Kbt я25 uot (059) Baş redaktor
Yüklə 6,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İ n t e r n e t d ə www.anl.az www.azadliq.org 1 319
- İşğal tarixi: 02.10.1992
- İ n t e r n e t d ə www.anl.az www.az.wikipedia.org 2
- Qarakənd faciəsi (20.11.1991) •
- 875 il 1141-1209 Nizami Gəncəvi 323
- Dünya ədəbiyyatı
- Musiqi.Opera.Balet
- Fəlsəfə.İqtisadiyyat
- Qarakənd faciəsi (20.11.1991)
|
Ə d ə b i y y a t Qocayev, Ə. 1 oktyabr- Beynəlxalq ahıllar günü //Qocayev Ə. Bayramlar və tarixi günlər.- Bakı, 2006.- S.53. Məmmədli, Q.Ahıllar dövlət qayğısı ilə əhatə olunublar /Q.Məmmədli //Ekspress .-2015.- 1 oktyabr.- S.10. Mustafayev, M.Azərbaycanda ahıl insan- ların sosial müdafiəsi dövlət siyasətinin dəyişməz əsas istiqamətidir : /M. Mustafa- yev //Respublika .-2015.- 1 oktyabr.- S.6. Vəliyev, M.Ahıl vətəndaşlar diqqət və qayğı ilə əhatə olunmuşlar : /M.Vəliyev // Respublika .-2015.- 1 okt- yabr.- S.6. İ n t e r n e t d ə www.anl.az www.azadliq.org 1 319 Tarixdə bu gün Xocavənd rayonunun işğalı günü 1992 OKTY ABR Ərazisi: 1458 km² Əhalisi: 41725 nəfər İşğal tarixi: 02.10.1992 Xocavənd rayonunun erməni qəsbkarları tərəfindən işğalından 24 il ötür. Azərbaycan Respublikasının 26 noyabr 1991-ci il tarixli Qa- nununa əsasən Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti ləğv edilmiş, Martuni şəhəri Xocavənd şəhəri, Martuni rayonu Xocavənd ra- yonu adlandırılmışdır. Hadrut rayonu isə ləğv edilərək ərazisi Xocavənd rayonunun tərkibinə verilmişdir. Ərazisi alçaq dağlıq və düzənlikdən ibarət olan Xocavənd rayonunun ümumi sahəsi 1458 km², əhalisi 41725 (o cümlədən azərbaycanlılar-10.648) nəfər
olmuşdur. Rayonda 1 şəhər (Xocavənd şəhəri-rayon məkəzi), 2 iri qəsəbə (Qırmızı Bazar və Hadrut), 81 kənd vardı. Olduqca əlverişli coğra- fi mövqeyə və şəraitə ma- lik Xocavənd rayonu Ağdam, Ağcabədi, Füzuli, Cəbrayıl, Qu- badlı, Laçın, Şuşa, Xocalı rayon- ları ilə həmsərhəddir. Qədim yaşayış məskənlərindən sayılan Xocavəndin ərazisi təbii sərvətlərlə - tikinti materialları və faydalı qazıntılarla, meşə zo- laqları və şirin su ehtiyatları ilə zəngindir. Dəniz səviyyəsindən 900 metr hündürlükdə yerləşən, uzunluğu 190 metr olan Azıx ma- ğarası Xocavəndin Füzuli rayo- nuna yaxın, Azıx kəndinin 1 kilo- metr cənub-şərqində yerləşir. 1988-ci ilin fevralından baş- layan Qarabağ müharibəsində Xocavənd rayonu 145 şəhid ver- miş, 3600 uşaq zərər çəkmişdir. 2 oktyabr 1992-ci il tarixində Xocavənd rayonu Ermənistan Si- lahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur. İşğal nəticəsində Xocavənddə 71 arxeoloji-memarlıq abidəsi, 41 klub, 40 kitabxana, 12 ziyarətgah, 10 məktəbəqədər müəssisə, 21 səkkizillik məktəb məhv edilmiş- dir. İşğal altında olan Xocavəndin ərazisi bütövlükdə ekoloji ter- rora məruz qalmış, Azıx mağa- rasını ermənilər silah anbarına çevirmişlər. Rayonun ərazisində yerləşən və ümumi sahəsi 25,5 min hek- tar olan meşədəki palıd ağacla- rı qırılaraq daşınmış, Xonaşen çayının kənarlarında bitən təbii meşə isə tamamilə məhv edil- mişdir. Xocavəndin Yelli Gədik sahəsində Füzuliyə gedən yolun sağ və sol tərəflərində avtomobil yollarının mühafizəsi məqsədilə əkilən ağaclar da kəsilmişdir. Ə d ə b i y y a t Tapdıqoğlu, N. Xocavənd ensiklopediyası /N.Tapdıqoğlu.