İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
Tarixdə bu gün
Bakı Müsəlman Qız Məktəbi
1901
SENTY
ABR
9
Azərbaycanın XX əsr siyasi-ictimai
və mədəni həyatında ömrünün sonunadək
təmənnasız olaraq xidmət göstərən,
millətin inkişafı yolunda var-dövlətini
əsirgəməyən böyük oğullardan biri - Bakı
milyonçusu Hacı Zeynalabdin Tağıyev
idi.
Bakıda qız məktəbi açmaq istəyən
H.Z.Tağıyev əvvəlcə imperator III Alek-
sandrdan icazə istəsə də “yox” cavabı alır.
II Nikolay taxta çıxanda o, yenə müraciət
edir. 1895-ci ildə Nikolayın tacqoyma
mərasimində Zaqafqaziya müsəlmanlarını
təmsil edən H.Z.Tağıyev çarın xanımı
Aleksandra Fyodorovnaya çox bahalı
hədiyyə bağışlayır və Bakıda onun adına
qız məktəbinin açılmasını xahiş edir.
1896-cı ildə şifahi, 2 il sonra isə
rəsmi razılıq alan Tağıyev məktəb binası
üçün müvafiq yer seçir. Müsəlman qızlar
məktəbi üçün bina İsmailiyyə binasının
yanında (Keçmiş Nikolayevski, indi-
ki İstiqlaliyyət küçəsində) tikilir. O, bu
işi memar İ.V.Qoslavskiyə həvalə edir.
Məktəb binasının tikilişinə 4 il vaxt sərf
olunur.
H.Z.Tağıyev bu işə 183 min 533 rubl
pul xərcləyir. Dövrün böyük ziyalıları,
eləcə də Həsən bəy Zərdabinin ömür-
gün yoldaşı Hənifə xanım (qeyd edək ki,
məktəbin direktoru Hənifə xanım olur),
Sona xanım Tağıyeva, Əlimərdan bəy Top-
çubaşov və başqa ziyalılar bu işi alqışla-
yır, məktəbin tez açılması üçün əllərindən
gələni edirdilər.
Nəhayət, 1901-ci ilin payızında Alek-
sandra imperator rus-müsəlman qız
məktəbinin təntənəli açılış mərasimi olur.
Məktəbin tədris kursu müsəlman
ailəsinin tələbləri nəzərə alınmaqla əl
işləri və evdarlıq üzrə əlavə siniflə rus ib-
tidai məktəblərindəki kurs əsasında qurul-
muşdu. Qızlar təhsilə 7 yaşında başlama-
lı və 4 il oxumalı idi. Dərslər rus dilində
aparılırdı. Bərabər Azərbaycan dili və din
dərsləri keçirilirdi. İlk vaxtlarda 50 şagir-
din qəbulu nəzərdə tutulmuşdu ki, onların
20-si H.Z.Tağıyevin ianəsi hesabına təhsil
alır və onlar da pansionda qalırdılar. La-
kin qəbul üçün 50 nəfər nəzərdə tutulsa
da, elə birinci il ərizə verənlərin sayı 58-ə
çatmışdı.
Müsəlman Şərqində yaradılan ilk qız
məktəbi müsəlman ənənələrini Avropa
modernizmi ilə bacarıqla birləşdirərək
Azərbaycanda dünyəvi qadın təhsilinin
əsasını qoymuşdur. Keyfiyyətli tədris
üçün Rusiyanın müxtəlif bölgələrindən
müəllimlər dəvət olunurdu. Qızlar Avropa
üslubunda olan ağ yaxalıqlı, başlıqlı yara-
şıqlı uniforma geyinirdilər. H.Z.Tağıyev
kasıb ailələrdən olan qızların təhsil al-
ması üçün varlı ailələrdən olan qızla-
rın qəbulunu məhdudlaşdırır. Bir neçə
ildən sonra o, böyük məbləğdə pul verib
məktəbə “Qızlar seminariyası” statusu alır
və məktəb 6 illik olur.
