Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t

Səfərova, Z. Səfiəddin 

Urməvi /Z.Səfərova; 

Azərbaycan EA, 

Memarlıq və İncəsənət 

İnstitutu.-Bakı: Ergün, 

1995.-160 s.

Azərbaycan di-

asporunun tarixi 

şəxsiyyətlərindən 

Səfiəddin Urməvi             

//Olaylar.-2013.- 5 

sentyabr.- S.15.

“Musiqi səmasında par-

laq bir ulduz...”: Şərqin 

məşhur musiqi bilicisi 

Urməvi //Azadlıq.-

2012.- 3 noyabr.- S.14.

Sultanova, M. Səfiəddin 

Urməvi fenomeni 

/M.Sultanova 

       

//Mədəniyyət.- 2012.- 18 

yanvar.- S.13.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www. adam.az

800 

illiyi

Musiqişünas

404

Musiqi.Opera.Balet

170 

illiyi

Sadıqcan

1846-1902

2016

Mirzə  Sadıq  Əsəd  oğlu  Sadıqcan 

1846-cı ildə Şuşa şəhərində, kasıb bir 

ailədə anadan olmuşdur. Bütün şuşalı-

lar kimi Sadıq da kiçik yaşlarından öz 

gücünü  xalq  mahnılarının  və  muğam-

larımızın  ifası  sahəsində  sınamışdır.  

Mirzə  Sadığı  o  vaxt  Şuşada  seçilib-

sayılan müəllimlərdən biri  Xarrat Qulu 

Məhəmməd  oğluna  şagird  vermişlər. 

On  səkkiz  yaşında  səsini  itirsə  də, 

ustasının  yanında  qazandığı  biliklər 

Mirzə  Sadıqın  gələcək  fəaliyyətində 

müstəsna rol oynamışdır. Bundan son-

ra o, tütək, ney, kamança və tar çalma-

ğı öyrənmişdir. Bunların hamısında öz 

gücünü sınayandan sonra tarın üzərində 

dayanmışdır. 

Mirzə Sadıq Mirzə Əli Əskərin an-

samblında  ikinci  rolda  olan  kaman-

ça  çalırmış.  Lakin  bir  dəfə  müəllimi 

xəstələnir  və  Sadıq  tarda  çalıb  öz  fe-

nomenal  bacarıqını  nümayiş  etdirmək 

imkanı  tapır.  Mirzə  Sadıq  Şuşadakı 

məşhur  ədəbi  və  musiqili  məclislərin 

işində fəal iştirak etmişdir. 

Onu  xalq  arasında  Sadıqcan  çağı-

rırdılar. Mirzə Sadıq əvvəlcə kamança 

ifaçısı Ata  Bağdagül  oğlu  ilə  birlikdə 

Şərqin  böyük  müğənnisi  Hacı  Hüsü-

nü  müşaiyət  etmişdir,  sonra  isə  Şu-

şalı  xanəndə  Məşədi  İsinin  üçlüyünə 

keçmişdir.  1880-ci  ildə  onu  üçlüyün 

tərkibində  İrana  -  Təbrizə,  Nəsrəddin 

şahın  oğlu  Müzəffərəddin  Qacar 

Mirzənin toy məclisinə dəvət etmişlər. 

Toyda çox sənətkarlar çalıb-oxuyur, la-

kin  Hacı  Hüsü  ən  yaxşı  xanəndə,  Sa-

dıqcan  isə  ən  gözəl  tarzən  sayılaraq, 

fəxri “Şiri-Xurşid” ordeni ilə təltif olu-

nurlar. 

Sadıqcan  qısa  bir  müddətdə  bütün 

Qafqazın birinci tarzəni olmuşdur. Sa-

dıqcana qədər tarı diz üstündə çalırdılar. 

O, özünün virtuoz bacarığından istifadə 

edərək,  ilk  dəfə  tarı  sinəsinə  qaldırdı. 