- Bakı: [Zərdabi LTD], 2009.- 543 s. Xocavənd rayonu // Qarabağ. Yaddaş.- Bakı, 2010.- S.179-186. Muradlı, E. Xocavənddən Şuşaya yol var... /E.Muradlı //Üç nöqtə.- 2012.- 6 mart.- S.8-9. Mədətoğlu, Ə.Yuxularımın gerçəkləşdiyi ünvan /Ə.Mədətoğlu // Ədalət .-2014.- 20 sent- yabr.- S. 4. Mədətoğlu, Ə.Bu ellər bi- zim ellər /Ə.Mədətoğlu// Ədalət .-2015.- 10 iyun.- S. 7 Nərgiztəpədən baxan- da... 2 oktyabr 1992-ci il Xocavənd rayonunun işğal günüdür /B.Qaraca //Azərbaycan .-2015.- 2 oktyabr.- S. 7. İ n t e r n e t d ə www.anl.az www.az.wikipedia.org 2 320 Tarixdə bu gün Dövlət Müstəqilliyinin bərpası 1991 OKTY ABR Müstəqillik hər bir xalqın tarixində onun özünüifadəsinin və özünütəsdiqinin ən ümdə əlaməti kimi səciyyələndirilir. 28 may 1918-ci ildə Şərqdə ilk dəfə olaraq Demokratik Respublikanın - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının elan edilməsi Azərbaycan xalqının müstəqilliyə, milli azadlığa və istiqlaliyyətə qovuşması uğrunda apardığı gərgin mübarizənin məntiqi nəticəsi ol- muşdur. Lakin Azərbaycan Demokratik Respubli- kası cəmi 23 ay fəaliyyət göstərmişdir. Fəaliyyətdə olduğu müddətdə Azərbaycan Demokratik Res- publikasının Milli Hökuməti iqtisadi, siyasi, sosi- al, mədəni, təhsil və bir çox digər sahələrdə ciddi irəliləyişlər əldə etmişdir. Azərbaycanın dövlət atributları qəbul edilmiş, ilk parlament fəaliyyətə başlamış, milli valyuta olan manat dövriyyəyə bu- raxılmışdır. XX əsrin sonlarında 1991-ci ildə sovet imperi- yasının süquta uğraması nəticəsində digər müttəfiq respublikalar kimi, Azərbaycan da özünün dövlət müstəqilliyinə nail oldu. Amma digər ölkələrdən fərqli olaraq respublikamızı bu müstəqilliyə, azadlığa aparan yollarda qanlar töküldü, şəhidlər verildi. 1990-cı il iyulun 22-də xalqımızın dahi oğlu, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin Naxçıvana qayıtması və 1990-cı il noyabrın 17- də Heydər Əliyevin sədrliyi ilə öz işinə başlayan Naxçıvan Ali Məclisinin sessiyasında tariximizdə Azərbaycan dövlətçiliyinin dirçəlişi prosesinin həyata keçirilməsi ilə bağlı bir çox məsələlər müzakirə olundu. 1990-cı ilin noyabrında Nax- çıvan Ali Məclisi müstəqilliyimizin əsas atribut- larından olan üçrəngli bayrağımızın Naxçıvan MR-in dövlət bayrağı olması barədə qərar qəbul etdi. Qərarda həmçinin Azərbaycan Respubli- kasının ali qanunverici orqanına Azərbaycanın dövlət rəmzləri haqqında məsələyə baxması, res- publikamızın milli tarixi ənənələrə uyğun olaraq yeni dövlət rəmzlərinin - bayrağın, gerbin, himnin qəbul olunması təklif edilmişdir. 