Maarifçilik tariximizdə, dünyəvi
təhsilin inkişafında, Azərbaycan qadınının
təhsil almasında H.Z.Tağıyevin “Qızlar
seminariyası”nın böyük rolu olmuşdur.
Bu məktəbi bitirən onlarla azərbaycanlı
qız sonradan millətimizin tərəqqisində
yaxından iştirak edir, cümhuriyyət fəalla-
rından olurlar. Rəhilə Hacıbababəyova,
Şəhrəbanu Şabanova, Şəfiqə Əfəndizadə,
Səkinə Axundzadə, Məryəm Qembits-
kaya, Naxçıvanda qızlar məktəbi açan
Nazlı Tahirova, Bakıda “Qadın Xeyriyyə
Cəmiyyəti”ni yaradan Liza Muxtarova və
onlarla başqaları belə fəallardandır.
115
illiyi
296
Tarixdə bu gün
Qurban Bayramı
1992
SENTY
ABR
Bütün müsəlman aləmində Qurban bayramı hər
il hicri təqvimi ilə Zilhiccə ayının 10-cu günündən
başlayır və adətən üç gün davam edir. Dini qurban
kəsmə İbrahim Peyğəmbərin həyatında baş verən
əhvalatdan sonra yaranmışdır. Belə ki, yuxuda Al-
lah (c.c.) İbrahim peyğəmbərə oğlu İsmayılı qur-
ban verməyi (onların Allaha imanını yoxlamaq
üçün) əmr etmişdi. İbrahim əsl dindar kimi Alla-
hın əmrini yerinə yetirməyə hazır olmuş, İsmayıl
özü də qurban olmağa razılaşmışdı. Lakin uca Al-
lah bunu öz elçisinə rəva bilməmiş və qurbanlıq
üçün ona bir qoç göndərmişdi. Buna görə də bu
bayramda kəsilən qurbana “İsmayıl qurbanı” da
deyirlər.
Çox sevdiyi övladını Allah yolunda qurban
verməyə hazır olması peyğəmbərin Allah qarşı-
sında imanının, səmimiliyinin və mütiliyinin bariz
sübutudur. Odur ki, din tarixində dərin iz salmış bu
hadisə Allaha imanın, dərin etiqadın nümunəsidir.
Bu rəvayətin başqa bir fəlsəfi-əxlaqi mənası ondan
ibarətdir ki, İslamda insanın Allah yolunda qurban
kəsilməsi qəbul olunmur. İslama qədər bir çox
dinlərdə insanları qurban vermə ayinlərinə rast
gəlmək mümkündür. Məsələn, atəşpərəstlər insa-
nı odda yandırırdılar. Onlar bu yolla Allaha yaxın
olduqlarını göstərirdilər. Qədim Çində də insanları
tanrılara qurban vermək adəti olmuş, ölkədə təbii
fəlakətlərdən, daşqınlardan hifz olunmaq üçün
uşaqları suya atırmışlar.
İsmayıl Qurbanında kəsilən heyvanlarda bir
sıra şərtlər vacib sayılır. Qurbanlıq kimi seçilən
heyvan qoç, iribuynuzlu dana, yaxud da dəvə ol-
malıdır. Nəsil artımında dişi heyvanların müstəsna
rolu olduğuna görə qurbanlıq heyvanın erkək ol-
ması daha üstün tutulur. Qurbanlıq qoçun yaşına
gəlincə, bu, ən azı altı aylıq heyvan olmalıdır. La-
kin dana, yaxud dəvənin bir yaşı tamam olsa, daha
yaxşıdır. Kəsilən heyvanın sağlam olması da vacib
şərtdir. Əzalarında hər hansı nöqsanı olan, buynu-
zunun, yaxud qulağının biri olmayan, axtalanmış
heyvanın qurban kəsilməsi İslamda məsləhət gö-
rülmür. Qurbanın bir hissəsindən din xadimlərinə
pay göndərilir, bir hissəsi isə kasıblara paylanır.