Mirzə  Sadıq  həmçinin  tarın  simlərini 

çoxaldaraq 

onların 

yerləşməsini 

dəyişdi.  Bundan  başqa  o,  həm  də  ta-

rın  çanaq  quruluşunu  dəyişərək,  onun 

möhkəmliyini  artırmaqla  alətin  ümu-

mi  çəkisini  azaltmış  oldu.  Sadıqcanın 

rekonstruksiyasına  qədər  tarın  5  simi 

vardı. Simlərin sayını on birə çatdırdı, 

artıq  tonları  götürüb,  tarda  cəmisi  17 

ton  saxladı.  Musiqiçilər  bundan  sonra 

yeniləşmiş tarı “möcüzə”, Sadıqcanı isə 

“tarın atası” adlandırmağa başladılar. 

Tarzən  1901-ci  ildə  Şuşada  təşkil 

olunmuş Birinci Şərq konsertində işti-

rak etmişdir. Orada ilk dəfə tarda “Ma-

hur” muğamını tək, solo ifa etmişdir. 

Mirzə  Sadıq  Əsəd  oğlu  Sadıqcan 

1902-ci ildə doğma şəhəri Şuşada vəfat 

etmişdir.

Ə d ə b i y y a t

Şuşinski, F. Sadıq-

can      /F.Şuşinski; tərt. 

ed., nəşrə haz. və ön 

sözün müəl. A.Kənan; 

elmi məsl. A.Paşayev; 

red. M.Teymur.- Bakı: 

Azərnəşr, 2007.- 124 s.

Xəlilzadə, F. Naleyi-ney, 

nəğmeyi-tar /F.Xəlilzadə 

//Mədəniyyət.-2012.- 6 

iyul.- S. 13.

Quliyev, R. Azərbaycan 

milli musiqi aləti - 

tarın formalaşması və 

təkmilləşməsində Mirzə 

Sadıq Əsədoğlunun rolu 

/R.Quliyev //Musiqi dün-

yası .-2012.- №3/52.- 

S.137-139.

Paşazadə, S. Sadıqcan 

və Azərbaycan musiqi 

sənəti /S.Paşazadə          

//Mədəni həyat.-2012.- 

№12.- S.61-63.

Sarıyeva, İ. Tarı diz 

üstdən sinəyə qaldı-

ran virtuoz musiqiçi 

- Sadıqcan... /İ.Sarıyeva           

//Bakı xəbər.-2014.- 26 

noyabr.- S.15.

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

Tarzən

405

Aktyor

Teatr.Kino

135 

illiyi

Hüseyn Ərəblinski

1881-1919

2016

Hüseyn  Məmməd  oğlu  Xələfov 

(Hüseyn  Ərəblinski)  1881-ci  ildə 

Bakı  şəhərində  anadan  olmuş-

dur.  Tam  adı  Hüseynbala,  soyadı 

Xələfovdur.  Təxəllüsünü  general  Ba-

lakişi  Ərəblinskidən  götürmüşdür.  İlk 

təhsilini  mollaxanada  alan  gələcəyin 

görkəmli  aktyoru  maddi  çətinliklə 

əlaqədar  məktəbi  buraxmağa  məcbur 

olmuşdur.  Yoxsul  uşaqlarının  məktəbə 

götürülməsinə  şərait  yaradan  Həbib 

bəy  Mahmudbəyov  gənc  Hüseynin  də 

özünün müəllim işlədiyi “Üçüncü rus-

tatar” məktəbinə qəbul edilməsinə yar-

dım etmişdir.

 Hüseyn Ərəblinskinin teatr sənətinə 

gəlişinin səbəbkarı da məhz Həbib bəy 

olmuşdur. O, Cahangir Zeynalovla birgə 

Mirzə  Fətəli  Axundovun  əsərlərindən 

birini  tamaşaya  qoymaq  istərkən  epi-

zodik  rollar  üçün  aktyor  tapmamış 

və bu işə Hüseyn də daxil olmaqla öz 

şagirdlərini  cəlb  etmişdir.  Səhnəyə  ilk 

dəfə 16 yaşında çıxmış, “Lənkəran xa-

nının  vəziri”ndə  mehtəri  oynamışdır. 

Ona bu rolu tapşıran Cahangir Zeynalov 

aktyorun istedadına heyran qalmışdır. 