1991-ci il avqustun 30-da ali qanunverici or- qanın xalqın tələbi ilə çağırılmış növbədənkənar sessiyasında Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpası haqqında bəyannamə qəbul edildi. Azərbaycan Respublikasının Ali So- vetinin həmin ilin 18 oktyabr tarixli sessiyasında “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı” qəbul edildi. Lakin 1991-1993-cü illərdə hakimiyyətdə olan- ların hakimiyyət çəkişmələrinin məntiqi nəticəsi kimi cəbhədəki uğursuzluqlar və daxildə sepa- ratçı meyillərin güclənməsi dövlətçiliyimizin və müstəqilliyimizin məhvini qaçılmaz edirdi. Belə bir ağır vəziyyətdə 1993-cü ilin iyunundan dövlətimizin idarəçilik sükanının arxasına keçən Heydər Əliyev xilaskarlıq missiyasını müdrikliklə, yenilməz iradə, qətiyyət və böyük uzaqgörənliklə yerinə yetirməyə başladı. Heydər Əliyev ölkəni gözləyən bütün təhlükələri dəf etməklə Azərbaycanın müstəqilliyinin möhkəm təməlini qoydu. İlk növbədə, hakimiyyət boşluğu aradan qaldırıldı, separatçı qüvvələr zərərsizləşdirildi, vətəndaş müharibəsi təhlükəsinin qarşısı alındı. Azərbaycanın dövlətçiliyinə, müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə qəsdlər hazırlayan cinayətkar dəstələr cəmiyyətdən təcrid edildi. Ölkənin nizami silahlı qüvvələrinin yaradılma- sı ilə bağlı tədbirlər həyata keçirildi. Xalqın istək və arzusu ilə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra həyata keçirilən siyasət Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi dünya birliyi sıralarına öz adını yazmasını təmin etdi. Əsl müstəqil, demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruldu. Bütün bunlar isə böyük tarixi nailiyyətlərdir. Dövlət müstəqilliyimizin təminatçısı 18 oktyabr Dövlət Müstəqilliyi Günüdür//Azərbaycan .-2015.- 18 oktyabr.- S. 1. 18 25 illiyi 321 Tarixdə bu gün Zəngilan rayonunun işğalı günü 1993 OKTY ABR Zəngilan rayonu 1993-cü il okt- yabr ayının 29-da erməni işğalçıları tərəfindən işğal olunmuşdur. Zəngilan ərazisi ən qədim insanların yaşayış məskənlərindən hesab olunur. Bölgə ərazisində mövcud olan bir neçə ma- ğara (Əsgülüm və Süsən dağlarında) burada ibtidai insanların yaşayışından xəbər verir. Zəngilan rayonu 1930-cu ildə təşkil olunmuşdur. Rayonun sahəsi 707 km² ,
şəhər, bir şəhər tipli qəsəbə, bir qəsəbə, 81 kənd var idi. Mərkəzi Zəngilan şəhəridir. XX əsrin sonu Azərbaycan xalqının tarixinə faciələrlə dolu bir dövr kimi ya- zılmışdı. Ölkədə mövcud ictimai-siyasi vəziyyət, daxili çəkişmələr, bir-birinə xəyanət edən silahlı birləşmələrin bəd əməlləri torpaqlarımızın itirilməsi ilə nəticələndi. Zəngilan da, digər rayon- larımız kimi xəyanətin qurbanı olmuş, təqvimimizdə daha bir qara günün sayı artmışdı - 29 oktyabr 1993-cü il. Zəngilanın işğalı artıq 1992-ci ildə faktiki olaraq reallaşmışdı. Ermənilərin hücumu iyunun 29-da olmuş, çox ağır və qanlı döyüşlər iki saat çəkmişdi. Ar- tıq iyulun 6-da düşmən rayon mərkəzini atəşə tutmuş, bütün yayı Zəngilanın kəndləri və rayon mərkəzi düşmən atəşinə məruz qalmışdı. Bir müddət fasilə verdikdən sonra oktyabrın 20- də ermənilərin döyüş təyyarələri rayon mərkəzini bombalamışdı. Beləliklə də, 1992-ci ilin sonuna Zəngilanın 13 yaşayış məntəqəsi, bir çox strate- ji yüksəklikləri düşmənin əlinə keç- mişdi. Oktyabrın sonuna yaxın rayon tam mühasirə vəziyyətinə düşmüşdü. Oktyabrın 25-26-da Sığırt və Bartaz yüksəklikləri işğal olunmuş, bununla da Zəngilanın mühasirəsi başa çatmış- dı. Təxminən 34 min əhali İran sərhədinə - Araz çayının kənarına toplaşmışdı. Gur sulu Araz çayını isə keçmək mümkün deyildi. Xalqımızın xilaskarı, ulu öndərimiz H.