foydali qazilmalar tashilishi osonlashadi;
- kam zahirali va kam muddatli konlarda, kichik geometrik o‘lchamli karerlarda, yuzaning murakkab shaklida qo‘llanilishi va boshqalar.
Avtomobil transportining kamchiliklari: tashish masofasi chegaralanganligi; xarkatlanishni yuqori intensivligi; avtosamosvallarning katta parki va xaydovchilarning ko‘pligi; kerakli remont bazasini yo‘qligi avtosamosvallarning xizmat qilish muddatini kamaytiradi; doimiy ravishda yo‘llarni ta’mirlab turish lozimligi; ob – xavo sharoitlariga bog‘liqligi (yomg‘irli va qorli sharoitlarda to‘xtalishlar soni ortadi).
Avtosamosvallarning texnik xarakateristikasi 3.20 – jadvalda keltirilgan.
Kon yo‘llarning sifatiga avtotransport ish unumdorligiga ta’sir qiladi. Karer yo‘llari doimiy va vaqtinchalik bo‘ladi. Vaqtinchalik yo‘llarga ish fronti xarakatangan sari joyashuvi o‘zgaraydigan zaboy va ag‘darmadagi yo‘llar kiradi. Doimiy yo‘llar deb karerdan tashqaridagi va kapital transheyada joylashgan yo‘llarga aytiladi.
Xar bir avtomobil yo‘li yuk o‘tkazish qobiliyati va o‘tkazuvchanlik qobiliyatiga ega.
3.20 – jadval
Avtosamosval BelAZ avtomobilining texnik xususiyatlar

Ko’rsatkichlar	BelAZ - 540A	BelAZ - 7540	BelAZ - 7555E	BelAZ - 7549
Yuk ko’tarish qobiliyati, t	27	30	60	80
Avtomobil massasi, t	21	22,5	44	73
Kuzovning hajmi, m: geometrik “qapqog” bilan	15 18	15 18	28 37	25 46
Gabaritlar, mm	7250 3480 3580	7110 4460 3390	8890 5420 4610	10300 5420 5350
Maksimal tezlik, km/s	50	50	50	50
Eng kichiq burilish gradusi, mm	8,7	8,7	9	11