 1897-ci ildən 1900-cü ilədək yalnız 

kiçik  rollarda  çıxış  edən  aktyor  teatr-

dakı uğurları 1903-1904-cü illərdə ya-

radılan Müsəlman Artistləri Cəmiyyəti 

ilə  sıx  bağlıdır.  Belə  ki,  1905-ci  ildə 

Lənkərana  qastrol  zamanı  “Müsibəti-

Fəxrəddin”  tamaşasında  əsas  rolu  oy-

nayacaq  aktyor  qəflətən  xəstələnir. 

Məcburiyyət  qarşısında  qalan  truppa 

rəhbərliyi bu rolu Hüseynə tapşırır. Bu 

rolu böyük məharətlə oynayan Hüseyn 

Ərəblinski çox keçmədən istedadlı akt-

yor  kimi  tanınmağa  başlayır.  Şöhrətin 

zirvəsinə  Otello  roluyla  yüksəlmiş 

Ərəblinskini  “ürək  və  zəka  sənətkarı” 

adlandırıblar.  Gur  səsi,  boy-buxunu, 

yaraşığı  və  əlbəttə,  fitri  istedadı  onun 

səhnə uğurunda az rol oynamayıb. 

Aktyor “Nicat” Teatr Cəmiyyətində 

baş  rejissor  kimi  fəaliyyət  göstərmiş 

və  teatr  mühitində  bir  sıra  yeniliklərə 

imza  atmışdır.  O,  əldə  bilet  satmağı, 

qapı-qapı  gəzib  tamaşaçı  toplama-

ğı  qadağan  etmiş,  aktyorlara  məvacib 

müəyyənləşdirmiş,  mövhumatı  təbliğ 

edən  əsərləri  repertuardan  çıxarmışdır. 

Bir çox dünya klassiklərinin, eləcə də, 

rus dramaturqlarının əsərlərini ilk dəfə 

Azərbaycan  səhnəsinə  gətirən,  1908-

ci  ildə  “Leyli  və  Məcnun”  operası-

nın  ilk  quruluşçu  rejissoru  da  Hüseyn 

Ərəblinski olmuşdur.

“Neft  və  Milyonlar  Səltənətində” 

filmi Ərəblinskinin çəkildiyi ilk və son 

filmdir.

Hüseyn  Ərəblinski  1919-cu  il  mart 

ayının  17-də  dayısı  oğlu  Əbdülxalıq 

tərəfindən  qətlə  yetirilmişdir.  Məzarı 

Bakıdakı Fəxri Xiyabandadır.

 

Ə d ə b i y y a t

Hacıbabayev, A. Səhnə 

andı: Hüseyn Ərəblinski 

haqqında xatirələr 

/A.Hacıbabayev; red. 

Q.Məmmədli.-Bakı: Yazı-

çı, 1982.-126 s.

Məmmədov, M. Hüseyn 

Ərəblinski: həyatı və ya-

radıcılığı /M.Məmmədov; 

red. S.Hüseynova.-Bakı: 

Azərnəşr, 1973.-59 s.

Cəbrayıloğlu, E.  

Sənətkarların faciəli 

taleyi //Ədalət.- 2013.-13 

aprel.-S.9.

Elçin. Sənətkarın taleyi 

(Ərəblinski) /Elçin           

//Azərbaycan.- 2012.- 

№11.- S.11-48.

Zümrüd. Bu gün Hüseyn 

Ərəblinskinin xatirə 

günüdür /Zümrüd //Səs.-

2011.- 17 mart.- S.12.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.adam.az

406

Siyasət.Hüquq.Hərbi iş

1400 

illiyi

2016

Cavanşir  616-cı  ildə  Mehranilər 

nəslindən olan Varaz Qriqorun (638-642) 

ailəsində anadan olmuşdur.  Atası Meh-

rani  Qriqor  Varaz  Girdman  dövlətinin 

ilk hakimi və bütün Albaniyanın knya-

zı olub. 638-ci ildə ərəb ordusu Sasani 

dövlətinin paytaxtı Ktesifonu mühasirəyə 

aldığı zaman Cavanşir 6 ay sasanilərin 

tərəfində şəhərin müdafiəsində dayanıb. 