Əliyev bu dəfə də xalqın köməyinə gəlmişdi. O, İran hökuməti ilə danışıqlar aparmış və Araz çayı üzərindəki bənddə suyu bağ- latdırmışdı. Yalnız bundan sonra əhali çayı keçib xilas olmuşdu. Buna görə də, zəngilanlılar Heydər Əliyeva daim minnətdardırlar. Zəngilanda nəyimiz qaldi? Zəngilan boyda Vətən; Dünyada II, Avropada I Nadir Çinar meşələri; Torpaq üzərində olan bütün var- dövlət; 67 məktəb, 56 kitabxana, 34 klub, 9 mədəniyyət evi, 7 xəstəxana, 6 iri dəmiryol stansiyası, 2 şərab zavodu, konserv zavodu, dəmiryol deposu... Hazırda
Zəngilan rayonunun məcburi köçkünləri Bakıda və respub- likamızın 43 rayonunda müvəqqəti məskunlaşmışdır. Zəngilan rayo- nunda erməni təcavüzü nəticəsində Milli Ordunun 33 nəfər döyüşçüsü qəhrəmancasına həlak olmuş, 7 nəfər polis işçisi itkin düşmüşdür. Zəngilan 200 nəfərdən çox şəhid vermiş, 12800 uşaq zərər çəkmiş, 395 uşaq yetim qal- mışdır. 44 nəfərin aqibəti bəlli deyil, 127 nəfər isə müharibə əlilidir.
322 NOY ABR ®
Ç.A. Ç. C.A.
C. Ş.
B. B.E.
Ç.A. Ç.
C.A. C.
Ş. B. B.E.
Ç.A. Ç.
C.A. C.
Ş. B. B.E.
Ç.A. Ç.
C.A. C.
Ş. B. B.E.
Ç.A. Ç.
C.A. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
12 13
14 15
16 17 18
19 20
21 22
23 24 25
26 27
28 29 30 Azərbaycan Bayrağı Günü (09.11.2009) • Kоnstitusiya Günü (12.11.1995) • Milli Dirçəliş Günü (17.11.1992) • Qarakənd faciəsi (20.11.1991) • Ədliyyə İşçilərinin Peşə Bayramı Günü • (22.11.2000) Qadın Zorakılığına Qarşı Beynəlxalq Mübarizə • Günü (25.11.1999) “Bütün Azərbaycan xalqı Nizami Gəncəvi ilə fəxr edir. Ancaq gəncəlilər xüsusi iftixar hissi keçirirlər. Birincisi, ona görə ki, Nizami gəncəlidir. Gəncənin adını dünyada məşhur edibdir, bu torpaqda ya- şayıbdır, bu torpaqda yazıbdır. Onun yazdığı əsərlər bütün dünyada məşhurdur. Təsəvvür edin, 850 il bundan öncə bu qədər böyük əsərlər yaratmaq!.. Bu əsərlər təkcə şeirdən ibarət deyildir, onların hər birində böyük elm var, böyük fəlsəfə var, dahi fikirlər var. Buna görə onun əsərləri də yaşayır, özü də yaşayır”. Heydər Əliyev, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri 1 noyabr
Gün çıxır 07:09 Gün batır 17:56 30 noyabr Gün çıxır 07:43 Gün batır 17:34 24 oktyabr- 22 noyabr Əqrəbin Nişanı sudur. Marsın və Neptunun himayəsindədir. Günəşin Əqrəb bürcündən keçdiyi dövrdə doğulanlar güclü xarakterli olurlar. ®
323 Milli ədəbiyyat Şair, nasir, jurnalist Mehdiyev Tofiq Mahmud oğlunun (Tofiq Mahmud) (06.11.1931-04.04.1997) anadan olmasının 85 illiyi Xalq şairi, ictimai xadim Abizadə Balaş Allahbaxış oğlunun (Balaş Azəroğlu) (11.11.1921-24.04.2011) anadan olmasının 95 illiyi Ədəbiyyatşünas, nasir, dramaturq, professor Babayev Aqşin Əlisəttar oğlunun (23.11.1936) anadan olmasının 80 illiyi Ədəbiyyatşünas, tənqidçi Mahmudzadə Ələkbər Mahmud oğlunun (Əli Nazim) (24.11.1906-23.08.1941) anadan olmasının 110 illiyi
Rus yazıçısı Dostoyevski Fyodor Mixayloviçin (11.11.1821-09.02.1881) anadan olmasının 195 illiyi