Hamıya bərabər pay verilir, qurban kəsən özü də
bərabər pay götürə bilər. Ənənəyə görə ehtiyacı
olanlar bayram günü ac qalmasınlar deyə daha çox
onlara qurban payı verilməsi məqsədəuyğun hesab
edilir.
Qurbanlığın şərtlərindən biri də budur ki, qur-
ban kəsmək yalnız buna imkanı olan varlı adam-
ların boynunda haqdır. İmkanı olmayan adama isə
qurban kəsmək vacib deyil. Qurban kəsmək üçün
borc pula heyvan almaq İslamda təqdir olunmur,
çünki bu bayramın əsas mahiyyəti zənginlərlə im-
kansızların birliyi, qardaşlığıdır. Bu bayramda hamı
sevinməlidir: varlılar - Allaha xoş gedən əməli icra
etdikləri və ehtiyacı olanları sevindirdiklərinə görə,
kasıblar isə - dünya nemətindən əldə etdiklərinə
və başqalarından gördükləri mərhəmət və qayğıya
görə.
Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra
Milli Məclisin qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr
tarixli “Azərbaycan Respublikasının bayram-
ları haqqında” Qanuna əsasən Qurban bayramı
ölkəmizdə də dövlət səviyyəsində bayram edilir.
Allah kəsilən bütün qurbanlarımızı qəbul et-
sin!
12
297
Ə d ə b i y y a t
Milli musiqimizin “Üzeyir
Günü” /T.Turqut //İki sahil
.-2015.- 18 sentyabr.- S.23.
Milli Musiqi Günü təntənəli
şəkildə qeyd edilib //
Azərbaycan .-2015.-19
sentyabr.- S.7.
Xəlilzadə, F. Əbədi şöhrətin
işığı /F.Xəlilzadə //Mədəni
həyat.- 2012.- №9.- S.5-8.
Qocayev, Ə. 18 sentyabr
- Milli Musiqi Günü //Qoca-
yev Ə. Bayramlar və tarixi
günlər.- Bakı, 2006.- S.23.
“Odlar yurdunun böyük
musiqi bayramı”: /Lalə
//Mədəniyyət .-2015.- 18
sentyabr.- S. 4.
Sarıyeva, İ.18 sentyabr
- Milli Musiqi Günü-
müz... : 1995-ci ildən
Heydər Əliyevin Fərmanı
ilə qeyd edilən bay-
ram mədəniyyətimizin
təbliğində böyük rol oynayır
/İ.Sarıyeva//Bakı xəbər
.-2015.- 19-21 sentyabr.-
S.15
Zərbəliyev, C. Üzeyir
musiqisinin işığında: 18
sentyabr - Milli Musiqi
Günü təntənəli şəkildə
qeyd olundu /C.Zərbəliyev
//Mədəniyyət 2013.- 20
sentyabr.- S. 3.
Tarixdə bu gün
Milli Musiqi Günü
1995
SENTY
ABR
18
Sentyabr ayının 18-də Azərbaycan
xalqının dahi oğlu, musiqi mədəniy-
yətimizin korifeyi Üzeyir bəy Hacıbəy-
linin doğum günüdür.
XX əsrin 70-80-ci illərində ma-
estro Niyazinin təşəbbüsü ilə həmişə
bu gün dahi bəstəkarın anadan oldu-
ğu gün kimi respublikamızda xüsusi
təntənə ilə qeyd edilirdi. XX əsrin 90-
cı illərində qarışıqlıq və hərc-mərclik
vaxtında bu ənənə də unuduldu.
Unudulmaz Niyazinin təşəbbüsü
1995-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyevin
dahi bəstəkarın anadan olmasının 110
illik yubileyi ərəfəsində imzaladığı 18
sentyabrın Milli Musiqi Günü kimi
qeyd olunması haqqında fərmanı ilə
rəsmi status aldı. Bu nəcib qərar bütün
insanların, musiqisevərlərin ürəyincə
oldu.