Lakin  Sasanilərin  sonunun  yaxınlaşdı-

ğını,  Ərəb  Xilafətinin  isə  gücləndiyini 

görərək  müqavimət  göstərməyin  fay-

dasız olduğunu dərk edərək Girdimana 

qayıdıb.

Atası  Qriqor  Varazın  vəfatından 

sonra  hakimiyyətə  keçən  Cavanşir 

hökmdarlığın paytaxtını Partav (Bərdə) 

şəhərinə  köçürüb.  Albaniya  taxt-tacına 

sahib duranda Cavanşirin cəmi 21 yaşı 

var idi. Gənc olmasına baxmayaraq, o, 

artıq  tanınmış  sərkərdə  kimi Albaniya-

da və ondan çox-çox uzaqlarda kifayət 

qədər  məşhur  idi.  637-ci  ildən  681-ci 

ilədək  Alban  dövlətini  idarə  etmiş,  öz 

ölkəsinin qüdrət və nüfuzunu qaldırma-

ğa müvəffəq olmuşdur.

667-ci  ildə  Dəməşqdə  aparılan  da-

nışıqlarda  xəlifə  Albaniyanın  daxi-

li  müstəqilliyini  tanıyır.  Bu  o  demək 

idi  ki,  ərəb  qoşunları  Albaniyaya 

yeridilməyəcək,  Albaniyanın  daxilində 

heç  bir  işə  qarışmayacaqlar.  Əvəzində 

Cavanşir hər il müəyyən məbləğdə ver-

gi ödəyəcək.   Vətəninə qayıdan Cavan-

şir qısa zaman ərzində ölkənin həyatını 

normallaşdırmağa nail olur. Albaniya iq-

tisadi baxımdan çox inkişaf edir. İri fe-

odalların hakimiyyətini məhdudlaşdıran 

Cavanşir  ölkəsində  sabitlik  yaratmağa 

müvəffəq  olur.  Ölkədə  yeni-yeni  qa-

lalar  tikilir  (onlardan  Cavanşir  qalası 

öz möhtəşəmliyi ilə seçilir), şəhərlərdə 

yeni binalar inşa edilir.

Cavanşirin  müsəlman  xilafəti  ilə 

yaxınlaşması  Azərbaycan  tarixində, 

ölkənin  islamlaşması  baxımından  mü-

hüm rol oynayır. Bəlkə də xristian meyl-

li feodalların ona qarşı sui-qəsd hazırla-

maları da elə bununla şərtlənirdi.

Cavanşir  həmin  qəsd  iştirakçıların-

dan birinin ona vurduğu ağır yaralardan 

681-ci ildə vəfat etmişdir.

Cavanşir Azərbaycan tarixinə olduq-

ca çətin şəraitdə ölkənin müstəqilliyini 

qoruyub saxlamış və möhkəmləndirmiş 

sərkərdə  və  dövlət  xadimi,  özünün 

ərəblər,  xəzərlər,  bizanslılarla  qarşı-

lıqlı  münasibətlərində  ortaya  çıxan 

problemləri  sülh  və  danışıqlar  yolu  ilə 

yoluna qoymuş diplomat kimi daxil olub. 

Cavanşir xüsusən özünün Xilafət və Bi-

zansla  münasibətləri  sayəsində Albani-

yanın maddi və mənəvi mədəniyyətinin 

inkişafı üçün çox iş görmüşdür. 

On  üç  əsrdən  çox  bir  müddətdir  ki, 

Cavanşirin  hünəri  və  xidmətləri  xalqın 

yaddaşında yaşamaqdadır. İsmayıllı ra-

yonu ərazisində VII əsrin yadigarı olan 

Cavanşir  qalası,  alban  hökmdarlarının 

yay iqamətgahı kimi tanınan Girdiman 

qalası,  Cavanşirin  təşəbbüsü  ilə  ora-

da  tikilmiş  müqəddəs  Allah  evi,  onun 

şəxsi feodal mülklərindən hesab edilən 

Ağsu  rayonu  ərazisindəki  Cavanşir 

kəndi (ötən əsrin 50-ci illərində həmin 

kənd  köçürülərək  yerində  su  anbarı  ti-

kilib), Ağsu, İsmayıllı, Qəbələ və Oğuz 

rayonları  ərazisindəki  bir  sıra  qədim 

toponimlər  də  qüdrətli  alban  hökmda-

rının  adının  və  xidmətlərinin  bu  günə 

qədər  yaşadığından  və  xalq  tərəfindən 

unudulmadığından xəbər verir.

