Kirish I bob. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarni tarbiyalashda jismoniy tarbiyaning o’rni

3.  Chaqqonlikni  tarbiyalovchi  o’yinlar.  Aniq  harakat  qilish  zarur  bo’lgan, 

bajarish  sharoitlari  o’zgaruvchan  milliy  o’yinlarda  chaqqonlik  yaxshi  rivojlangan 

bo’lishi  kerak.  Shunga  tayangan  holda  chaqqonlikni  tarbiyalash  uchun  “Almash 

qadamlar”,  “Tiriltirishma”,  “Urdi-qochdi”,  “Olacha  tovuq”,  “Kim  chaqqon”  kabi 

o’yinlarni tavsiya etdik. 

4.  Chidamlilikni  tarbiyalovchi  o’yinlar.  Ko’pchilik  milliy  xalq  o’yinlarida 

nihoyatda jadal bajariladigan mashqlar tufayli tezkorlik va chidamlilik kabi jismoniy 

sifatlar  tarbiyalanadi.  Bunday  o’yinlarda  jismoniy  yuk  (nagruzka)  ham  asta-sekin 

---

oshirib boriladi. Masalan, maydonni kattalashtirish; maydonni kichraytirmay turib 

o’yinchilarning  sonini  kamaytirish;  o’yin  jihozlari  sonini  ko’paytirish  (tayoqcha, 

ro’molcha, do’ppi, chopon, to’p v.h.) yugurish masofasini uzaytirish; to’siqlar sonini 

oshirish; murakkab mashqlarni qo’llash va ularning sonini ko’paytirish va hakazo. 

Ko’rsatilgan  bu  metodik  usullar  izchillik  bilan  qo’llanilganda  maqsadga 

tezroq erishiladi. Mazkur jismoniy sifatni tarbiyalovchi o’yinlarga “Oqsoq qarg’a”, 

“Lanka”,  “Podachi”  kabilarni  misol  qilib  ko’rsatish  mumkin.  masalan,  “Oqsoq 

qarg’a”-estafeta  tarzidagi  harakatli  o’yin.  O’yinchilarning  miqdori  teng  bo’ladi, 

ikkita  jamoa  bir-biriga  ro’para  turib,  saf  tortadi.  O’ynovchilardan  har  biri  navbat 

bilan  o’zining  bitta  oyog’i  bog’ich  (ro’molcha  yoki  tasma)  bilan  boldiridan 

sonigacha bog’laydi.