Ü.Hacıbəyli bəstəkar, alim, ya-
zıçı, publisist və siyasi xadim kimi
çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə
ilk operanın banisi kimi də məşhurdur.
Məhz onun fədakar əməyi sayəsində
Azərbaycan milli opera sənətinin tari-
xi Ü.Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun”
operası ilə başlandı.
Bütün ömrü boyu Azərbaycan
mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət
edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən
çox xalq mahnısını nota salmış, marş,
kantata, fantaziya, mahnı və romanslar,
kamera və xor əsərlərini yazmışdır.
Azərbaycan və dünya musiqi
mədəniyyətinin inkişafında misil-
siz xidmətləri olmuş Ü.Hacıbəylinin
anadan olmasının 100 illik yubileyi
YUNESKO-nun qərarı ilə beynəlxalq
miqyasda qeyd olunmuşdur.
Bu gün Azərbaycan musiqi-
si əsl çiçəklənmə dövrünü yaşayır.
Ölkəmizdə davamlı olaraq keçirilən
beynəlxalq musiqi festivalları, müxtəlif
müsabiqələr bütövlükdə, Azərbaycan
mədəniyyətinin, Azərbaycan musiqi-
sinin daha geniş miqyasda təbliğinə
xidmət edir.
Üzeyir
Hacıbəyli
həm
də
Azərbaycan Dövlət himninin müəllifi
kimi tarixi bir hadisəyə imza atmış-
dır. Bu gün Azərbaycan bayrağı məhz
həmin himnin sədaları altında dün-
yanın ən mötəbər salonlarında uca-
lır, səhərlərimiz, həmçinin, bütün
tədbirlərimiz bu himnin sədaları ilə
başlayır.
Ü.Hacıbəylinin kimliyi barəsində
düşünərkən ilk növbədə, bu dahi insa-
nın öz sözləri yada düşür: “Bəşəriyyət
tarixində elə şəxslər var ki, onlar özləri
üçün anadan olmayıblar, bəlkə bütün
xalqa və hətta ümuminsaniyyətə xeyir
gətirmək və tərəqqisinə səbəb olmaq
üçün yaranıblar. Bu cür adamlar nəinki
sağlığında, bəlkə öləndən sonra da ca-
maata mənfəət verirlər”.
298
OKTY
ABR
Ş.
B.
B.E.
Ç.A.
Ç.
C.A.
C.
Ş.
B.
B.E.
Ç.A.
Ç.
C.A.
C.
Ş.
B.
B.E.
Ç.A.
Ç.
C.A.
C.
Ş.
B.
B.E.
Ç.A.
Ç.
C.A.
C.
Ş.
B.
B.E.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
®
2013-cü il noyabr ayının 6-da Azərbaycan Milli Elmlər Akademi-
yasının Rəyasət Heyətinin iclasınının qərarı ilə “Nizami Gəncəvi adı-
na Qızıl medal” təsis olunmuşdur.
Əsasnaməyə görə, medal AMEA-nın ən yüksək mükafatıdır. Bu mü-
kafatın hər il bir Azərbaycan aliminə və bir əcnəbi tədqiqatçıya mü-
hüm əhəmiyyətli fundamental və tətbiqi elmi nəticə, əsər, kəşf və ixti-
ralarına, habelə elmin inkişafında xüsusi xidmətlərinə görə verilməsi
nəzərdə tutulur.
Alimlərin “Nizami Gəncəvi adına Qızıl medal”a namizədliyini irəli
sürmək hüququ AMEA-nın Rəyasət Heyəti və elmi bölmələrinə şamil
edilir.