Ə d ə b i y y a t

Səmədov, A. 100 

böyük azərbaycanlı 

/A.Səmədov; red. 

Ə.Qurbanov.-Bakı: 

Mütərcim, 2010.- S.13-

15.

Həbiboğlu, V. Türk 

dünyasının qüdrətli 

hökmdarları, xaqan-

ları, sərkərdələri /

Vəli Həbiboğlu; red. 

S.Hüseynqızı; elmi red. 

E.Əlibəyzadə.-Bakı, 

1995.-K.I.- S.113-118.

Cəbiyev, Q. Cavanşir – 

görkəmli dövlət xadimi, 

cəsur sərkərdə, mahir 

diplomat /Q.Cəbiyev         

//Xalq qəzeti.-2014.- 13 

aprel.- S.5.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.adam.az

Sərkərdə

Cavanşir 

616-680/81 

407

Siyasət.Hüquq.Hərbi iş

280 

illiyi

2016

Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu 1736-

ci ildə Quba şəhərində anadan olmuşdu.  

Fətəli xan öz dövrünün görkəmli dövlət 

xadimi olmuşdur. 

  1758-ci  ildə  atası  öldükdən  sonra 

iyirmi  üç  yaşında  hakimiyyətə  gələn 

gənc Fətəli xan Quba, Dərbənd və Sal-

yan  xanlıqlarını  birləşdirməklə  Şərqi 

Qafqazın qüvvətli hökmdarı kimi tanın-

mışdır. Vahid Azərbaycan naminə 40 min 

qoşun yaradan Fətəli xan Şamaxı,Şəki, 

Bakı  xanlıqlarını,  Car-Balakən  azad 

cəmiyyətini  və    Ərəş  sultanlığını  it-

tifaqa  çağırmışdır.  Nadir  şah  Avşarın 

öldürülməsindən sonra xırda xanlıqlara 

bölünən Azərbaycaın  müstəqil  və  abad 

bir  ölkə  kimi  görmək  istəyən  Fətəli 

xan  Qubalı  ittifaqa  gəlməyən  xanlıqla-

rı  birləşdirınək  üçün  silaha  əl  atmağa 

məcbur olmuşdur. 

Fətəli  xan  mərkəzi  hakimiyyəti 

möhkəmləndirmək  məqsədilə  ma-

hal 

naiblərinin 

hakimiyyətini 

məhdudlaşdırdı,  vergi  toplanmasını  ni-

zama saldı, xəzinənin gəlirini artırdı.

Fətəli xan hərbi işə ciddi yanaşırdı,onun 

xeyli  qoşunu  var  idi.  O,  qonşu  xanlıq-

ların  torpaqlarını  ilhaq  etmək  yolu  ilə 

öz  ərazilərini  genişləndirmək  istəyirdi. 

Fətəli  xanın  bu  siyasəti  geniş  miqyas 

aldı və şimali-şərqi Azərbaycan torpaq-

larının birləşdirilməsi ilə nəticələndi.

1757-ci ildə Salyan xanlığı qubalıla-

rın hücumuna məruz qaldı və tutularaq 

Quba  xanlığına  birləşdirildi.1759-cu 

ildə  Fətəli  xan  bir  sıra  şimali  Qafqaz 

hakimləri ilə birləşərək Dərbənd xanlı-

ğına yürüş etmişdi və noyabr ayında isə 

şəhəri ələ keçirmişdi.

Dərbənddən  sonra  Fətəli  xan 

Baki  xanlığını  birləşdirmək  siyasəti 

yürütməyə  başladı.  1766-cı  ildə  Bakı 

xanlığı Qubadan asılı vəziyyətə düşdü. 