Xalq rəssamı Kazımov Davud Mehti oğlunun (09.11.1926-14.02.2015) anadan olmasının 90 illiyi Əməkdar rəssam, boyakar Mustafayeva Güllü Hacağa qızının (12.11.1921- 1993) anadan olmasının 95 illiyi Xalq rəssamı, ornamentçi rəssam, xalçaşünas və sənətşünas Kərimov Lətif Hüseyn oğlunun (17.11.1906-09.09.1991) anadan olmasının 110 illiyi Xalq rəssamı Xəlilov Fərhad Qurban oğlunun (26.11.1946) anadan olmasının 70 illiyi
Bəstəkar Nəcəfova Hökumə Yusif qızının (19.11.1911-2002) anadan olmasının 105 illiyi
Xalq artisti Davudova Mərziyyə Yusif qızının (25.11.1901-06.01.1962) anadan olmasının 115 illiyi Xalq artisti, sirk artisti, akrobat Axundov Tofiq Hüseyn oğlunun (28.11.1941) anadan olmasının 75 illiyi 2016
NOYABR 326
328 327
329 330
332 331
333 324 340
339 Siyasət.Hərbi iş Dövlət xadimi Xəlilov Qurban Əli oğlunun (15.11.1906-20.03.2000) anadan olmasının 110 illiyi Türk hərbçisi və siyasi xadim Ənvər Paşa Hacı Əhməd oğlunun (İsmail Enver) (23.11.1881-04.08.1922) anadan olmasının 135 illiyi
Neft sənayesi yenilikçisi Nemətulla Ağanın (15.11.1896-01.01.1958) anadan olmasının 120 illiyi
Ədəbiyyatşünas, publisist, filologiya elmləri doktoru Vəlixanov Nadir İsmayıl oğlunun (21.11.1926-27.06.1995) anadan olmasının 90 illiyi
Akademik Məmmədov Ələşrəf Veysəl oğlunun (01.11.1931-26.08.2003) anadan olmasının 85 illiyi Əməkdar mühəndis, geoloq Məmmədov Mirkazım Mirəhəd oğlunun (06.11.1911-1997) anadan olmasının 105 illiyi
AMEA-nın müxbir üzvü, professor Qurbanov Telman Xudam oğlunun (06.11.1936-17.10.1990) anadan olmasının 80 illiyi Rus alimi-təbiətşünası, kimyaçı Lomonosov Mixail Vasilyeviçin (19.11.1711- 15.04.1765) anadan olmasının 305 illiyi Tibb elmləri doktoru, professor Kərimov Əflatun Xudkar oğlunun (23.11.1941) anadan olmasının 75 illiyi Biologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi Qafarova Roza Zeynal qızının (29.11.1926-23.06.1996) anadan olmasının 90 illiyi
Texnika elmləri doktoru, professor Ağayev Nuhəli Hacıbala oğlunun (01.06.1941) anadan olmasının 75 illiyi AMEA-nın müxbir üzvü, professor Kəlbəliyev Qüdrət İsfəndiyar oğlunun (13.11.1946) anadan olmasının 70 illiyi 336
334 337
338 325 Kitabxanaşünaslıq.Biblioqrafiya N.Gəncəvi adına Lökbatan qəsəbə kütləvi kitabxanasının (16.11.1976) yaradılmasının 40 illiyi
Kənd Təssərrüfatı İşçilərinin Peşə Bayramı Günü (01.11.2008) Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin təsis edilməsi günü (01.11.1991) “Füyuzat” jurnalının nəşr olunmasının 110 illiyi (01.11.1906) Tеlеviziya və Radiо İşçiləri Günü (06.11.) Azərbaycan radiosunun yaradılmasının (06.11.1926) 90 illiyi Beynəlxalq Şən və Hazırcavablar Klubunun ilk oyunu (08.11.1961) Azərbaycan Bayrağı Günü (09.11.2009) Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi dünya dövlətləri içərisində ilk olaraq Türkiyə Cümhuriyyəti tərəfindən tanınmışdır (09.11.1991) Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı keçirilmişdir (09.11.2001) Kоnstitusiya Günü (12.11.1995) Beynəlxalq Gözdən əlillər günü (13.11.2002) Ümumdünya Diabet Günü (14.11.1991) Beynəlxalq Tolerantlıq günü (16.11.1995) Milli Dirçəliş Günü (17.11.1992)