Beynəlxalq Musiqi Günü (01.10.1975)
•
Xocavənd rayonunun işğalı günü (02.10.1992)
•
Beynəlxalq Müəllimlər Günü (05.10.1966)
•
Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 25-ci
•
ildönümü (18.10.1991)
Zəngilan rayonunun işğalı günü (29.10.1993)
•
1 oktyabr
Gün çıxır 07:36
Gün batır 19:41
31 oktyabr
Gün çıxır 07:08
Gün batır 17:57
24 sentyabr-
23 oktyabr
Tərəzi bürcü
Nişanı havadır.
Veneranın
himayəsindədir.
Günəşin Tərəzi
bürcündən keçdiyi
dövrdə doğulanlar
yumşaq xasiyyətli,
parlaq zəkalı
olurlar.
875 il
1141-1209
Nizami Gəncəvi
299
Milli Ədəbiyyat
Nasir Ələkbərzadə Çingiz Əbülhəsən oğlunun (17.10.1936-07.01.1999)
anadan olmasının 80 illiyi
Xalq yazıçısı, akademik, ictimai xadim İbrahimov Mirzə Əjdər oğlunun
(28.10.1911-17.12.1993) anadan olmasının 105 illiyi
Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Memarlıq
Xalq rəssamı Əliyev Kamil Müseyib oğlunun (22.10.1921-01.03.2005)
anadan olmasının 95 illiyi
Fransız rəssamı Pikasso Pablonun (25.10.1881-08.04.1973) anadan
olmasının 135 illiyi
Musiqi.Opera.Balet
Xalq artisti, professor Mustafayev Ramiz Hacı oğlunun (16.10.1926-
10.04.2008) anadan olmasının 90 illiyi
Teatr.Kino
Xalq artisti Quliyev Nurəddin Əzulla oğlunun (Nurəddin Mehdixanlı)
(06.10.1956) anadan olmasının 60 illiyi
SSRİ Xalq artisti, rejissor Raykin Arkadi İsaakoviçin (24.10.1911-
17.12.1987) anadan olmasının 105 illiyi
Xalq artisti Məlikova Nəcibə Haşım qızının (25.10.1921-06.07.1992)
anadan olmasının 95 illiyi
Xalq artisti Salmanlı Ağaxan Əli oğlunun (29.10.1941) anadan olmasının
75 illiyi
Əməkdar incəsənət xadimi, rejissor Babazadə Oqtay Ələkbər oğlunun
(30.10.1941) anadan olmasının 75 illiyi
Milli Qəhrəmanlar
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Nəsibov Kamil Balədə oğlunun (08.10.1946-
29.06.1992) anadan olmasının 70 illiyi
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Bayramov Soltanağa Nəhmət oğlunun
(17.10.1936-23.08.1993) anadan olmasının 80 illiyi
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Makeyev İqor Vladimiroviçin (27.10.1971-
02.08.1992) anadan olmasının 45 illiyi
2016
OKTYABR
303
304
302
306
305
309
308
307
300
Siyasət.Hərbi iş
İlk azərbaycanlı hərbi pilot, poruçik Qayıbov Fərrux ağa Məmmədkərim
ağa oğlunun (02.10.1891-12.09.1916) anadan olmasının 125 illiyi
Dövlət xadimi Quliyev Teymur İmanqulu oğlunun (17.10.1896-18.11.1865)
anadan olmasının 120 illiyi
Fəlsəfə.İqtisadiyyat
Fəxri neftçi, Əməkdar mühəndis, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Abbasov
Qurban Abbasqulu oğlunun (Neftçi Qurban) (26.10.1926-14.09.1994)
anadan olmasının 90 illiyi
Fəlsəfə elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi Əhmədli Cəmil
Teymur oğlunun (27.10.1931-10.02.2010) anadan olmasının 85 illiyi
Tarix
Tarix elmləri doktoru, professor, arxeoloq Nuriyev Aləm Bayram oğlunun
(07.10.1936-2004) anadan olmasının 80 illiyi
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