1768-ci  ildə  Fətəli  xanın  qoşunu 

Şamaxıya  hücuma  keçdi.  Eyni  vaxtda 

Fətəli xanın müttəfiqi Şəki xanı da Şa-

maxıya hücum etdi.Şamaxılılar məğlub 

oldu və birləşmiş qoşun Şamaxıya daxil 

oldular. 

1768-ci ildə Cavad xanlığı da Quba 

xanlığından asılı vəziyyətə salınır.1780-

ci  illərdə  Fətəli  xan  dəfələrlə  Qara-

bağ  xanlığı  üzərinə    yürüş  etsə  də  bu 

yürüşlər  uğursuz  olmuşdu.  O,1784-

cü  ildə  Azərbaycanın  cənub  xanlıq-

larına  hücum  etmişdir.  O,  Ərdəbil  və 

Meşini  tutsada  burada  möhkəmlənə 

bilməmişdi.1785-ci ildə Fətəli xan Şəki 

xanlığını  özünə  tabe  etmişdi.  Talış  və 

Dağıstanın bir sıra torpaqları da ondan 

asılı  vəziyyətə  düşdülər.  1788-ci  ildə 

Fətəli xan Gəncəyə daxil olur. 

Lakin 1789-cu ilin martında Fətəli xan 

qəflətən vəfat edir və onun Azərbaycan 

torpaqlarını birləşdirmək siyasəti yarım-

çıq qalır.

Müasirləri  Fətəli  xanı  mahir  və  is-

tedadlı  dövlət  xadimi  kimi  xarakterizə 

edirlər.  Görkəmli  tarixçi  Abbasqulu 

ağa Bakıxanov yazırdı ki, Fətəli xan öz 

ağlı,  səxavəti  və  bacarığı  nəticəsində 

yüksəlmişdi.  O,  hakimiyyət  başı-

na  keçəndən  sonra  ağıllı  və  çalışqan 

hakim  olduğunu  göstərmişdi;  bütün 

ətrafindakı adamları özünə cəlb etmişdi, 

düşmənlərinin  fəaliyyətini  zəiflətmişdi 

və ən çətin vəziyyətdən çıxa bilmişdi.

Ə d ə b i y y a t

Fətəli xanın Azərbaycanı 

birləşdirmə siyasətinə 

başlaması //Quba xan-

lığı /Tofiq Mustafazadə; 

elmi red. V.Z. Piriyev; 

Azərbaycan Milli 

Elmlər Akademiyası, 

A.A.Bakıxanov adına Ta-

rix İnstitutu.-Bakı: Elm, 

2005.-S.101-164.

Quba xanlığl //

Azərbaycan xanlıqlarının 

qısa tarixi: [ali məktəb 

tələbələri üçün dərs 

vəsaiti] /T. Mustafazadə 

; elmi red. C. M. Musta-

fayev, İ. M. Məmmədova 

; rəyçilər F. R. Ağamalı, 

F. N. Məmmədov, R. 

H. İbadov.-Bakı: [s. n., 

2011.- S.10-71.

Fətəli xan və Tuti Bikə /

Oktay //Xalq cəbhəsi.-

2012.- 6 iyun.- S. 13.

Фатали-хан Кубинский 

/Н. Валиев; отв. за 

вып. В. Бахманлы; 

ред. А. Асадзаде; 

дизайн Н. Махмудов; 

М-во Культуры и 

Туризма Азерб. Респ., 

Нац. Библиотека 

Азербайджана им. М. 

Ф. Ахундова. -Баку: 

Нагыл Еви, 2011.-26 с.

Sərkərdə

Fətəli xan

1736-1789 

408

110

illiyi

Həsən Seyidov   

1906-1999   

  

 

2016

Həsən Əli oğlu Seyidov 1906-cı ildə 

İrəvan şəhərində, fəhlə ailəsində anadan 

olmuşdur. 

İlk əmək fəaliyyətinə 1925-ci ildə (19 

yaşında) Bakı şəhərində, H.Z.Tağıyevin 

toxuculuq fabrikində başlamışdır. 