Bеynəlxalq Uşaq Günü (20 nоyabr) Ümumdünya Salam Günü (21.11.1973) Ədliyyə İşçilərinin Peşə Bayramı Günü (22.11.2000) Qadın Zorakılığına Qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü (25.11.1999) Dünya İnformasiya Günü (26.11.1994) Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti tərəfindən DQMV-nin statusu ləğv olunmuşdur (26.11.1991) Beynəlxalq İnformasiya Təhlükəsizliyi Günü (30.11.1988) 343
341 342
344 347
346 345
348 326 Milli ədəbiyyat NOY ABR 6 85 illiyi Tofiq Mahmud 1931-1997 Tofiq Mahmud oğlu Mehdiyev (Tofiq Mahmud) 1931-ci il noyabr ayının 6-da Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şah- buz rayonunda anadan olmuşdur. Orta təhsilini Bakıda 31 saylı məktəbdə al- mış, 1949-1954-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində oxumuşdur. Əmək fəaliyyətinə 1954-cü ildə indiki Mədəniyyət və Turizm Na- zirliyinin Mədəni-Maarif Müəssisələri İdarəsində metodiki kabinetin metodis- ti kimi başlamış, sonra 1958-1961-ci illərdə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti re- daksiyasında xüsusi müxbir, 1961-ci ildə “Göyərçin” jurnalı redaksiyasında ədəbi işçi olmuşdur. 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü idi. “Gəzməsəm də, görməsəm də” adlı ilk şeiri 1953-cü ildə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalında dərc olunmuş- dur. 1976-cı ildən “Göyərçin” jurna- lının redaktoru vəzifəsində işləmişdir. Azərbaycan Respublikası Uşaq Fondu- nun Bakı şöbəsinin sədri, 1989-cu ildən həm də rəyasət heyətinin üzvü olmuş- dur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Uşaq və gənclər ədəbiyyatı şurasının sədri se- çilmişdir. Tofiq Mahmudun lirikası səmimi və təbii hisslərin poetik tərcümanı kimi diqqət çəkmişdir. Həmişə gözəlliyi vəsf edən, ana yurdun şəninə şeirlər qoşan, qəlbi ülvi məhəbbətin eşqi ilə çırpınan şairin ətrafda müşahidə etdiyi nöqsan və qüsurlara, mənəviyyatsızlara öz baxışı, tənqidi münasibəti olmuş, şeirlərində belə “simasiz”ları tənqid etmişdir. Onun uşaqlar üçün qələmə aldı- ğı “Utancaq oğlan”, “Leylək yuva- sı”, “Dibçək”, “Qızımın sualları” kimi şeirləri də yığcam, lakonik və maraqlıdır. Kiçikyaşlı oxucuların bilik səviyyəsinə, dünyagörüşünə, maraq dairəsinə çox uy- ğun olan bu şeirlərdə verilən suallarda uşaq təbiətinin sadəliyi, cavablarda isə şair müdrikliyinin çalarları görünür. Şairin yaradıcılığında ilhamla qələmə aldığı poemalar da xüsusi yer tutur. “Meşədə qalan nəğmə”, “Üç qız”, “Fırtı- na gözəlliyi”, “Sədaqətli günlər” adlı po- emalarda müəllifin duyğu və düşüncələri oxucuda olduqca xoş ovqat yaradır. Tofiq Mahmud bədii tərcümə ilə də məşğul olmuşdur. Onun tərcüməsində Xuta Berulavanın “Quş südü”, İsabəy İshaqovun “Hər şeyi öyrənmək istəyən” kitabları indi də oxunur. Şairin öz əsərləri də xarici ölkə xalqları dillərinə tərcümə olunmuşdur. 1984-cü ildə Azərbaycan Komso- molu mükafatı laureatı adına layiq gö- rülmüş, Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı ilə təltif edil- mişdir. Görkəmli şair Tofiq Mahmud 4 aprel 1997-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. Şai- rin adına “Tofiq Mahmud mükafatı” (hər il ən yaxşı uşaq şeirlərinin müəlliflərinə təqdim olunur) təsis edilmişdir. Yüklə 6,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|