AMEA-nın müxbir üzvü, ədəbiyyatşünas alim, tənqidçi Zamanov Abbas
Fəttah oğlunun (10.10.1911-01.04.1993) anadan olmasının 105 illiyi
Maarifçi Qaspiralı (Qasprinskaya) Şəfiqə İsmayıl bəy qızının (14.10.1886-
31.08.1975) anadan olmasının 130 illiyi
Filologiya elmləri doktoru, professor Musayeva-İbrahimova Azadə Şahbaz
qızının (28.10.1946) anadan olmasının 70 illiyi
Riyaziyyat.Fizika.Astronomiya
Akademik Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlunun (02.10.1941) anadan
olmasının 75 illiyi
Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Mərdanov Misir Cumayıl
oğlunun (03.10.1946) anadan olmasının 70 illiyi
Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Qocayev Niftalı Mehralı
oğlunun (18.10.1936) anadan olmasının 80 illiyi
Kimya.Biologiya.Tibb
Əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru, professor Əliyev Tamerlan Əziz
oğlunun (03.10.1921-1997) anadan olmasının 95 illiyi
Pediator, tibb elmləri doktoru, professor İsrafilova Nelufər Möhsün qızının
(04.10.1926-31.01.1996) anadan olmasının 90 illiyi
310
311
312
314
313
315
316
301
Texnika
Texnika elmləri doktoru, professor Qasımzadə Məmmədcavad Süleyman
oğlunun (16.10.1911-1992) anadan olmasının 105 illiyi
Texnika elmləri doktoru, professor Əli-zadə Rasim İsmayıl oğlunun
(29.10.1941) anadan olmasının 75 illiyi
Kitabxanaşünaslıq.Biblioqrafiya
Azərbaycanın ilk görkəmli biblioqraf alimi, dövlət biblioqrafiyası və
ədəbiyyat sahəsində mütəxəssis Qəhrəmanov Əliheydər Baba oğlunun
(25.10.1911-23.03.1959) anadan olmasının 105 illiyi
Tarixdə bu gün
Prоkurоrluq İşçiləri Günü (01.10.1998)
Bеynəlxalq Ahıllar Günü (01.10.1992)
Beynəlxalq Musiqi Günü (01.10.1975)
Xocavənd rayonunun işğalı günü (02.10.2008)
Beynəlxalq Müəllim Günü (05.10.1994)
Ümumdünya Poçt Günü (09.10.1970)
Azərbaycan Respublikası Ali Soveti “Azərbaycanın milli özünümüdafiə
qüvvələri haqqında” Qanun qəbul etmişdir (09.10.1991)
Gender bərabərliyinin təminatları haqqında Azərbaycan Respublikasının
Qanunu qəbul edilmişdir (10.10.2006)
Naxçıvanı Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi kimi təsbir edən Qars müqaviləsi
imzalanıb (13.10.1921)
Ümumdünya yoxsulluqla mübarizə Günü (17.10.1992)
Rayonlarda, şəhərlərdə və şəhər rayonlarında icra hakimiyyəti başçısı
vəzifəsi təsis edilmişdir (18.10.1991)
Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 25-ci ildönümü (18.10.1991)
Beynəlxalq Kulinariya Günü (20.10.2007)
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Günü (24.10.1945)
Moskvada Nizami Gəncəvinin abidəsi açılmışdır (25.10.1991)
Zəngilan rayonunun işğalı günü (29.10.1993)
Ümumdünya siyasi repressiya qurbanlarının xatirə günü (30.10.1974)
317
318
319
320
325
302
Milli ədəbiyyat
105
illiyi
Mirzə İbrahimov
1911-1993
OKTY
ABR
Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov 1911-ci il
oktyabr ayının 28-də Cənubi Azərbaycanın
Sərab şəhəri yaxınlığındakı Evə kəndində,
yoxsul kəndli ailəsində anadan olmuşdur.