1928-ci  ildə  Gəncə  (Kirovabad) 

şəhərində Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı 

İnstitutuna  daxil  olmuş,  1931-ci  ildə 

oranı  bitirərək  aqronom  ixtisasına 

yiyələnmişdir. 

1931-ci  ildə  Vartaşen  (Oğuz)  rayon 

torpaq  şöbəsində  aqronom,  1931-34-

cü  illərdə  Moskva  Ümumittifaq  Elmi-

Tədqiqat Gübrə və Aqrotorpaqşünaslıq 

İnstitutunun aspirantı olmuşdur.

1934-1937-ci  illərdə  Azərbaycan 

Kimyalaşma  stansiyasının  aqronomiya 

şöbəsinin  müdiri,  1937-1941-ci  illərdə 

Gəncə  şəhərində  yerləşən  Azərbaycan 

Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutunda 

direktor  vəzifəsində  çalışaraq  bacarıq-

lı  kənd  təsərrüfatı  alimi  kimi  yetişmiş, 

idarəçilik səriştəsi zənginləşmişdir.

1928-ci  ildən  Kommunist  partiya-

sının  üzvü  olan  Həsən  Seyidov  1942-

1943-cü  illərdə  Gəncə  Şəhər  Xalq 

Zəhmətkeş 

Deputatları 

Sovetinin 

İcraiyyə Komitəsinin sədri, 1943-1944-

cü illərdə Azərbaycan KP MK-nın kənd 

təsərrüfatı şöbəsinin müdiri vəzifəsində 

çalışmışdır.

Həsən Seyidov 1944-1946-cı illərdə 

Azərbaycan KP MK-nın üçüncü katibi, 

1944-1950-ci illərdə ikinci katibi, 1950-

1952-ci  illərdə  Azərbaycan  SSR  Ali 

Soveti  sədrinin  birinci  müavini,  1952-

1953-cü illərdə Bakı Şəhər Xalq Depu-

tatları  Sovetinin  İcraiyyə  Komitəsinin 

sədri, 1953-1954-cü illərdə Dövlət Plan 

Komitəsinin sədri, 1954-1959-cu illərdə 

Kənd  Təsərrüfatı  naziri,  1959-1970-ci 

illərdə  Moskvada,  SSRİ  hökuməti  ya-

nında Azərbaycan Respublikası Nazirlər 

Sovetinin daimi nümayəndəliyinin sədri 

vəzifələrində çalışmışdır. 

1970-ci  ildən  fərdi  təqaüdə  çıxmış-

dır.

Zəngin təcrübəsi, işgüzarlığı ilə daim 

Azərbaycan iqtisadiyyatının yüksəlişinə 

xidmət  edən  Həsən  Seyidov  gərgin  və 

fədakar  əməyinə  görə  Lenin,  iki  dəfə 

Qırmızı Əmək Bayrağı və Şərəf Nişanı 

ordenləri ilə mükafatlandırılmışdır.

Əməkdar  elm  və  dövlət  xadimi, 

D.İ.Mendeleyev  adına  Kimyaçılar 

Cəmiyyətinin bölmə sədri olmuşdur.

Məsul  dövlət  vəzifələrində  çalış-

maqla  yanaşı,  ictimai  xadim  kimi  də 

fəaliyyət  göstərmişdir.  1944-45-ci 

illərdə  Azərbaycan  KP  MK-nın  Büro 

üzvü seçilən Həsən Seyidov Azərbaycan 

Kommunist partiyası qurultayına 6 dəfə 

nümayəndə seçilmiş, II, III, VII çağırış 

Azərbaycan Ali Sovetinin, II, III, IV, V 

çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı se-

çilmişdir. 

1970-ci ildən İttifaq əhəmiyyətli fərdi 

təqaüdçü  olmasına  baxmayaraq,  1972-

ci  ildən  həyatının  son  anlarına  qədər 

Azərbaycan Dövlət Torpaq Komitəsinin 

Yerquruluşu  Layihə  İnstitutunda  baş 

məsləhətçi vəzifəsində işləmişdir.

H.Ə.Seyidov 1999-cu il iyun ayının 

8-də vəfat etmişdir.