Kbs = Ko * (1 + Fn)n bu erda,
Kbs — qo’yilmaning murakkab foizlar bo’yicha ortib borish qiymati.
Ushbu formulaga muvofiq foiz summasi (In) quyidagicha hisoblanadi:
In = Ko + Kbs 4-misol. Quyidagi shartlar asosida bir yil uchun murakkab foizlar bo’yicha diskont summasi va pul mablag’ining haqiqiy qiymatini aniqlash zarur. Pul mablag’ining berilgan qiymati 500 000 000 so’m. Murakkab foizni diskontlash uchun foydalaniladigan stavkasi har chorakda 10%ni tashkil etadi.
Ushbu ko’rsatkichlarni formulaga qo’yib, pul mablag’ining haqiqiy qiymatini aniqlaymiz:
500 000 000 Haqiqiy qiymat = -------------------- = 367 500 000 so’m (1 + 0,1)4 Shunga muvofiq, diskont summasi 132 500 000 co’m (500 000 000 – 367 500 000)ni tashkil etadi.
Pul oqimlarini o’zaro teng to’lovlarining bunday bir tekisligi annuitet deb ataladi. Annuitetga misol qilib investitsiyalar bo’yicha hap chorakda to’lanadigan foiz to’lovlari summasi, ijaradagi mulk uchun bir tekis to’lov va h.k.larni olish mumkin. Annuitet ko’rinishidagi pul oqimlari to’lovlarini ketma-ketligini aniqlash pul mablag’larini ortib borish jarayonini hisoblashni ancha engillashtiradi hamda ular qiymatini diskontlash uchun soddalashtirilgan formulalar to’plamidan foydalanish imkonini beradi.
5-misol. Investor 500 000 so’mni 1 yil muddat bilan depozit qo’yilmaga joylashtirishni mo’ljallagan. Bir bank investorga murakkab foizlar bo’yicha har chorakda 7,5% miqdorda to’lashni, ikkinchisi esa 10% miqdorida to’pt oyda bir marta, uchinchisi – 15% miqdorida yilda ikki marta, to’rtinchisi – 30% miqdorida yiliga bir marta to’lashni taklif qiladi.
Bu variantlarni taqqoslab shunday xulosaga kelish mumkinki, investor uchun birinchi bank taklif etayotgan foiz stavkasi foydali hisoblanadi.
Annuitetning kelgusi qiymatini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