1918-ci ildə Mirzə İbrahimov atası və qar-
daşı ilə birgə Bakıya gəlmişdir. 1919-cu
ildə atası vəfat etdikdən sonra kişik yaş-
larında Balaxanı və Zabrat kəndlərində
muzdurluq etmişdir. Azərbaycanda sovet
haki-miyyəti qurulduqdan sonra fabrik-
zavod məktəbində oxumuş və işləmişdir.
Bədii yaradıcılığa Zabrat fəhlə ədəbiyyat
dərnəyinin üzvlüyündən başlamışdır.
“Qazılan buruq” adlı ilk şeiri 1930-cu ildə
“Aprel alovları” məcmuəsində dərc olun-
muşdur.
Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İns-
titutunun ikiillik hazırlıq şöbəsində təhsil
aldıqdan sonra 1933-cü ildə Naxçıvan
MTS siyasi şöbəsində “Sürət” qəzetinin
redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 1935-
1937-ci illərdə SSRİ EA-nın Leninqrad-
dakı (Sank-Peterburq) Şərqşünaslıq İnsti-
tutunun aspiranturasında təhsil almışdır.
Bu dövrdən başlayaraq “Həyat” (1935),
“Madrid” (1937), “Məhəbbət” (1941),
“Kəndçi qız” (1961), “Yaxşı adam” (1963),
“Közərən ocaqlar” (1967) və s. pyeslərini
qələmə almışdır. Həmçinin görkəmli ya-
zıçı V.Şekspirin “Kral Lir”, “On ikinci
gecə”, A.N.Ostrovskinin “Quduz pullar”,
“Müdrik olan hər kəsə kifayətdir sadəlik”,
A.P.Çexovun “Üç bacı”, Molyerin “Don
Juan” və digər pyeslərini Azərbaycan
dilinə tərcümə etmişdir.
1942-1946-cı illərdə Azərbaycan SSRİ
Xalq Maarif Komissarı (XMK) vəzifəsində
çalışmışdır. 1945-ci ildə Azərbaycan EA
(indiki AMEA) təsis edilərkən onun ilk
həqiqi üzvlərindən biri olmuş, eyni za-
manda Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə
heyətinin sədri (1946-1954), birinci katibi
(1965-1975), SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə
heyətinin katibi (1965-1975), Azərbaycan
SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini
(1946-1950), Azərbaycan SSR Ali So-
veti Rəyasət heyətinin sədri (1954-1958)
vəzifələrində işləmiş, Azərbaycan KP
XIV-XIX, XXII-XXVIII qurultaylarında
MK Büro üzvü seçilmişdir.
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə
heyətinin sədri və SSRİ Yazıçılar İttifaqı
katibi (1970-1986) olmuşdur. 1991-ci ildə
Ağsaqqallar Şurasının üzvü seçilmişdir.
1941-ci ildə “Azərbaycan SSR
Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı-
nı almış, 1950-ci ildə SSRİ Dövlət mü-
kafatı laureatı olmuşdur. 1961-ci ildə
“Azərbaycanın Xalq yazıçısı” fəxri adına
layiq görülmüş, 1965-ci ildə Azərbaycan
SSR Dövlət mükafatı laureatı, 1979-cu
ildə Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı
olmuşdur. 1981-ci ildə “Sosialist Əməyi
Qəhrəmanı” fəxri adına layiq görülmüş-
dür. 1989-cu ildə SSRİ Xalq deputatı se-
çilmiş, 3 dəfə “Lenin ordeni”, “Oktyabr
inqilabı” ordeni və digər orden və medal-
larla təltif olunmuşdur.
Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA
Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun
Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin
müdiri, çoxcildli “Azərbaycan ədəbiyyatı
tarixi”nin redaksiya heyətinin üzvü ol-
muşdur. Əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının
dillərinə və bir çox xarici dillərə tərcümə
edilmişdir.
Görkəmli yazıçı, akademik Mirzə İb-
rahimov 1993-cü il dekabr ayının 17-də
Bakıda vəfat etmişdir. Fəxri Xiyabanda
dəfn olunmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |